Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Betaald om genadeloos regime te doen vergeten
Kroonprins schakelt westerse influencers in om toeristen te lokken
Saudi-Arabië. Land van onderdrukking en onthoofding, maar ook van magistrale woestijnlandschappen en exquise hotels. Meer dan het bezoeken waard, vinden alleszins de tientallen westerse influencers die de voorbije weken naar het koninkrijk zijn uitgenodigd. In ruil voor een vipbehandeling lenen ze hun blonde haren en blauwe ogen aan een imagocampagne op Instagram. Die moet massa’s toeristen lokken naar het controversiële land, dat nog maar pas zijn grenzen heeft opengesteld. #Welcometoarabia.
Het zal misschien niet de bestemming zijn die bovenaan uw bucket list staat, maar wie dat wil, kan sinds eind september wel degelijk een toeristenvisum aanvragen voor Saudi-Arabië. Het koninkrijk liet lang alleen islamitische pelgrims en expats toe, later ook toeschouwers van sportevenementen. Sinds een paar weken zijn nu ook toeristen welkom, uit 49 verschillende landen, waaronder België.
Kroonprins Mohammad bin Salman hoopt van toerisme een nieuwe bloeiende economische tak te maken, zodat zijn land minder afhankelijk wordt van de olie-export. Langs de Rode Zee verschijnt het ene luxeresort na het andere, en sinds kort mogen zelfs ongehuwde paren een hotelkamer huren in het uiterst strenge moslimland. Ook vrouwen mogen dat nu op hun eentje, voorheen kon dat niet zonder mannelijke voogd.
Duiken in de Rode Zee
Een aantal praktische problemen zijn daarmee van de baan. Rest nog het imagoprobleem van mijn land, moet Bin Salman gedacht hebben. Al maanden voor de bekendmaking van de soepelere visa-regels schakelde het Saudische regime een bevriend prbureau in, zo blijkt uit recente berichten van onder meer de Britse krant The Guardian. Het bureau nodigde tientallen westerse influencers uit, samen goed voor miljoenen volgers over de hele wereld, om een toeristische trip te maken doorheen het koninkrijk. Kosteloos uiteraard.
De influencers worden rondgevlogen in helikopters, gaan duiken in de Rode Zee, en bezoeken onder meer Mada’in Saleh, een archeologische site in de woestijn waar spectaculaire graftombes zijn gehouwen uit gigantische rotsen. Resultaat: al wekenlang duiken op Instagram glimmende foto’s op, gepost door Amerikaanse blondines of halfnaakte, Australische bonken. Steevast met enthousiaste onderschriften.
Mensenrechten
De influencers krijgen online felle kritiek van hun volgers, die hen verwijten veel te makkelijk mee te gaan in een imagocampagne van een repressief regime. Sinds Saudische veiligheidsagenten een jaar geleden de dissidente journalist Jamal Khashoggi een kopje kleiner maakten in de ambassade in Istanbul, staat het land onder felle internationale druk. Bovendien was de moord maar één incident in een eindeloze reeks mensenrechtenschendingen van het koninkrijk.
Niet alleen journalisten, maar ook academici en activisten worden vervolgd, homofilie is verboden, vrouwen en sjiitische moslims worden onderdrukt, en onthoofdingen zijn schering en inslag. Alleen al dit jaar heeft het land 104 mensen geëxecuteerd, zegt Amnesty International, onder wie 37 op één dag in april. De helft van hen had alleen drugsmisdrijven gepleegd.
Kroonprins Bin Salman, aan de macht sinds juni 2017, presenteert zichzelf als een hervormer. En er is effectief een en ander veranderd sinds zijn aanstelling. Vrouwen mogen nu autorijden en ze hebben niet langer toestemming van een man nodig om te reizen. In mei is er een wet aangenomen die hen beter beschermt tegen seksuele intimidatie. Tegelijk wijst Amnesty erop dat iedereen die het regime in vraag stelt monddood wordt gemaakt. Saudi-Arabië voert ook al jaren oorlog in buurland Jemen, waar duizenden burgers zijn omgekomen bij beschietingen van ziekenhuizen, woningen en scholen.
Eigen veiligheid
De vraag is dus of een trip naar Saudi-Arabië wel zo’n goed idee is. Niet alleen vanuit ethisch standpunt, maar ook voor je eigen veiligheid. De FOD Buitenlandse Zaken wijst erop dat er regelmatig raketten worden afgevuurd vanuit Jemen als vergelding, en raadt ten stelligste elke trip naar het zuiden van het land af. Sowieso is er in heel Saudi-Arabië een permanente terreurdreiging. Reizigers moeten ten alle tijde “bijzonder oplettend” zijn. Om nog maar te zwijgen over de strikte gedragsregels die gelden en de bijbehorende boetes (zie kader).
Van de lokale politie hebben de geïnviteerde influencers duidelijk géén last. Eén voor één hebben ze het tegen hun volgers over wonderlijke reizen met open en oprechte mensen in een prachtig, quasi onaangeroerd land, vol fantastische woestijnvlakten en exquise hotels. Dan toch tijd voor een retourtje Riyad?