Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“We verwachten dat veel zorgverstrekkers gaan crashen”
Doctors4Doctors waarschuwt voor mentale problemen bij hulpverleners
Doctors4Doctors waarschuwt voor de gevolgen van de coronacrisis bij hulpverleners. De organisatie staat sinds 2013 artsen bij die onder de grote druk (dreigen te) bezwijken en verwacht zelfs binnen een jaar nog posttraumatisch stresssyndroom (PTSS) te zien. Er is nu ook een noodnummer gelanceerd.
Vijf zelfdodingen per jaar, meer alcoholverslaafden dan in andere beroepsgroepen en een groot risico om een burn-out of depressie te krijgen. De mentale toestand van Vlaamse huisartsen was zo benard, dat dokters Andy De Witte en Eric Boydens zeven jaar geleden een vrijwilligersorganisatie opstartten. In elke provincie staan collega’s klaar die helpen als er psychische problemen opduiken. Vooral zelfzorg en zorg voor elkaar worden gepromoot. Door de coronacrisis komen veel hulpverleners die al met een burn-out flirtten immers onder nóg meer druk te staan.
“Onze doelgroep zijn alle artsen, ook artsen in opleiding”, vertelt huisarts-op-rust Raymond Vandebeek uit Massenhoven, die zich als co-arts vooral met burn-outbestrijding bezighoudt. “Voorlopig is het aantal hulpvragen stabiel. Wij verwachten drie grote golven. Zorgverstrekkers die voor de crisis al overbelast waren, zullen als eersten uitvallen. Een tweede golf zijn de mensen die nu constant bezig zijn en in het rood gaan. Van hen gaan er zeker ook op korte termijn crashen. De derde golf verwachten we veel later, misschien zelfs pas over een jaar. Het gaat om artsen en zorgverleners die nu keuzes moeten maken en bezig zijn met een vorm van zorg die niet meer voldoet aan de hoge normen die ze zichzelf opleggen. Bijvoorbeeld dokters met een bepaalde specialisatie die nu op de afdeling intensieve zorgen worden ingeschakeld. Wij verwachten dat wat zij nu meemaken lang zal doorwerken en misschien zelfs pas binnen een jaar tot uiting zal komen als posttraumatisch stresssyndroom, wat militairen in oorlogsgebied soms oplopen.”
Noodnummer
Om een antwoord te bieden aan die psychische nood, lanceert Doctors4Doctors nu samen met andere organisaties als Arts in Nood en de Orde der Artsen een noodnummer. Margot Cloet van Zorgnet Icuro heeft de coördinatie op zich genomen. Het initiatief is spontaan gegroeid vanuit jonge psychiaters, ditmaal met steun van de overheid. “De voorbije jaren hebben wij ondanks toezeggingen altijd zonder subsidies gewerkt”, vertelt dokter Eric Boydens. “Soms is er een grote crisis nodig om de noodzaak van iets aan te tonen.”
Op welke manier de coronacrisis een kantelpunt gaat worden? “Ik denk dat huisartsen bijvoorbeeld vaker met videoconferenties gaan werken in de toekomst”, zegt dokter Vandebeek. “Misschien dat we wat lokaler en kleinschaliger gaan leven. Zonder dit als een schuldvraag te zien: steeds meer groeit het bewustzijn dat dit virus mee veroorzaakt werd door de verhouding van onze maatschappij ten opzichte van de natuur en het klimaat. Het gaat ook over ongelijkheid. Er is een burn-outepidemie omdat we onszelf uitputten, maar de mens put de aarde evenzeer uit.”
Merels Dokter Boydens sluit zich bij zijn collega aan. “De komst van Covid19 verrast mij niet totaal. In 2017
en 2018 doodde het usutu-virus massaal merels. Ik houd in Broechem boomgaardgesprekken, in de boomgaard waren bijna geen merels meer te vinden. Dat een soort bijna werd uitgeroeid door een virus, haalde misschien twee keer de krant. Nu de mens wordt getroffen door eenzelfde mechanisme, mogen we niet doen alsof dit helemaal uit de lucht komt vallen.”