Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Nog minstens 23 dagen in lockdown
Wel verlenging tot einde paasvakantie maar geen verstrenging maatregelen
De Nationale Veiligheidsraad heeft de maatregelen tegen de verspreiding van het nieuwe coronavirus met minstens twee weken verlengd, tot het einde van de paasvakantie. Als de toestand tegen 19 april niet is verbeterd, volgt een nieuwe verlenging tot 3 mei. Een aanscherping van de huidige maatregelen – sluiting horeca en niet-essentiële winkels en een samenscholingsverbod – komt er voorlopig niet. Over de buitenactiviteiten preciseerde premier Sophie Wilmès dat het niet de bedoeling is om urenlang in de parken te gaan zitten, wel om in beweging te blijven. “Voor de duur van de activiteit mogen mensen buitenkomen. Daarna keren ze meteen terug.” Wie de coronaregels overtreedt, zal zijn boete voortaan meteen moeten betalen.
Vergeet de einddatum van 5 april, we zitten nog tot het einde van de paasvakantie “in ons kot”. Winkels, cafés en musea blijven dicht tot 19 april. En mogelijk verlengt de regering de maatregelen daarna nog eens met twee weken. De beslissing stelt ouders en leerkrachten voor een raadsel: zij weten nog niet of de scholen na de paasvakantie weer openen.
“Ik weet dat we van sommigen onder u een heel groot offer vragen, maar uw gezondheid is en blijft onze prioriteit. Als meer mensen dit volgen, zal de situatie sneller voorbij zijn en belanden minder mensen op intensieve zorgen.”
Premier Sophie Wilmès (MR) bedankte gisteren niet alleen de dokters en verplegers, de buschauffeurs en politieagenten, de winkelbediendes en de veiligheidsbeambten. Ze bedankte ook u. Iedereen die thuisblijft ondanks het mooie weer, die familiereünies afzegt en vriendenbezoekjes uitstelt.
Want wat ze aankondigde, is voor sommigen inderdaad een groot offer. De Nationale Veiligheidsraad had net voordien beslist om de bestaande maatregelen met nog eens twee weken te verlengen – tot en met 19 april dus. En daarna kunnen ze nog eens worden verlengd, tot en met 3 mei.
Waarom is er een verlenging van twee weken en niet meteen voor een maand?
Het officiële antwoord daarop is dat zoiets afhangt van het aantal besmettingen en de bijbehorende adviezen van wetenschappers. Maar u kunt er maar beter aan wennen. “Omdat de maatregelen zo veel impact hebben, moet je dat als overheid op korte termijn evalueren”, zegt infectiologe Erika Vlieghe (UZ Antwerpen), die mee de Veiligheidsraad adviseerde. “Hoe haalbaar is het, hoe goed wordt het opgevolgd.”
“Een maand is niet behapbaar, dat zou het moreel niet goed doen”, klinkt het in de omgeving van de Veiligheidsraad. “Het virus is bovendien heel onvoorspelbaar, dus wie weet waar we over twee weken staan? Minder dan twee weken is ook niet goed, want dan schep je te veel onduidelijkheid.”
Bijkomend voordeel: door twee weken te verlengen valt alles samen met het einde van de paasvakantie. Hadden ze in één keer een maand gezegd, dan gingen ze nu al moeten uitvechten of de scholen weer open konden of niet.
Worden de maatregelen na die vier weken afgebouwd?
Nee, dat is niet zeker. De ‘curve afplatten’ zodat de ziekenhuizen alle besmette patiënten een bed kunnen geven: dat is het doel van de maatregelen. Het spreiden van die toevloed over de tijd houdt onvermijdelijk een langere duur in. “De inspanning is pas begonnen: als we nu verslappen, kunnen de gevolgen zeer erg zijn”, zegt Wilmès.
“We moeten wennen aan de gedachte dat het nog lang kan duren, want het is de enige manier om het draaglijk te houden voor de ziekenhuizen”, zegt Vlieghe. “Nu is een op de drie bedden op intensieve zorgen bezet met coronapatiënten. Er zit nog rek op, maar het is ook niet niks.”
Waar kunnen de kinderen tijdens de paasvakantie naartoe?
Níét naar de grootouders, want die zijn de risicogroep. En dus zijn de scholen verplicht om ook tijdens de paasvakantie opvang aan te bieden. Alleen “als dat echt onmogelijk blijkt” mag “een andere vorm van opvang worden georganiseerd”, zegt Wilmès. “Kinderen die samen werden opgevangen, mogen niet worden gemengd met andere kinderen. En ze worden bij voorkeur alleen opgevangen door mensen met wie ze recent nog contact hebben gehad.”
