Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Nooit eerder zo veel klachten over stiptheid, en net nu wil De Lijn tickets duurder maken
Zorg eerst voor een goede service”
De Vlaamse vervoermaatschappij De Lijn speelt met het idee om haar tickets tijdens de spitsuren duurder te maken en tijdens de daluren goedkoper. Het plan wordt niet meteen op applaus onthaald, zeker niet omdat het aantal klachten over de stiptheid piekt als nooit tevoren.
Het idee van een variabele prijssetting om het probleem van overvolle bussen en trams tijdens de spits op te lossen, komt er op een moment dat het nieuws bekend raakt dat tussen januari en september 2019 reizigers 16.251 klachten hebben ingediend over de gebrekkige stiptheid bij De Lijn. Na negen maanden zijn dat er al meer dan de 14.000 klachten vorig jaar.
De nieuwe regering is met een investering van 10 miljoen extra voor de exploitatie van De Lijn, die al sinds 2009 onafgebroken moet besparen, bijzonder karig. Duurdere tickets tijdens de spits zouden de reizigers moeten verleiden om in de daluren de bus of de tram te nemen. De prijsverhoging zou wel alleen op de tickets betrekking hebben, de prijzen van de abonnementen blijven dezelfde.
De Lijn benadrukt dat het om een denkpiste gaat. “Het is nog veel te vroeg om hierover uitspraken te doen. We zijn nog allerlei scenario’s aan het bekijken en moeten over de tarieven sowieso nog met de raad van bestuur en de nieuwe minister praten”, zegt Inge Debruyne, woordvoerster van De Lijn.
Uniforme tarieven
Een kleine rondvraag leert ons dat variabele tarieven niet meteen als een goed plan worden ervaren. Reizigersvereniging TreinTramBus vindt het moment om de tarieven te verhogen “bijzonder slecht gekozen”. “Gezien de lamentabele service van De Lijn, die de voorbije weken vooral in het nieuws is geweest omdat ze lijnen afschaft, is het nu niet opportuun om de reiziger te confronteren met een prijsverhoging”, zegt Peter Thoelen van TreinTramBus. “Zorg eerst voor een goede dienstverlening voor je je prijzen differentieert. TreinTramBus pleit overigens voor meer uniforme tarieven, waarbij je met eenzelfde ticket zowel de bus als de tram kunt nemen, eventueel ook nog gekoppeld aan deelsystemen voor fiets en auto. Als je mensen wilt overtuigen voor het openbaar vervoer te kiezen, mag je het niet te ingewikkeld maken.”
Herman Welter, onze deskundige openbaar vervoer, keurt het idee van een prijsverhoging niet meteen af, maar hamert ook op de noodzaak van een betere dienstverlening. “Hoe kun je je tarieven verhogen als je product niet goed is?”, zegt hij. “Zorg er eerst voor dat je reizigers vlot van punt a naar punt b kunnen. Zelfs in de daluren staan de bussen in de file. Wil je de mensen uit hun auto krijgen, en dat is toch de bedoeling, dan moet je eerst je product aantrekkelijker maken. Verbeter de gemiddelde snelheid en de stiptheid over het hele traject. Prioriteit is te zorgen voor een betere doorstroming met bijvoorbeeld eigen busbanen en voorrang voor het openbaar vervoer aan de kruispunten.”
Kilometerheffing
Mobiliteitsexpert Dirk Lauwers is deels positief. “Het lijkt me logisch dat je je prijzen differentieert als je een capaciteitsprobleem hebt. Dat gebeurt al veel langer in de luchtvaart. Ik merk wel dat een gevarieerde prijssetting blijkbaar geen taboe is voor het openbaar vervoer, maar wel voor het autoverkeer, dat met een veel groter capaciteitsprobleem kampt. Meer nog, in plaats van een kilometerheffing in te voeren, wil de nieuwe Vlaamse regering voor het autoverkeer net in meer capaciteit voorzien. Behalve Oosterweel en de Brusselse ring staat er nog een tiental nieuwe infrastructuurprojecten op stapel. Als we tegen 2030 een modal shift van 50% willen realiseren, zal een capaciteitsverhoging bij het openbaar vervoer nochtans nodig zijn. Het openbaar vervoer moet dus niet worden afgebouwd zoals nu gebeurt, maar verder worden uitgebouwd.”
Volgens Thierry Van Elslander, transporteconoom aan de Universiteit Antwerpen, is prijsdifferentiatie een logisch economisch principe: als er veel vraag is, betaal je meer; als er weinig vraag is, minder. Niettemin benadrukt hij de noodzaak van een breed mobiliteitskader waarbij de federale en de Vlaamse overheid dezelfde visie nastreven.
“Als we het fileleed willen oplossen, zullen de verschillende overheden moeten samenwerken in plaats van elkaar tegenwerken vanwege eigen politiek gewin. Op dit moment is er geen visie. Zolang het systeem van de salariswagens bijvoorbeeld in stand wordt gehouden, zullen we mensen moeilijk kunnen verleiden het openbaar vervoer te nemen. Daarom is het noodzakelijk een mobiliteitskader te creëren waarin alle vervoermodi gelijk worden behandeld. Zorg dat je openbaar vervoer goed is, stipt en met voldoende frequentie. Waarom zouden mensen meer moeten betalen als er voortdurend bussen worden afgeschaft? Studies tonen bovendien aan dat de prijsgevoeligheid bij gebruikers van het openbaar vervoer heel hoog ligt. Verhoog je je prijs met 5% dan krijg je een grote verschuiving naar het autoverkeer.”
Herman Welter Specialist openbaar vervoer “Hoe kun je je tarieven verhogen als je product niet goed is?”