België staat alleen in Catalaanse kwestie

Regeringsleiders die willen weten hoe je best een langdurig en bitsig conflict met een naar autonomie strevende regio veroorzaakt en in stand houdt, moeten op studiebezoek naar Spanje. De veroordeling tot zware gevangenisstraffen van negen Catalaanse politici is een zoveelste provocatie in de strijd tussen de Spaanse overheid en de separatisten. Spanje mag er nu heel zeker van zijn dat de Catalaanse kwestie in geen jaren opgelost geraakt.

Het blijft moeilijk te bevatten dat die politici nu al bijna twee jaar in de cel zitten en daar nog vele jaren moeten blijven. Ze hebben straffen gekregen die bij ons aan zware criminelen worden gegeven. Nochtans hebben ze niemand gedood of pijn gedaan, ze hebben geen staatsgreep gepleegd, niemand beroofd. Ze hebben een referendum georganiseerd over de onafhankelijkheid van hun regio, nadat eerder beloofde autonomie hen zonder enige reden weer was afgenomen. Dat referendum was onwettig. Je kunt dan als overheid gewoon zeggen dat je geen rekening houdt met de uitslag ervan, de kosten van de organisatie verhalen op de organisatoren en een dialoog aangaan over hoe het verder moet. De Spaanse regering koos voor repressie. De deelnemers aan het referendum kregen klop van de politie, de politici werden in de bak gezwierd en de Catalaanse autonomie werd opgeheven. Op het proces tegen de politici werden belachelijk hoge straffen geëist en uiteindelijk hebben ze ook belachelijk hoge straffen gekregen. De Catalanen komen nu massaal op straat. De toestand is volledig uit de hand gelopen. De Spaanse regering heeft kans op kans verkwanseld om tot een vreedzame oplossing te komen.

En nog is het niet genoeg. Spanje gaat door, tot buiten zijn grenzen. Aan de Belgische justitie wordt gevraagd om de Catalaanse leider Carles Puigdemont uit te leveren. Die vraag tot uitlevering heeft nog een lange juridische weg te gaan, maar het is bijna onvoorstelbaar dat België Puigdemont ooit braaf overlevert aan de Spaanse politie. Twee jaar geleden was Charles Michel de enige premier die openlijk het politiegeweld tegen de Catalaanse deelnemers aan het referendum veroordeelde. De rest van Europa zweeg. En zwijgt nog altijd, ook na die veel te zware gevangenisstraffen. België lijkt er helemaal alleen voor te staan. Laat een Belgische regering – eventueel met N-VA aan boord – de kwestie door de rechterlijke macht afhandelen? Of neemt ze op de een of andere manier verantwoordelijkheid? Heeft ze macht en de moed om samenwerking te weigeren met een staat die zich niet als een volwassen natie kan gedragen en niet respectvol kan omgaan met de autonome gebieden binnen zijn landsgrenzen?