Hitterecords op Antarctica (maar niet door opwarming aarde)

Wetenschappers schrijven hoge temperaturen eerder toe aan lokale fenomenen

Antarctica heeft voor het eerst te maken gekregen met een hittegolf. Wetenschappers konden er een maximumtemperatuur van 9,2 graden Celsius meten. Echt warm lijkt dat niet, maar op de meest zuidelijke plek ter wereld is het uitzonderlijk. En voor één keer zit de opwarming van de aarde er voor niets tussen.

Een hittegolf op een van de koudste plekken ter wereld. Het klinkt vreemd, maar dat is wat wetenschappers van het Australian Antarctic Program eind januari gemeten hebben. Ze rapporteerden uitzonderlijk hoge temperaturen tussen 23 en 26 januari op het onderzoeksstation Casey op Oost-Antarctica. “Daar is het een echte diepvries. Er zijn plekken langs de kust waar de temperatuur nooit boven nul gaat”, zegt Philippe Huybrechts, professor glaciologie (VUB).

Maar dat was nu wel het geval. De minimumtemperatuur lag er enkele dagen boven de nul, de maximumtemperatuur steeg tot boven 7,5 graden. Op 24 januari werd er zelfs 9,2 graden gemeten. Dat is 6,9 graden meer dan gemiddeld en de hoogste temperatuur die daar ooit gemeten werd. En dan spannen de temperaturen die op Casey gemeten werden, niet eens de kroon. Eerder dit jaar werd op Seymore Island, voor het Antarctisch schiereiland, 20,75 graden Celsius gemeten. Dat is de hoogste temperatuur ooit op Antarctica.

Huybrechts waarschuwt dat we die hoge temperaturen niet noodzakelijk moeten toeschrijven aan de opwarming van de aarde. “Die opwarming is nog niet vastgesteld op Antarctica. Er zijn dan ook maar een beperkt aantal stations en de metingen gaan maar vijftien tot twintig jaar terug. Er zijn geen stijgende trends te zien in die temperaturen. De stijgingen zijn alleen te zien op het Antarctisch schiereiland, en ook daar ligt dat waarschijnlijk niet aan de opwarming van de aarde.”

Wat dan wel de oorzaak is van de recordtemperaturen? “Dat is moeilijk te zeggen. Er zijn nog heel wat onduidelijkheden, wetenschappers zijn er nog niet helemaal uit. Waarschijnlijk zijn de hoge temperaturen eerder toe te schrijven aan lokale fenomenen zoals het gat in de ozonlaag of de opwarming van de stratosfeer”, zegt Huybrechts. Het zee-ijs rond Antarctica krimpt ook niet, maar breidt volgens wetenschappers zelfs uit. “Dat komt omdat er een buffer ligt tussen Antarctica en de rest van de wereld: de Zuidelijke Oceaan.”

Toch zullen de hoge temperaturen wel degelijk een effect hebben. “Mensen denken vaak dat er geen leven is op die koude plekken, maar dat is er zeker. Heel wat organismen gelinkt aan koude temperaturen zoals mossen en algen zullen de impact voelen.” Ook globaal zal er volgens Huybrechts een impact zijn. “Door hoge temperaturen zal er meer ijs smelten, al is dat op dit moment nog beperkt.”

FOTO AFP De klimaatopwarming heeft zich op Antactica nog niet doorgezet, maar toch worden er de hoogste temperaturen ooit gemeten.