Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Vlaamse partners voeren federale oorlog
N-VA en Open Vld plaatsen elkaar in slecht daglicht met filmpjes op Twitter
Het zit er bovenarms op tussen Open Vld en N-VA nadat beide partijen op Twitter filmpjes hebben gepost waarin ze elkaar in een slecht daglicht plaatsen. “De Vlaamse regering kan zo niet verder. En het ergste moet nog komen”, zegt politicoloog Carl Devos (UGent).
Politieke ruzies worden tegenwoordig op Twitter uitgevochten en dat is bij N-VA en Open Vld niet anders. Dinsdagmiddag kwam N-VA plots met een filmpje waarin het uitspraken van voorzitter Gwendolyn Rutten (Open Vld) in
Terzake afzet tegen wat ze jaren geleden zei over confederalisme. Open Vld reageerde met een gelijkaardig filmpje, waarin het de woorden van de N-VA afzet tegen de daden van de partij. “Dit soort filmpjes bewijst alleen maar dat je ze over iedereen kan maken”, zei Bart Tommelein (Open Vld) daarover. In elk geval staan beide partijen, die nog samen in een Vlaamse regering zitten, met de neuzen tegenover elkaar.
Waar komt dit vandaan?
“Het komt zeker niet uit de lucht vallen”, zegt politicoloog Dave Sinardet (UA). “Bart De Wever voert al maanden aanvallen uit op Gwendolyn Rutten. In een interview zei hij onlangs nog dat Open Vld niet meer was dan een onderafdeling van de PS. Op de nieuwjaarstoespraak van de partij haalde hij ook zwaar uit naar Rutten en verweet hij haar het premierschap te ambiëren. En ook Rutten haalt geregeld uit naar de N-VAvoorzitter. Wel nieuw is dat de ruzie tussen hen met deze Twitterrel wordt opengetrokken naar de partijen.”
“Toch is het best snel gegaan”, zegt Carl Devos. “Na de verkiezingen is het fout beginnen lopen tussen beide partijen. De afspraak voor de Vlaamse regeringsvorming was dat Rutten mee zou stappen in die Vlaamse regering, zoals Wouter Beke (CD&V) dat ook gedaan heeft. Dat ze toen haar eigen koers vaarde, heeft voor enorm veel wantrouwen gezorgd. Dat Rutten in de verkiezingscampagne had gezegd dat ze het eerste vrouwelijke premierschap niet zou afslaan, heeft daarin
meegespeeld, dat was politiek een slechte zet.” Open Vld en N-VA leken in vorige regeringen goeie partners. Waarom nu niet meer?
“Het klopt dat er vroeger vooral strubbelingen waren met CD&V. Die spanningen waren ideologischer: CD&V wou zich toen wat linkser profileren”, zegt Sinardet. “Maar na de verkiezingen heeft CD&V gekozen voor een andere strategie en hangt het zijn kar nu weer meer aan de N-VA.”
Volgens Carl Devos maakt Open Vld net de omgekeerde beweging.
“In de federale regering was het soms zoeken naar welke partij nu verantwoordelijk was voor die typisch blauwe thema’s als lagere belastingen en saneren van de overheid. Met die pluimen ging N-VA vaak lopen. Kijk naar Egbert Lachaert en zijn kandidatuur om voorzitter te worden: hij wil die basiswaarden van de partij opnieuw in de verf zetten.”
En ook de regeringsvorming op federaal niveau speelt een belangrijke rol. “Daar komt het er nu de facto op neer dat beide partijen allicht niet samen in een regering zullen zitten”, zegt Sinardet.
“N-VA en PS zullen eerder met CD&V en sp.a een coalitie vormen. En omgekeerd: als Open Vld meedoet, zal het eerder zonder N-VA zijn. Die opening van Open Vld om effectief een paars-groene regering mee op de been te brengen, wilde N-VA net afremmen. Het wilde ofwel zelf in de regering, ofwel niet snel een andere regering. Het is dus niet onlogisch dat zij Open Vld daarop aanvallen.”
“Het is inderdaad waarschijnlijker dat N-VA met PS een regering vormt dan met de Open Vld”, zegt ook Devos. “Lees die zin eens opnieuw: dat is toch hallucinant. Dat had niemand een jaar geleden kunnen voorspellen.”
Wat met de Vlaamse regering?
Volgens Sinardet hebben de manoeuvres van beide partijen ook daar iets mee te maken. “Stel dat De Wever straks toch nog een regering met PS vormt, dan kunnen de liberalen in Vlaanderen ingewisseld worden door sp.a. Dat het nu niet goed botert tussen die twee, maakt het makkelijker om zo’n wissel te verkopen.”
En andersom hebben sommigen binnen Open Vld baat bij die ruzie. “Er is een strekking die liever niet met N-VA doorgaat op federaal vlak”, zegt Devos. “Zo’n ruzie kan de anderen helpen te overtuigen om niet met de vijand in zee te gaan.”
Kandidaat-voorzitter Bart Tommelein (Open Vld) zei dat er een hartig woordje gesproken moet worden binnen de regering. “Maar de vraag is: met wie?”, zegt Devos. Open Vld is nu verwikkeld in een voorzittersverkiezing, die de partij in een bepaalde richting zal sturen. Dat wil dus zeggen dat er veel monden willen spreken. “Ik vrees dat we tot eind maart zullen moeten wachten: eens de voorzitter er is, moeten alle tenoren van de drie Vlaamse regeringspartijen samenkomen en uitpraten hoe ze verder gaan. Want hoeveel ze ook verwezenlijken als regering: als er nog veel ruzies blijven komen, zal de kiezer hen daar sowieso op afrekenen.”
Kan iemand de situatie nog ontmijnen?
Straks komt bij Open Vld iemand anders aan het roer, die de ruzies misschien kan doen bedaren. “Egbert Lachaert geniet veel respect bij de N-VA. Als hij het haalt, zou dat kunnen helpen”, zegt Devos. “Anderzijds bestuurt Bart Tommelein in Oostende ook met N-VA en Groen. Ook daar liggen er wel wat lijntjes uit. Tommelein was na de verkiezingen ook de eerste liberaal die zei dat er een regering moest gevormd worden met PS en N-VA en hij heeft ook die Vlaamse achtergrond. Beide figuren zouden dus voor een kleine wending kunnen zorgen.”