Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Alarmfase rood voor Vlaamse economie
Regering-Jambon neemt extra steunmaatregelen
“De ravage zal enorm zijn.” Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) schetste gisteren een weinig rooskleurig beeld over de impact van de coronacrisis op onze economie. Faillissementen bij grote en kleine bedrijven lijken onvermijdelijk. Gisteren vroeg modeketen E5 Mode al bescherming tegen zijn schuldeisers. De Vlaamse werkgeversorganisatie Voka spreekt nu al van 40 miljard euro schade voor onze economie. Gisteren lanceerde de Vlaamse regering een tweede reeks steunmaatregelen, specifiek voor ondernemingen en start-ups die wel aan de slag blijven maar zware omzetverliezen lijden. Voor hen ligt een eenmalige compensatiepremie van 3.000 euro netto klaar.
Het doemscenario dat Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) gisteren schetste over onze bedrijven, groot én klein, bezorgde kippenvel. “De ravage zal enorm zijn”, klonk het tijdens de persconferentie. Hoe groot? Dat weet niemand. Maar de angst voor een onvermijdelijke tsunami aan faillissementen zit er flink in. De Belgische modeketen E5 Mode heeft alvast bescherming gevraagd tegen zijn schuldeisers.
“We zitten in economisch en financieel zwaar stormweer, de schade loopt dag na dag op”, zei Jan Jambon (N-VA) tijdens een persconferentie waarop de Vlaamse regering nieuwe maatregelen afkondigde (zie kader rechts). “Wanneer deze storm is uitgeraasd, kunnen we de echte negatieve balans opmeten. De ravage zal enorm zijn. Het is een orkaan die we het hoofd moeten bieden. We mogen niet doemdenken, maar het dwingt ons wel tot realisme.”
Jambon benadrukte dat zijn regering “gigantische inspanningen wil doen om deze tsunami te doorstaan”, maar voegde er meteen aan toe dat de overheid nooit alle verliezen zal kunnen bijpassen. “Daar is niet genoeg geld voor. We zullen ons uiterste best doen, maar we kunnen niet alle noden ledigen. Dat is onhaalbaar. De opgebouwde schulden zullen op een dag moeten worden afbetaald. Dat willen we niet doorschuiven naar de volgende generaties.”
Hoe zwaar “de ravage” zal worden, weet niemand. Ook de hoofdeconomen van grootbanken niet. Ja, er volgt een recessie, een zware zelfs, daar zijn ze het over eens. Maar terwijl BNP Paribas Fortis de economie 3,5% ziet krimpen, gaat Belfius uit van een daling met 5% en vreest KBC zelfs een duik met 9,5%. “We navigeren in de mist”, klinkt als verklaring voor de uiteenlopende prognoses.
Faillissementen
Want neem nu de faillissementscijfers. Normaal brengt specialist in bedrijfsdata Graydon die bij het begin van elke maand. Behalve nu. “De meeste handelsrechtbanken zijn momenteel gesloten. Daardoor zijn er in de afgelopen maand minder faillissementen uitgesproken. Die cijfers publiceren heeft geen zin en zegt bovendien weinig over de reële economie”, klinkt het. Anderhalve week geleden had datzelfde Graydon nog gewaarschuwd dat slechts een op de acht bedrijven bestand is tegen een schok als deze. “Een maand zonder inkomen brengt een op de vijf Belgische bedrijven in nood. Na twee maanden zonder inkomen is dat al een op de vier. Doe er nog een maand bij, en de tol loopt op tot een op de drie.”
Ook Euler Hermes, een wereldwijde kredietverzekeraar, ziet – ondanks de broodnodige overheidsinterventies – een tsunami aan faillissementen op ons afkomen: 8% meer dan in 2019, wat trouwens een recordjaar was. En dan mogen we nog niet klagen, vergeleken met Spanje (+17%), Italië (+18%) en Nederland (+21%). Dat de Nederlandse winkelketen Hema vreest voor zijn voortbestaan en de Belgische modeketen E5 Mode bescherming tegen zijn schuldeisers heeft gevraagd, zegt voldoende.
Uitstel van executie
Als grote bedrijven het al lastig hebben, hoe moet het dan niet zijn bij de kleintjes? “De helft van de zelfstandige ondernemers vreest dat het lastig wordt om niet failliet te gaan als hun zaak langer dan drie weken gesloten moet blijven”, zegt Christine Mattheeuws van het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen, op basis van een bevraging bij meer dan 10.000 leden. Dat het water vele zelfstandigen aan de lippen staat, zien ze ook bij Dyzo, een vzw die zelfstandigen in moeilijkheden begeleidt. De afgelopen jaren schommelde het aantal aanvragen voor ondersteuning gemiddeld rond de 270 per maand. Dat gemiddelde staat dit jaar al op 326. “Alleen al in de maand maart openden we 363 nieuwe dossiers, 100 meer dan in dezelfde maand een jaar eerder”, zegt directeur Oliver Delaere. “De eerste drie maanden zitten we al aan 978 dossiers, of bijna 45% meer dan vijf jaar geleden. En dan moet de grote golf nog komen, want de meeste ondernemers klampen zich nu vast aan de steunmaatregelen van de overheid. Maar als die niet volstaan om de kosten te betalen, dan vrezen we het ergste.” Vandaar dat Denis Ducarme (MR), federaal minister van Middenstand, Zelfstandigen en KMO’s, werkt aan een Koninklijk Besluit om faillissementsprocedures tijdelijk stil te leggen, om te vermijden dat bedrijven die hun financiële verplichtingen niet langer kunnen nakomen, afstevenen op een faillissement. Al vragen velen zich nu al luidop af of het niet gewoon uitstel van executie zal zijn.
Jan Jambon
Vlaams minister-president
‘‘We zullen ons uiterste best doen, maar we kunnen niet alle noden ledigen. Dat is onhaalbaar.’’ 40 miljard euro
economische schade (Voka)
44%
van de bouwbedrijven heeft activiteiten stopgezet (Confederatie Bouw)
slechts 1 op de 8
bedrijven is bestand tegen
deze schok (dataspecialist Graydon)
1,7 miljard euro omzetverlies voor horeca door verlenging maatregelen (Horeca Vlaanderen) 2,4 miljard euro aan toegevoegde waarde gaat elke week verloren (VBO)