Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Ik hoef geen gratie, ik wil alleen een eerlijk proces”
Klokkenluider Edward Snowden brengt boek uit en vraagt asiel in Frankrijk
In zijn nieuwe boek, dat vandaag verschijnt, legt klokkenluider Edward Snowden uit waarom hij de geheimen van de Amerikaanse inlichtingendiensten op straat heeft gegooid. En hij vraag asiel aan in Frankrijk. Al is het zijn ultieme doel om terug te keren naar de Verenigde Staten.
Nadat hij in 2013 een berg geheime documenten over massale afluisterpraktijken door de Amerikaanse overheid lekte naar de kranten The Guardian en The
Washington Post, vluchtte Edward Snowden naar Hongkong en vervolgens naar Ecuador, om uiteindelijk in Rusland politiek asiel te krijgen. Daar zit de voormalige werknemer van de Amerikaanse inlichtingendienst CIA (Central Intelligence Agency) intussen zes jaar. Tijd genoeg om een boek te schrijven over zijn leven.
In Onuitwisbaar vertelt hij waarom hij het nodig vond om op zijn 28ste de ultrageheime informatie over het Amerikaanse surveillanceprogramma wereldkundig te maken. In het kader daarvan verzamelde de overheid, in de naam van nationale veiligheid, op grote schaal wat burgers zeiden over de telefoon, in e-mails en op internet. Een parlementair rapport besloot dat zijn klokkengelui het land “enorme schade” toebracht. Snowden argumenteert dat hij simpelweg de grondwettelijke vrijheden van de Amerikaanse burgers verdedigde
met zijn lek. Het
is ook geen toeval dat zijn boek op 17 september verschijnt. Het is in de VS vandaag Constitution and Citizenship Day, Dag van de Grondwet en van Burgerschap. Daarop wordt de dag in 1787 herdacht waarop de Amerikaanse grondwet officieel werd goedgekeurd. Het is ook de favoriete feestdag van Snowden. Al is er nog een reden voor de timing van de publicatie. Zijn asiel in Rusland verloopt volgend jaar, en in een interview met radiozender France Inter vraagt de klokkenluider de Franse president Emmanuel Macron om hem in zijn land asiel te verlenen.
Binnen diens partij zijn er alvast toppers die oor hebben naar de vraag van Snowden. En Macron, die zich graag profileert als Monsieur Liberté, zou zich kunnen bewijzen door hem in zijn land op te nemen. Maar of hij dat ook effectief zal doen, is zeer de vraag. Snowden heeft heel wat vijanden en de immer tactische Franse president wil niemand tegen de borst stuiten, zeker de Verenigde Staten niet. De “landverrader” in huis halen, zou de zorgvuldig opgebouwde relatie tussen het Élysée en het Witte Huis danig kunnen verzieken.
Naar huis
En Edward Snowden zelf, die wil uiteindelijk toch liefst naar huis. Terug naar de VS gaan is zijn ultieme doel. Hij zegt daarover dat hij geen excuses vraagt, alleen een eerlijk proces. “We willen toch niet dat mensen in de cel gegooid worden zonder dat een jury heeft geoordeeld dat wat ze gedaan hebben juist of fout was? Maar de regering wil een ander soort proces. Ze willen uitzonderlijke procedures gebruiken, ze willen niet dat het volk weet wat er aan de hand is.”