Het einde van de heroïek

Alles is cyclisch en grote clubs zijn als kometen: ze verdwijnen soms in het heelal maar om de zoveel tijd komen ze gegarandeerd weer voorbij en trekken ze een schitterende streep aan de hemel.

De volle 23 jaar lang was Paul Bistiaux bij Royal Antwerp FC de bekendste en kleurrijkste clubsecretaris van het land. ‘Brandweerman’, noemde hij het zelf. Voortdurend in de weer om overal kleine en grote branden te blussen op de ontvlambare Bosuil. Maar niet alleen op Antwerp liet hij zich graag gelden, in zijn typische Antwerpse stijl, even fijnzinnig als humoristisch. Van advocaat over plaatsvervangend vrederechter tot voorzitter van de Muziekkapel van de Sint-Pauluskerk: Bistiaux was en is het allemaal. En vanaf dit seizoen, elke zaterdag, ook columnist voor Gazet van Antwerpen.

Een jaareinde geeft telkens aanleiding tot terugblikken, overzichten en eindeloze lijstjes. De mens heeft een onstuitbare drang om alles en iedereen te rangschikken in klassementen en hitparades. Man of vrouw of team of gebeurtenis van het jaar en ga zo maar door.

Indien de resultaten meetbaar zijn in punten of minuten en seconden is er doorgaans geen probleem: het is wat het is. Maar als er persoonlijke beoordeling bij komt kijken is het natuurlijk wat anders. Iedereen kijkt naar de dingen door zijn eigen bril, ook in de sport. Elke dag heeft zijn eigen waan. En dus passeren er soms gebeurtenissen waarvan we de betekenis nu niet begrijpen, maar waarvan we pas veel later terugkijkend zullen beseffen dat ze een keerpunt waren.

Alles is cyclisch en grote clubs zijn als kometen: ze verdwijnen soms in het heelal maar om de zoveel tijd komen ze gegarandeerd weer voorbij en trekken ze een schitterende streep aan de hemel. Liverpool FC is zo’n komeet en een plezier om naar te kijken. Na haar heerschappij in de jaren ‘70 en ‘80 van vorige eeuw was de club wat van het podium gegleden, maar nu raast ze weer als een orkaan door de voetbalwereld. Vorige week stuurde ze Flamengo, die andere komeet, wandelen en kroonde ze zich tot beste van de wereld. En deze week verwoestte ze Leicester City op eigen veld. Noteer daarbij ook dat Leicester… tweede staat ! Het is pas Kerstmis en Liverpool vliegt al dertien punten los in de tabel van de Premier League. De comeback van het jaar is ongetwijfeld die van Tiger Woods. Het kan verkeren: tien jaar geleden werd hij nog verguisd en uitgespuwd door een hypocriete publieke opinie, althans door de officiële versie daarvan. Daarna was hij jaren op de dool, maar ook deze komeet kwam weer voorbij. Na een droogte van elf jaar won hij de Masters en als klap op de vuurpijl kreeg hij de Presidential Medal of Freedom, de hoogste burgerlijke onderscheiding in Amerika.

Na deze twee - overigens geheel subjectieve – lichtpunten dienen zich helaas ook donkere wolken aan.

2019 was het jaar waarin de files universeel werden. Na Mortsel en Wommelgem hebben ze nu ook Mount Everest bereikt. De foto van het jaar is voor mij die van de lange stoet bontgekleurde klimmers, drummend op de hoogste bergtop van de wereld, wachtend op hun beurt. Op zeker moment stonden ze met meer dan driehonderd aan te schuiven. Ook de file in de Himalaya is dodelijk: verscheidene alpinisten kwamen om het leven, niet alleen omdat ze in het ravijn tuimelden, maar ook omdat het oponthoud zo lang duurde. Het tastte hun energiereserves aan en ze bezweken aan hoogteziekte.

Het ligt waarschijnlijk aan mij, maar soms voelt het aan alsof alle verhoudingen zoek zijn.

En die indruk wordt nog feller als we kijken naar het nieuwe, maar gelukkig niet erkende record op de marathon dat ons afgelopen jaar in de maag gesplitst werd. In een mistig park in Wenen in oktober liep Eliud Kipchoge als eerste mens de marathon in minder dan twee uur. Zijn tijd van 1u59’40” schraapte twee minuten af van zijn eigen wereldrecord en zo werd hij de eerste sterveling die de symbolische tijdsmuur doorbrak.

Maar hij deed dat niet in een koers zoals je zou verwachten, maar wel in een tot in de puntjes georganiseerd en geregisseerd evenement, een Tomorrowland van de sport. De organisatoren hadden een speciaal parcours langs de Donau uitgezocht, vlak en recht. Het tijdstip van de recordpoging werd meteorologisch bepaald. De snelst mogelijke route was aangeduid op de weg en voor de loper reed bovendien een auto uit met daarop een laserstraal die niet alleen het traject maar ook het vereiste tempo aangaf. De recordman was omringd door een grote groep tophazen, bijna allen olympiërs op de lange afstand. Om Kipchoge uit de wind te zetten vormden die met zeven tegelijk een omgekeerde V formatie, ontworpen door een expert in aerodynamica. Het hele circus kostte uiteraard een bom geld en het werd betaald door een multinational in de chemiebusiness.

De Everest beklimmen blijft natuurlijk een geweldige prestatie en de marathon onder de twee uur lopen zeker ook, maar toch heb ik een wrange bijsmaak. De romanticus in mij mist de heroïek. Het is allemaal te gekunsteld, te technisch. Het lijkt te veel op de Formule 1, waar de tijdsverschillen alleen nog in duizendsten van een seconde worden gemeten. Nog even en de lijn tussen sport en videogame is niet langer zichtbaar.

Over wat het Event van het jaar was kan men twisten, maar het non-event staat vast en het dateert van deze week: “Wolf doodt kangoeroe in de Antwerpse Kempen”. Een wolf in de Kempen, tot daar aan toe. Maar een kangoeroe?

Ik zei het al: alle verhoudingen zijn zoek.