Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Baltimore stevent af op record … van aantal moorden per capita
‘Heroïnehoofdstad’ krijgt misdaadcijfers niet omlaag
Misdaadcijfers in Baltimore swingen de pan uit. De havenstad aan de oostkust ligt op koers voor een triest record: het meeste aantal moorden per capita ooit in de VS. En dat terwijl andere Amerikaanse grootsteden wel meer grip krijgen op de criminaliteit.
Zondagavond. Een man loopt een broodjeszaak binnen, berooft de bedienster en schiet haar neer. Een aanleiding is er volgens getuigen niet. De 36-jarige moeder sterft voor de ogen van haar vier kinderen. Baltimore schrikt doorgaans niet meer op van geweld. In de arme stadswijken horen de gele do
not cross-linten bij het straatmeubilair. Maar de dood van Carmen Rodriguez, slachtoffer 338 dit jaar, breekt alle harten.
Voor de broodjeszaak stapelen de geïmproviseerde gedenktekens, knuffels en kaarsen dag na dag op. Op de intrieste dodenlijst staan vooral jonge mannen, omgekomen in bendegeweld of tijdens een fout gelopen drugsdeal. Met dat alles had Rodriguez niets te maken. Zij stond zestien uur per dag, zeven op zeven, in de zaak om haar gezin zo veel mogelijk kansen te geven.
Wraak
De stad rouwt om nóg een vrouw. Enkele uren voor Rodriguez stierf een 21-jarige vrouw in haar schoonheidssalon. Nummer 337. Doodgeschoten uit wraak. Destiny Harrison, net moeder geworden, vreesde al enkele weken voor haar leven. Begin december hadden twee mannen bij haar ingebroken. Zij had hen aangegeven bij de politie.
Behalve Rodriguez en Harrison vielen de voorbije dagen nog twee slachtoffers. De politie vreest dat de stad het eigen record van 1993, 353 moordzaken, kan breken. Dat zou zonder meer onthutsend zijn, wetende dat sindsdien honderdduizend inwoners de geplaagde havenstad verlaten hebben en dat andere steden juist een positieve trend kunnen voorleggen.
‘The Wire’
Voor het vijfde jaar op rij piekt het moordcijfer boven de driehonderd. Naar verhouding doet geen enkele Amerikaanse grootstad slechter. Begin deze eeuw schetste de geroemde HBO-serie The Wire een realistisch beeld van de door corruptie en drugs verteerde stad. Nadien ging het een tijdlang beter. Baltimore leek eventjes op weg om zijn stadsslogan ‘Charm City’ waar te maken. In 2011 zakte het aantal moorden voor het eerst in tijden onder de tweehonderd. Maar in 2015 kantelde het cijfer dramatisch. Oorzaak? De dood van Freddie Gray.
Hij was jong en zwart en hij ging lopen toen hij een politiewagen de hoek om zag komen. Dus gingen vier agenten op 12 april 2015 achter de 25-jarige Freddie Gray aan. Ze sloegen hem in de boeien, maar hij kwam nooit aan op het politiekantoor. Onderweg in de combi belandde hij in coma. De zoveelste zwarte jongeman die stierf na een politie-interventie.
Daaropvolgende straatprotesten liepen helemaal uit de hand. Tussen de politie en de arme buurten waar nagenoeg uitsluitend zwarte Amerikanen wonen was de vertrouwensbreuk totaal. Slachtoffers meden het vervloekte politiekantoor en agenten durfden niet meer voluit te gaan. Verschillende van hun collega’s werden aangeklaagd voor de dood van Gray. Niemand wou de volgende zijn.
Het dramatische gevolg laat zich raden. In armere wijken verdriedubbelde het aantal moorden terwijl het aantal arrestaties ineen zakte. In 2014 werd nog in 41% van de moordzaken een aanhouding verricht, een jaar later was dat nauwelijks 27%.
Heroïne
New York, een metropool met acht miljoen inwoners, telde vorig jaar 306 moordzaken. In het zuidelijker gelegen Baltimore, met 600.000 inwoners iets groter dan Antwerpen, stopte de teller op 309. Inspecteurs in de stad moesten negen zaken tegelijk onderzoeken. Daar is geen beginnen aan, dat weet ook de nieuwe politiecommissaris Michael Harrison. Afgelopen zomer presenteerde hij een vijfjarenplan dat de stad weer meer op Charm City moet doen lijken. Het vertrouwen met de bevolking moet hersteld worden en hij mag meer, veel meer, agenten rekruteren.
Maar handhaving alleen zal niet volstaan, zegt Harrison en zowat iedere socioloog die Amerika rijk is. Met tienduizenden verslaafden is Baltimore ook nog eens de ‘heroïnehoofdstad’ van de VS. In de arme wijken is huisvesting, armoede, opleiding en werkgelegenheid een enorm probleem. Om niet te spreken over het wijdverspreide wapenbezit. “Het getal zal omlaaggaan”, klinkt het strijdvaardig bij Harrison. “Maar voor een duurzame oplossing moeten we ook al deze zaken aanpakken. Anders zal het nooit ophouden.”