Gazet van Antwerpen Stad en Rand
15% Vlaamse jongeren deed al eens aan ‘zelfcyberpesten’
Middelbare scholieren sturen online gemene berichten naar zichzelf over zichzelf
Uit een onderzoek van Universiteit Antwerpen blijkt dat 15% van de Vlaamse middelbare scholieren minstens een keer aan ‘zelfcyberpesten’ heeft gedaan. Ze sturen dus gemene of haatdragende berichten naar hun eigen account, bijvoorbeeld over hun uiterlijk. Redenen verschillen. Soms is het blijkbaar voor de fun, soms om te weten of vrienden hen beschermen of soms zelfs als tactiek om van pestkoppen af te geraken.
Voor het onderzoek werden 800 Vlaamse leerlingen uit het secundair onderwijs tussen 12 en 20 jaar bevraagd. 15% van die jongeren heeft dus blijkbaar al zeker een keer gemene, haatdragende of beschamende dingen over zichzelf naar zichzelf gestuurd. Er bestaan verschillende termen voor: ‘online zelfbeschadiging’, ‘digitaal Munchhausensyndroom’ of ‘zelfcyberpesten’.
“Het gebeurt op de sociale media waarop jongeren voornamelijk ac“Jongeren tief zijn, zoals Instagram, Snapchat en Facebook”, zegt cyberexpert Heidi Vandebosch van Universiteit Antwerpen, die het onderzoek leidde. “Ze kunnen het anoniem doen met een vals account of met het account van iemand anders.”
Aandacht
De onderwerpen van de berichten zijn uiteenlopend. De respondenten van het onderzoek gaven aan dat uiterlijk, fysieke conditie en gedrag de meest voorkomende zijn. Ook persoonlijkheid, gehele persoon, (school)resultaten, intelligentie, etniciteit en seksueel gedrag worden onder andere vernoemd.
Ook de reden of tactiek achter ‘zelfcyberpesten’ verschilt erg. “Uit ons onderzoek blijkt dat de meest voorkomende reden is dat ze het voor de fun doen, zeker jongens geven dat aan”, zegt professor Vandebosch. Andere redenen zijn problematischer. ‘Omdat ik het idee had dat het waar was en ik vond dat anderen het moeten weten’, bijvoorbeeld, of ‘om sympathie of aandacht te krijgen’.
“Soms gebeurt het om te zien hoe anderen reageren op ‘pesterijen’. Ze zijn op zoek naar bevestiging van vrienden en vriendinnen en willen zien hoe ze voor hen opkomen. Of ze willen op deze manier een antwoord op de vraag ‘hoe denken ze echt over mij?’”, vertelt Vandebosch. Sommigen hopen zo te tonen dat het niets met hen doet en willen cool lijken.
die al slachtoffer zijn van pestgedrag, denken daar iets aan te kunnen doen op deze manier. De redenering is dat als de pestkoppen zien dat ze al gepest worden door ‘iemand anders’, ze zullen stoppen met pesten.” Het gaat nog verder. “Of het is een manier voor de pestkop om wraak te nemen. Als die wordt beschuldigd van pesterijen, kan die op deze manier alsof doen dat ook hij gepest wordt en dus de gepeste valselijk beschuldigen.”
Het fenomeen zou voor het eerst in 2010 beschreven zijn, nieuw is het dus niet. Aangezien er wereldwijd maar een handvol onderzoeken gebeurd zijn, is niet vast te stellen of er een stijging in zit.