Klimaatverandering is hét grootste risico voor wereldeconomie

Rapport van World Economic Forum:

Vergeet geopolitieke spanningen en handelsoorlogen. De top vijf van grootste risico’s voor de wereld(economie) kleurt voor het eerst helemaal groen.

Volgende week verzamelt in het Zwitserse Davos de mondiale fine fleur voor de jaarlijkse hoogmis van de economie. Presidenten, premiers, bankiers en industriëlen: allemaal zakken ze af naar het World Economic Forum om te netwerken en de toestand van de wereld te becommentariëren.

Vooraf wordt telkens een rapport gepubliceerd waarin de grootste risico’s voor de wereld worden opgelijst. Die lijst is gebaseerd op een bevraging van achthonderd beleidsmakers uit alle domeinen van de samenleving. En zij lijken nog maar om één zaak bekommerd: de opwarming van de aarde en de mogelijk desastreuze gevolgen van de klimaatverandering.

Metingen van WMO

Het is de allereerste keer dat de top vijf van bezorgdheden helemaal milieu- en klimaatgerelateerd is. De vorige jaren stonden meestal ook migratie, economische recessies, geopolitieke spanningen en financiële crises hoog op de zorgenladder. Waarom het klimaat nu allesoverheersend is, blijft gissen. Maar volgens Emily Farnworth, directeur van de klimaatinitiatieven bij het WEF, speelt de visibiliteit van de klimaatverandering een belangrijk rol. “We beginnen te zien wat de opwarming van de aarde in de praktijk betekent.” De gigantische branden in de Amazone, in Californië en Australië en de beelden van het smeltende poolijs hebben zeker meegespeeld.

Dat de opwarming écht ernstig wordt, blijkt ook uit de metingen van de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO). Die liet gisteren weten dat 2019 het tweede warmste is sinds de metingen zijn begonnen. In 2019 lag de gemiddelde temperatuur op aarde al 1,1 graden hoger dan in de periode 1850-1900.

“Het jaar 2020 is begonnen waar 2019 is geëindigd”, aldus Petteri Taalas, secretaris-generaal. “Met weer- en klimaatgerelateerde gebeurtenissen die grote impact hebben. Australië had in 2019 zijn heetste en droogste jaar ooit gemeten en vormde het toneel van enorme bosbranden die verwoestend waren voor mensen en eigendommen, wilde dieren, ecosystemen en het milieu”, aldus Taalas.

Het warmste jaar blijft nog altijd 2016, maar toen zorgde het weerfenomeen El Niño voor een extra opstoot van de temperaturen. De verwachting is dat de komende El Niños extremer worden. In elk geval is het afgelopen decennium het warmste sinds het begin van de metingen.

Deze week raakte ook al bekend dat de temperatuur van de oceanen nooit hoger is geweest. Dat is bijzonder verontrustend omdat de oceanen het grootste deel van opwarming opvangen. Maar almaar warmer zeewater doet de zeespiegel sneller stijgen en is schadelijk voor het leven in de oceanen.

Greta Thunberg

Dat de beleidsmakers zich almaar meer zorgen maken, komt ook omdat de politieke wereld er maar niet in slaagt het klimaatakkoord van Parijs voldoende handen en voeten te geven speelt zeker mee. Ter herinnering: in 2015 spraken de wereldleiders af om de opwarming in 2100 onder 2 graden te houden. Die doelstelling is in de realiteit niet meer haalbaar. In plaats van snel te dalen, blijft de uitstoot van broeikasgassen toenemen.

Davos zal volgende week helemaal in het teken staan van de energietransitie. Ook Greta Thunberg is van de partij en mag een van de openingstoespraken houden. Dat het klimaat echt begint te spelen bij cruciale beleidsmakers in de financiële wereld, bleek deze week ook uit de ‘nieuwjaarsbrief’ van Larry Fink, de baas van Blackrock, de grootste vermogensbeheerder ter wereld. Hij wil voortaan duurzaamheid laten primeren en daarom zal BlackRock minder beleggen in steenkool en meer groene alternatieven aanbieden.

Tegelijk verbieden in Californië steeds meer havensteden dat er steenkool vertrekt richting de Aziatische markten. In Azië blijft de vraag naar steenkool groeien.

Petteri Taalas

Secretaris-generaal WMO

‘‘Het jaar 2020 is begonnen waar 2019 is geëindigd, met klimaatgerelateerde gebeurtenissen die grote impact hebben. ’’

FOTO FAIRFAX MEDIA Door de bosbranden in Australië zien we wat de klimaatverandering in de praktijk betekent, zegt de directie van het WEF.