Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Weer wat meer hoop voor kankerpatiënten
Zeven op de tien mensen leven nog drie jaar na diagnose
De overlevingskansen van kankerpatiënten stijgen. En dat niet alleen. Dankzij vroege diagnose en almaar betere behandelingstechnieken stijgen ze ook steeds sneller. Met dat hoopgevende nieuws opent de Stichting Kankerregister haar jaarlijkse rapport over kanker in België. Bijna alle types gingen erop vooruit, maar vooral het succes bij longkanker springt in het oog.
Drie jaar na de eerste kankerdiagnose leven iets meer dan zeven op de tien patiënten nog. In 2013 haalden we dat cijfer net niet: 69%. Spoelen we nog verder terug, naar 2004, dan strandt het cijfer op 67%. Uit die cijfers komen twee conclusies: de overlevingskansen nemen toe en die toename gaat ook steeds sneller. De laatste jaren zelfs drie keer zo snel als voordien.
Dat heeft deels te maken met het feit dat de ziekte steeds vroeger wordt opgespoord. “Mede door sensibiliseringscampagnes gaan mensen vroeger naar de dokter”, zegt Nancy Van Damme van de Stichting Kankerregister. Zeker bij darmkanker had de aandacht voor vroege screening een positief effect.
Ook de behandeling verbeterde de voorbije vijftien jaar. Diagnoses werden accurater, er zijn betere behandeltechnieken en er is nu ook immunotherapie, volgens experts dé grote evolutie van voorbije jaren. Het succes van dat alles is nergens beter zichtbaar dan bij de behandeling van longkanker. “Daar zijn de cijfers er sterk op vooruitgegaan”, klinkt het bij Kom op tegen Kanker. “Ze zijn nog niet rooskleurig, maar wel hoopvol.”
Radicale behandeling
Longkankerpatiënten zonder uitzaaiingen, ruwweg de helft, krijgen een radicale behandeling. Het gaat dan vaak om een chirurgische ingreep, al dan niet in combinatie met andere methoden zoals precisiebestraling, chemotherapie en immunotherapie.
“Het merendeel van die groep overleeft en geneest”, zegt oncoloog Johan Vansteenkiste (UZ Leuven), die pleit voor alertheid bij patiënten en huisartsen. “Het is de meest efficiente manier om nog vooruitgang te boeken. Een longfoto volstaat voor ons om te zien of meer onderzoek nodig is.”
Alle zware rokers verplicht laten screenen, zou volgens een Europese studie duizenden levens kunnen redden. “Over zo’n screening onderhandelen we met de overheid. Maar het is duur en we moeten nog een duidelijke doelgroep afbakenen”, zegt oncoloog Jo Raskin van het UZA, die ook vindt dat zo’n screening hand in hand moet gaan met een rookstop.
We weten intussen veel meer over tumoren dan vijftien jaar geleden. En daardoor kunnen ze ook doelgerichter behandeld worden. “We laten kankercellen door geavanceerde toestellen gaan en ontdekken soms welk eiwit de mutatie veroorzaakt”, legt Raskin uit. “Dat kunnen we dan heel gericht aanpakken door het te blokkeren. Daarvoor bestaat medicatie in tabletvorm.”
Ongeveer 20 à 25% van de longkankerpatiënten heeft baat bij zo’n doelgerichte therapie. Ze genezen zelden, maar de overleving wordt wel sterk verlengd. Bovendien heeft de dagelijkse medicatie relatief weinig nevenwerkingen. “Voornamelijk niet-rokers en vrouwen komen in aanmerking”, zegt Vansteenkiste. “Zij hebben brute pech door een specifieke genmutatie. De komende jaren willen we meer eiwitten ontdekken die we kunnen treffen.”
Immunotherapie veelbelovend
Ook voor longpatiënten in een gevorderd stadium kwam de voorbije jaren hoopgevend nieuws. Tot voor kort konden oncologen nog maar weinig doen als er al sprake was van uitzaaiingen. Chemotherapie leverde meestal een pover resultaat op.
Immunotherapie zorgde voor een kentering. Bij die therapie worden medicijnen toegediend die ons immuunsysteem stimuleren om kankercellen aan te vallen. De resultaten zijn veelbelovend, zegt Raskin. “Met immunotherapie, al dan niet in combinatie met chemotherapie, kunnen we ook patiënten in een gevorderd stadium helpen. Over de overleving op langere termijn, zo’n 10 jaar, weten we nog niet veel. Maar tussen 20 en 25% zou de vijf jaar halen. Misschien genezen sommige patiënten zelfs.”