Gaan de scholen na de paasvakantie weer open?
“Het is nog veel te vroeg om te denken aan het heropenen van de scholen”, zegt Erika Vlieghe. “We zitten nog in de stijgende lijn van de epidemie. Het vliegtuig is vertrokken en zelfs al stijgt het iets minder snel, het is nog altijd aan het stijgen.” De kans dat de scholen weer openen is uiterst klein, maar de Veiligheidsraad gaf daar nu nog geen zekerheid over. Het gevolg is dat de scholen, de leerkrachten en de ouders nog niet weten waar ze nadien aan toe zijn. Exact het scenario waar binnen de Vlaamse regering voor werd gevreesd. “First things first: we bekijken elke dag de situatie van het aantal besmettingen”, zegt Wilmès daarover.
“We gaan ons moeten voorbereiden op verschillende scenario’s”, zegt Lieven Boeve, topman van het katholiek onderwijs in Vlaanderen. “Als de scholen dicht blijven, gaan we de onderhoudsmodus moeten verlaten en kijken hoe we ook nieuwe leerstof kunnen aanbieden vanop afstand.”
Welke bedrijven mogen openblijven en welke niet?
Alle bedrijven mogen openblijven, herhaalt de Veiligheidsraad.
Maar daarbij horen heel wat maren en tenzijs. “Telewerk is een verplichting”, zegt de premier. “Als dat niet kan, moet het werk gebeuren met absoluut respect voor de veilige afstand. En als dat niet mogelijk is, moet het bedrijf sluiten – tenzij het op de lijst van de cruciale sectoren staat. Ook dan moet het de regels wel nog maximaal respecteren.” Op die lijst met cruciale sectoren staan onder meer de zorginstellingen, de veiligheidsdiensten, de media en de rechtbanken.
Is er nu vastgelegd hoe ver mensen mogen fietsen en wandelen?
De voorbije dagen werd onder meer door de politie gepleit voor duidelijke regels, naar het voorbeeld van Frankrijk – Fransen moeten binnen een straal van één kilometer rond de woning blijven. Zo ver komt het niet. “Activiteit in de buitenlucht is toegestaan, maar blijf in beweging en installeer je niet voor uren op een bankje in een park”, zegt Wilmès. “Je mag je huis alleen verlaten voor de tijd die je nodig hebt om te joggen, te fietsen of te wandelen. Ga niet voor een dag naar de Ardennen of de kust. Wie dit niet respecteert, wordt bestraft. Alsjeblief, respecteer het, want we willen niet dat de wetenschappers terugkomen en vragen om strengere maatregelen te nemen.”
Waarom roept Wilmès de jongeren extra tot de orde?
Opvallende passage was het: een zware sneer naar jongeren die zich “niet aangesproken voelen”. “We voelen ons onklopbaar als we jong zijn”, zei Wilmès. Maar ze legde meteen uit waarom ze die jongeren speciaal tot de orde roept. “Van die jongeren die twee weken geleden aan het feesten waren op café tijdens een lockdownparty, liggen er nu enkele op intensieve zorgen.”
Is al duidelijk hoe de afbouw gaat gebeuren?
Nee, het is niet zeker wat er eerst weer opengaat en waar we langer mee wachten. “We zullen moeten kijken wanneer het goede moment is aangebroken om al één of meerdere maatregelen stilletjes los te laten”, zegt Erika Vlieghe. “Er zijn allerlei afwegingen nodig. Het zal een evolutie zijn van voorzichtig loslaten, tijdelijk weer verstrengen en weer loslaten. Het moet voor iedereen leefbaar blijven: welke maatregelen zijn hier en nu het allerbelangrijkste en welke kunnen we het gemakkelijkst lang volhouden. Welke maatregelen dat precies zijn, daar kunnen we nu nog niet op vooruitlopen.”
Wat met de zomerfestivals?
Daar is nog geen beslissing over: het gebeurt nu in schijfjes van twee weken. “De zomerfestivals, dat is op dit ogenblik nog te ver”, zegt Wilmès. “De beslissingen zijn genomen op advies van de wetenschappers. Ze gelden voor een bepaalde periode en nog niet voor de zomer. We wegen alle mogelijkheden af en evalueren permanent de situatie.”