Met zo veel in werkloosheid

De hallucinante cijfers blijven elkaar opvolgen. Nu ook India in lockdown gaat, moet een derde van de wereldbevolking binnenblijven. In ons land zitten 1,075 miljoen mensen in tijdelijke werkloosheid. In vier dagen tijd zijn er 400.000 bijgekomen. De dodenaantallen in Italië en Spanje blijven angstwekkend hoog. Het aantal besmettingen in de Verenigde Staten stijgt richting 50.000, met voor het eerst 100 doden in één dag (ga eens een half jaartje terug in de tijd en beeld je in dat je dan deze paragraaf leest). Toch zei president Donald Trump dat het lamleggen van de economie vooral niet te lang mag duren. “Ons land was niet gebouwd om stilgelegd te worden”, zei Trump. “We gaan alles heel binnenkort (‘very soon’) weer in gang zetten.” Een concreet tijdstip gaf hij niet, maar eerder sprak hij van Pasen als keerpunt. Vreest hij dat de economische teruggang hem zijn herverkiezing kan kosten of is hij oprecht bezorgd over de effecten van werkloosheid en verarming?

Het dilemma tussen gezondheid en economie is bij ons even actueel, al gaan Europese beleidsmakers er iets bedachtzamer mee om.

In België zeggen de werkgevers dat we misschien te ver zijn doorgeschoten in de ondersteuning van technische werkloosheid (met behoud van 70% van loon, met een plafond, plus een bonus van de overheid, wat neerkomt op 1.000 tot 1.500 euro netto; sommige bedrijven passen ook nog bij). Dat is allemaal belastinggeld dat we toch allemaal samen weer moeten ophoesten en het is een factor die het bedrijven moeilijker kan maken om te blijven draaien. Een aantal ondernemingen is helemaal dicht, een aantal is nog helemaal operationeel, een groot deel gedeeltelijk. Er ontstaan kettingreacties, bijvoorbeeld door toeleveranciers die stilvallen.

In de supermarkten is het moeilijk om voldoende personeel te vinden. Niet iedereen is bereid om voor een laag loon dagelijks bloot te staan aan zoveel potentiële virusdragers.

Kunnen de overheden iets bedenken om meer mensen weer aan de slag te krijgen? Zonder trumpiaanse lichtzinnigheid? De werkgeversbond VBO geeft het voorbeeld van garages: die moeten dicht, maar de werkplaatsen zouden open kunnen blijven. Miranda Ulens van vakbond ABVV pleit voor een energiebonus van 200 euro voor wie blijft werken. Weer een bonus op kosten van de belastingbetaler, kun je zeggen, maar misschien even zinvol als die voor technische werkloosheid. Of is hier een herverdeling op zijn plaats? Het is een uitdaging die pas op de tweede plaats komt na de volksgezondheid, maar ze zal met de dag dringender worden.