Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Havenkranen ruiken drugs in containers
Nog jaren nodig voor installatie van elektronische neuzen in Antwerpse haven
De douane onderzoekt of de kranen in de haven van Antwerpen uitgerust kunnen worden met technologie om een luchtstaal uit containers te nemen. Op die manier wil de douane meer drugs opsporen en de cocaïnesmokkel een halt toeroepen. Om geen vertraging te veroorzaken, zouden er ook extra scanners ingezet moeten worden en moeten de beelden door middel van artificiële intelligentie worden geanalyseerd. Als het plan haalbaar blijkt, zal het pas over enkele jaren ingevoerd kunnen worden.
De douane wil havenkranen uitrusten met technologie die kan ‘ruiken’ of er drugs in een container zitten. “We willen naar een 100%-screening zonder de goederenstroom te onderbreken”, zegt administrateur-generaal Kristian Vanderwaeren.
In 2019 werd tot gisteren al 41.688 kilogram cocaïne onderschept door de douane in de haven van Antwerpen. In Zuid-Amerika konden de autoriteiten al meer dan 58 ton met bestemming
Antwerpen tegengehouden. Als men weet dat Colombia, Peru en Bolivia jaarlijks meer dan drieduizend ton cocaïne produceren, is het duidelijk dat slechts een fractie van de drugs tegengehouden wordt.
Elektronische neus
Om het percentage onderscheppingen op te krikken, onderzocht de douane het afgelopen jaar samen met de Universiteit Antwerpen (UA) en onderzoekscentrum Imec de mogelijkheid om alle inkomende containers in de haven te scannen. “De vraag was wat we konden doen zonder de goederenstroom te onderbreken”, zegt Kristian Vanderwaeren, administrateur-generaal van de douane.
Alle containers scannen blijkt een utopie, maar de studie bracht volgens Vanderwaeren wel de mogelijkheid om alle containers te screenen. Of beter: te besnuffelen, want die screening zou op basis van een luchtstaalname gebeuren. “Door een elektronische ‘neus’ te installeren op de kranen die containers van boord halen”, legt Vanderwaeren uit. In de tijd waarin de container door de havenkraan getild wordt, zou een ‘arm’ van de kraan op de container moeten inhaken om een staal van de lucht in de container te nemen. “De snelle analyse van dat staal zou dan duidelijk moeten maken of de container al dan niet gescand moet worden”, zegt Vanderwaeren. Om ervoor te zorgen dat er ook bij de scans en de analyse geen vertraging ontstaat, wil de douane extra scanners op de containerterminals en wil ze de beelden laten analyseren door middel van artificiele intelligentie (AI).
Die drie stappen worden nu verder onderzocht door de UA en Imec. Vooraleer ze echt toegepast zouden kunnen worden, schat Vanderwaeren zeker acht jaar verder te zijn. “De verschillende componenten voor de technologie van de luchtstaalname bestaan, maar nog niet als een geheel”, zegt hij. Extra scanners op terminals plaatsen is dan weer vooral een kwestie van geld en keuzes tussen modellen van scanners.
Het grootste struikelblok lijkt echter de AI. “Om de computer alles aan te leren zullen jaren nodig zijn”, verklaart Vanderwaeren. Stiekem gesmokkelde sporttassen of blokken cocaïne in de wand van een container zouden met AI relatief gemakkelijk ontdekt kunnen worden. “Drugs die vermengd zijn met andere producten zoals fruitpulp of visvoer zullen de zwaarste uitdaging worden”, klinkt het.
Kostenplaatje
En er is het kostenplaatje: het plan van Vanderwaeren klinkt als een investering van vele miljoenen. “Iemand zal het moeten betalen”, bevestigt hij. “Maar dat is een politieke keuze. Als er geld is, willen wij dat investeren in de strijd tegen drugssmokkel.” Met een federale regering in lopende zaken zal die investering er niet snel komen. “Voor een ‘big bang’ als dit project is er een regering nodig”, zegt Vanderwaeren. Al kijkt hij voor de centen niet alleen naar de federale overheid. “Er moet een financieringsmodel opgezet worden. Of dat Europees, federaal, regionaal, lokaal, privaat of een combinatie wordt, is een politieke keuze.”
Als zowel de studies als de centen er uiteindelijk komen, wil de douane de ‘snuffelkranen’ om te beginnen inbouwen op de grote containerterminals aan het Deurganckdok en de fruitkaaien.