Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Aantal dode jonge bomen in een jaar verdubbeld
Stad experimenteert met ondergrondse bufferzones voor bomen om overlevingskansen te verhogen
De extreme droogte van de afgelopen twee zomerperiodes laat het Antwerpse bomenbestand niet onaangetast. Het aantal jonge bomen in de stad dat vervangen moest worden, is in 2018 verdubbeld ten opzichte van 2017. Maar ook de andere bomen staan onder druk.
De extreme droogte van de afgelopen twee zomerperiodes laat het Antwerpse bomenbestand niet onaangetast. Het aantal jonge bomen in de stad dat vervangen moest worden, is in 2018 verdubbeld ten opzichte van 2017. Maar ook de andere bomen staan onder druk.
Uit de jongste meetresultaten van de Vlaamse Milieumaatschappij deze maand blijkt het grondwaterpeil in Vlaanderen nog altijd onvoldoende om een nieuwe droge zomer aan te kunnen Ook in Antwerpen is het grondwaterpeil zorgwekkend laag. Het meest gekende en zichtbare voorbeeld daarvan is ongetwijfeld de vijver van het stadspark. Ondertussen staat er opnieuw water in de vijver, bemalingswater van werken
aan de Belgiëlei, maar structureel is die oplossing niet. Jonge bomen zijn slachtoffer
Het lage grondwaterpeil in combinatie met lange periodes van droogte maakt dat heel wat bomen in de stad het loodje leggen. Vooral jonge, net aangeplante bomen zijn extra gevoelig. In 2018 moesten 245 bomen die nog in de jeugdfase zitten, vervangen worden. Dat is een verdubbeling ten opzichte van 2017. En dat is opvallend, want de groendienst blijft die bomen tot twee jaar
na de aanplanting water geven. En dat kan, afhankelijk van de situatie, nog verlengd worden. “Maar die verhoogde uitval is wel degelijk te wijten aan de droogte”, zegt Tom Peeters van de dienst Stadsbeheer. “Dat is niet altijd een rechtstreeks gevolg, want bomen die lange tijd te weinig water hebben, zijn verzwakt en daardoor meer vatbaar voor ziektes en plagen.”
In Park Groot Schijn in Deurne bijvoorbeeld, waar begin dit jaar een hele reeks jonge boompjes werd aangeplant, is de uitval van jonge bomen onrustwekkend hoog. En ook daar is de oorzaak te zoeken bij de afgelopen twee hete en droge zomers.
Niet alleen de jonge boompjes, ook de oudere en grotere bomen staan onder druk. “Zij hebben dan wel een grote weerstand, en een uitgebreider wortelstelsel”, zegt Peeters. “Ook zij hebben hun limiet.”
Een voorbeeld daarvan is opnieuw in het Stadspark terug te vinden, waar een tiental grote bomen gekapt is of moet worden. Voor alle duidelijkheid, het gaat hier niet om de bomen die gekapt worden in functie van de restauratie van de historische Keiligbrug.
Ondergrondse (proef)projecten
Daarom zet de stad ook verschillende (proef)projecten op om het bomenbestand te beschermen. De toekomstbomen zijn daar een voorbeeld van. Door bomen ondergronds meer ruimte te geven om zich te ontwikkelen, worden ze weerbaarder. Maar er lopen nog (proef)projecten in de stad. Die werden gisteren, woensdag, toegelicht op de ‘Nationale Bomendag’, een initiatief van verschillende tuinen landschapsbedrijven en studiebureaus. Het thema dit jaar? ‘Bomen en water, de toekomst voor een veerkrachtige leefomgeving’.
De stad Antwerpen heeft een drietal projecten uitgevoerd waarbij buffers werden uitgegraven en voorzien van infiltratie- en irrigatiesystemen op pleinen en parken, en dit tussen nieuw aangeplante bomen of reeds bestaande bomen op het Frederik Van Eedenplein, de Sint-Jansvliet en Oever. Aquafin is een van de partners in die projecten. Stedelijke verharding rond aangeplante bomen belet dat boomwortels voldoende waterinfiltratie krijgen van regenwater. “Bij elk van de drie projecten stroomt het hemelwater van de bestrating nu af naar een ondergrondse boomgroeiplaats, zodat het tijdens het groeiseizoen hergebruikt kan worden door de bomen”, weet Simon Mortelmans, vertegenwoordiger bij Disaghor-Dockx, verdeler van ondergrondse constructies. “Het overschot infiltreert in de bodem of wordt afgevoerd via de riolering. En dat is een win-winsituatie, want Aquafin vermijdt zo een overbelasting van de riolering en de bomen hebben extra ruimte en waterreserves.”