“Virushumor stopt als je zelf iemand met corona kent”

Ook vandaag, op 1 april, puilen uw sociale media nog uit van filmpjes, foto’s en memes

Karolien Poels

Professor communicatiewetenschappen UA

“We zoeken uitwegen om betekenisvol om te gaan met het verlies van controle.”

We kunnen geen WhatsAppgroep openen of er staan twintig memes en video’s te wachten die bulderlachen met de coronacrisis. Maar dat spelletje blijft niet duren. “Hoe meer mensen iemand kennen met het virus, hoe minder er gelachen zal worden”, zegt Karolien Poels, professor communicatiewetenschappen aan de UAntwerpen.

Een legodoos met figuurtjes die wc-papier verzamelen, een plattegrond van een huis dat toont waar we de komende dagen zoal naartoe kunnen of een filmpje van een kerel in quarantaine die pacman speelt met voorbijrijdende auto’s. Samen met het coronavirus verspreidt zich ook een exuberant aantal memes en video’s die lachen met ziekte of lockdown.

Maar dat blijft niet zo. Karolien Poels, professor in de communicatiewetenschappen, verwacht dat er steeds minder gedeeld zal worden. “Steeds meer mensen zullen iemand kennen uit de nabije omgeving die thuis zit met het virus of zelfs gehospitaliseerd moet worden. Dan wordt sommige humor wellicht wat misplaatst. De creativiteit zal door de aanhoudende isolatie evenwel niet afnemen en dat is maar goed ook. Humor is een uitstekend middel in een stresserende situatie als deze coronacrisis. Bovendien zegt een beeld meer dan woorden.”

Met alle Chinezen

De professor, op dit moment een thuiswerkende mama met thuiszittende kinderen, haalt een filmpje aan dat ze vorige week ontving. “Een moeder die het dagschema van haar kinderen kapot scheurt en aan de fles gin begint. De mama’s in onze WhatsAppgroep vonden dat allemaal hilarisch. Het was een bewijs dat niet alleen zij, maar iedereen het moeilijk heeft om thuis te werken terwijl daar ook kinderen lopen. Zoiets zien doet deugd en werkt relativerend.”

Dat er zo veel afbeeldingen en video’s worden uitgewisseld, soms tot wel tientallen per dag, komt voor een groot stuk omdat we de controle en de vrijheid over ons dagelijks leven kwijt zijn. “We zoeken naar uitwegen om daar betekenisvol mee om te gaan. En we hebben er uiteraard ook meer tijd voor. Bovendien mag je de grootte van deze crisis niet onderschatten. Die loopt van China over Europa tot in de Verenigde Staten. De hele wereld zit er met twee voeten in en dat heeft ook een mooi gevolg: iedereen begrijpt dezelfde grap meteen.”

Pipi en kaka

Het ene onderwerp komt nog vaker terug dan het andere. Er is de opgelegde quarantaine met de gevolgen voor gezin of partner. En er zijn de niet te tellen grapjes over het hamsteren van wc-papier. “Mensen lachen graag met situaties die ze niet verwacht hadden of niet goed kunnen plaatsen”, zegt Poels. “Ze schrikken ervan dat mensen als een bezetene toiletpapier beginnen te kopen. Dus gaan we dat proberen een plaats te geven met humor.”

Er wordt ook gegrapt met situaties die doorgaans ernstig zijn. “Telewerken bijvoorbeeld. En de zaken die dan kunnen misgaan. Onlangs zag ik een filmpje met tien collega’s in een onlinevergadering. Eentje had de camera nog aanstaan terwijl die naar de wc ging. Het is pipikaka-humor, maar hij werkt.”

FOTO UANTWERPEN