Amerika ruikt een beetje Roth

Het is 1940 en de Verenigde Staten laten Europa stikken in de strijd tegen de nazi’s. Meer nog, ze beginnen stilaan hun eigen Joden op te jagen. Philip Roth maakte de denkoefening aannemelijk in een boek, dat nu voor HBO in een serie is gegoten door de man achter het legendarische The Wire. En of u dat moet zien.

De familie Levin is een modelgezin uit Newark, New Jersey. Papa, mama, twee zonen, een schoonzus die maar niet ‘van ’t straat geraakt’ en een neefje dat het verkeerde pad begint te bewandelen. Veel Amerikaanser kunnen ze niet zijn. Als een rabbijn langskomt om te collecteren voor “het thuisland in Palestina”, vraagt de jonge Philip wat dat te betekenen had: zo ingeburgerd zijn de Levins.

Maar ze zijn en blijven Joden. En ook de VS van 1940 kennen antisemitisme. “We zien er toch niet Joods uit?”, vraagt Philip. “Nee, maar ze weten het altijd”, antwoordt oudere broer Sandy. Er gebeurt nog niet veel, maar de angst in de ogen van mama (Zoe Kazan) spreekt boekdelen.

Wat als?

Op de achtergrond voltrekt zich een huiveringwekkend ‘wat als’-scenario, dat bij Amerikanen misschien nog harder zal binnenkomen dan The Handmaid’s Tale.

Schetst die serie een toekomst waarin extremistische christenen de macht grijpen, dan jongleert

The Plot Against America met iconische historische figuren. Wat als president Franklin D. Roosevelt in 1940 niet was herverkozen? Wat als in plaats daarvan Charles Lindbergh, de volksheld die in 1927 als eerste solo over de Atlantische Oceaan vloog, in het Witte Huis was getrokken? Lindbergh, moet u weten, trok de America First-beweging en liet zich door nazi-Duitsland met graagte een medaille opspelden. Hij had een status en populariteit waar Donald Trump in 2016 alleen van kon dromen – en die raakte óók verkozen. Dus borduurt The Plot Against America voort op het idee dat Lindbergh het indertijd haalde met een isolationistische visie en een anti-oorlogspolitiek. En dat de VS daardoor een andere, ondemocratische weg insloegen, die de Levins zal bezuren. Philip Roth, een van de grootste Joods-Amerikaanse auteurs, doorspekte zijn roman met jeugdherinneringen. David Simon (The Wire) heeft die insteek knap omgezet naar televisie, met een duidelijke boodschap voor het heden. Er zijn nu al twee van de zes afleveringen beschikbaar, het slot zou een van de must-sees van dit jaar zijn. Wij gaan er alvast voor zitten.

The Plot Against America, te zien op Play en Play More van Telenet

FOTO RR De familie Levin beschouwt zichzelf als oerAmerikaans, maar in The Plot Against America krijgt het gezin het heet onder de voeten.