Gazet van Antwerpen Stad en Rand
7 doden in Italië
Italianen krijgen geen vat op coronavirus Wielerwereld nerveus over Milaan-Sanremo Olympische Spelen in Tokio: “Zonder publiek of uitstellen” België heeft plan klaar tegen eventuele uitbraak
Als het coronavirus in ons land zou toeslaan zoals nu in Italië (waar al zeven doden zijn geteld), dan liggen ook bij ons drastische maatregelen op tafel: strengere bewaking van het grondgebied of isoleren van besmette personen en zelfs lockdown van hele dorpen of steden.
In Noord-Italië loopt de dodentol van de eerste uitbraak van het coronavirus in Europa snel op. Elf dorpen zijn door politie en leger van de buitenwereld afgesloten en scholen, crèches, winkels en bedrijven blijven dicht.
Staat ons hetzelfde te wachten? “Er is geen reden tot paniek. We hebben veel geleerd uit vorige uitbraken. Het draaiboek ligt klaar”, klinkt het bij experts.
Dat mag ook wel, want het dodelijke virus komt almaar dichterbij. “Elke dag dat er in ons land geen besmetting met corona wordt vastgesteld, ben ik gelukkig. Want zodra er ook hier plots honderd gevallen zijn, stopt de voorbereidingstijd”, zegt viroloog Marc Van Ranst van de KU Leuven.
FASE 1: HET VIRUS NADERT
“Dit is de fase waarin we nu zitten”, zegt Jan Eyckmans, woordvoerder van de FOD Volksgezondheid. “Het gaat er nu om de pandemie te beheren. We bewaken het grondgebied met de bedoeling het virus op te sporen zodra het de grens oversteekt. Alle beschikbare informatie spelen we door aan alle artsen, van de universitaire ziekenhuizen tot de huisarts in de verste uithoek van het land. Zij hebben bijvoorbeeld al drie keer een verbeterde en aangepaste procedure gekregen, met up-to-date info over de symptomen, toevoeging van verdachte landen enzovoort.”
Het ‘hoofdkwartier’ in de strijd tegen corona is ondergebracht binnen de FOD Volksgezondheid. Daar houdt een permanente Risk Assessment Group de gevaren in het oog. Het comité is divers samengesteld: experts, wetenschappers en gezondheidsspecialisten, samen met vertegenwoordigers van de diverse overheden in ons land. “Je kunt het vergelijken met het OCAD, dat de terreurdreiging analyseert en de overheid adviseert”, zegt Eyckmans. “De Risk Assessment Group doet hetzelfde, maar dan voor gezondheidsrisico’s.”
FASE 2: HET VIRUS IS UITGEBROKEN
“Eenmaal een besmettingshaard ook in ons land is vastgesteld, wordt het zaak de verspreiding zo snel mogelijk te stoppen, door de besmette personen op te sporen, af te zonderen en te verzorgen, en tegelijk op te lijsten met wie ze contact hebben gehad: familie, medepassagiers op de trein, collega’s in een kantoor ... Ook die mensen moeten worden opgevolgd. Zij krijgen dan het advies thuis te blijven en meermaals hun koorts te meten.”
Intussen krijgt de expertgroep binnen de FOD Volksgezondheid elke dag een update van de Wereldgezondheidsorganisatie en van het Europees Centrum voor Ziektepreventie en -Bestrijding. “Speciaal voor het coronavirus is ook een wetenschappelijk comité in het leven geroepen”, zegt Eyckmans. “Dat comité wordt voorgezeten door viroloog Steven Van Gucht van Sciensano, en ook diens collega’s Marc Van Ranst van de KU Leuven en Erika Vlieghe van het UZ Antwerpen zetelen erin, met nog enkele Franstalige specialisten. Zij brengen de bedreigingen in kaart, evalueren het risico en formuleren aanbevelingen aan de Risk Management Group, die ze omzet in mogelijke beleidsmaatregelen. Uiteindelijk beslist de minister van Volksgezondheid en in een later stadium de regering, afhankelijk van het risico.”
FASE 3: HET VIRUS IS NIET MEER TE STOPPEN
Wanneer de besmettingshaarden niet ingedijkt kunnen worden en het virus zich overal gaat verspreiden, komt het eropaan de impact zo veel mogelijk te verminderen. “Prioriteit is dan om alle slachtoffers optimaal op te vangen en te behandelen, thuis of in het ziekenhuis. Dan moeten we zo veel mogelijk ziekenhuisbedden vrijmaken. Elk ziekenhuis heeft daar een eigen noodplan voor: sommige kiezen voor een tijdelijke opnamestop, andere spreiden hun patiënten over ziekenhuizen in de buurt of stellen niet-dringende ingrepen uit.”
Het is in deze laatste fase dat de minister van Volksgezondheid en de regering, op aangeven van de wetenschappers, kunnen beslissen om – zoals in Italië is gebeurd – grote manifestaties af te gelasten, maar ook om musea, scholen of crèches te sluiten. En, in hoogst uitzonderlijke gevallen, om over te gaan tot een lockdown van dorpen of steden, al dan niet met inzet van politie of het leger. Er is een cruciale rol weggelegd voor de provinciegouverneurs: zij beschikken over nood- en interventieplannen en coördineren onder meer de samenwerking tussen de hulpdiensten. “Maar zo ver zijn we nog lang niet”, nuanceert virolog Marc Van Ranst.