Waarom we 18 maanden moeten wachten op werkend vaccin

Viroloog Marc Van Ranst legt uit waarom we 18 maanden moeten wachten op een werkend vaccin

18 maanden. Zo lang zal het volgens de Wereldgezondheidsorganisatie duren voor een vaccin op de markt is tegen coronavirus Covid-19. Moet dat echt zo lang duren anno 2020? En waarom? Viroloog Marc Van Ranst (KU Leuven) legt uit.

Waarom duurt het zo lang om een vaccin op de markt te brengen?

Marc Van Ranst: Wetenschappers kunnen een kandidaat-vaccin maken in een paar uur tijd. De volgende stap, testen of het vaccin wel voldoende antilichamen oplevert, duurt langer. Net als controleren of zo’n vaccin wel geschikt is voor mensen. Toch vallen die fases nog mee. De grote moeilijkheid is: hoe gaan we van dat vaccin honderden

Marc Van Ranst

Viroloog KUL

miljoenen dosissen maken? Er zijn maar een paar bedrijven ter wereld die dat kunnen. En die produceren ook vaccins tegen polio, kinkhoest of griep. Die productie kunnen ze niet zomaar stilleggen. Bovendien kost het jaren vooraleer een nieuwe productielijn op punt staat. Of zes maanden, als ze zoals nu dag en nacht

doorwerken.

SARS brak uit in 2003 en was ook een coronavirus. Kunnen we op basis van die bevindingen geen voorsprong nemen?

De crisis rond SARS was al bezworen nog voor we een vaccin gevonden hadden. Het is dus niet zo dat er iets klaarligt. In laboratoria wordt wel geprobeerd om het vaccin tegen SARS zo aan te passen dat het inzetbaar is tegen dit coronavirus. Maar nogmaals: dat is maar een paar uur werk. De moeilijkste stap is de productiecapaciteit aanpassen naar die honderden miljoenen dosissen die de wereldbevolking nodig heeft.

Hoe lang zijn ze al bezig aan het vaccin?

Op 10 januari hebben Chinese wetenschappers de genetische code van dit coronavirus online gezet. Tien seconden later zijn ze overal ter wereld begonnen met het zoeken naar een vaccin. Dat mag je letterlijk nemen, wetenschappers zaten daar echt op te wachten. Intussen zoeken laboratoria van overheden, maar ook van bedrijven als Johnson & Johnson naar een vaccin. Wereldwijd mag je rekenen op zo’n tienduizend mensen die dag en nacht zoeken. Beschouw het als de wereldkampioenschappen virologie. Maar er wordt onderling ook veel informatie gedeeld.

Waar staan we op dit moment?

Verschillende laboratoria hebben kandidaat-vaccins ontwikkeld. Nu wordt getest of die goed zijn of niet. Lees: of ze voldoende antilichamen kunnen opwekken.

Hoeveel kost het om zo’n vaccin te maken? Er doen bedragen van 250 miljoen euro de ronde.

Je kunt daar eender welk bedrag op plakken en gelijk hebben. De eerste stappen, zoals het bedenken van een kandidaat-vaccin, zijn het goedkoopst. Wetenschappers kosten niet veel geld. De kostprijs van zo’n test valt ook nog mee. De bedragen gaan pas echt de hoogte in als het gaat over de productiecapaciteit. Maar het is nog veel te vroeg om daar getallen op te plakken. Het vaccin zelf zal op de markt overigens niet meer dan 10 euro kosten.

Elk virus wil overleven, ook Covid19. Wat als het vaccin niet blijkt te werken omdat het virus al gemuteerd is?

In theorie kan dat, maar de kans is klein. Virussen zijn duizenden jaren oud en blijven soms honderden jaren onveranderd. Het is veeleer onwaarschijnlijk dat er in de tijdsspanne van achttien maanden iets verandert aan de sequentie van dit coronavirus.

“Beschouw dit als het WK virologie. Maar er wordt onderling ook veel informatie gedeeld.”

FOTO ISOPIX Viroloog Marc Van Ranst (KUL).