Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Hoe de Amerikaanse dollar geboren werd dankzij een boekje van Simon Stevin
De natuur- en wiskundige Simon Stevin (1548 - 1620) heeft er mee voor gezorgd dat de Amerikaanse dollar de eerste moderne munt werd. Het boekje waar het allemaal mee begon, ligt in het Museum Plantin-Moretus. En directeur Iris Kockelbergh vertelt ook het verhaal van de Rode Leeuw van de Verdussens.
“Met het boek de Thiende van Simon Stevin stapte de toenmalige Amerikaanse president Thomas Jefferson in de achttiende eeuw naar het congres. Hij wilde de munteenheid, die dollar zou gaan heten, indelen volgens het decimale stelsel van Stevin. Hij kreeg zijn zin en in 1792 was de dollar de eerste moderne munt”, vertelt Iris Kockelbergh.
Het boekje van Simon Stevin telt nog geen zestig bladzijden en is geschreven om onder meer markthandelaren het leven eenvoudiger te maken. “Vroeger had bijna elke stad haar eenvoudig systeem dat verschillende maten kon omrekenen. Daardoor
was het vaak moeilijk om juiste prijzen te bedingen. Met zijn boekje heeft Simon Stevin een uniform decimaal stelsel ingevoerd waardoor iedereen volgens dezelfde regels kon rekenen.”
Het boek de Thiende maakt deel uit van de vaste collectie van het museum. “Zelf zei Stevin dat hij het decimale stelsel niet heeft uitgevonden, maar slechts de kennis en bevindingen van anderen heeft gebundeld”, vertelt Iris Kockelbergh. In de tentoonstelling ‘Een eeuw van verwondering’, die vanaf oktober te zien zal zijn in het museum, is nog ander werk van Simon Stevin te zien. “Daar wordt zijn rol als ingenieur bij het bouwen van windmolens getoond.”
Een leeuw van terracotta
Antwerpen heeft zijn Verdussenstraat te danken aan de gelijknamige familie van drukkers. “Die hadden in de tweede helft van de zestiende eeuw een drukkerij en boekhandel in het centrum van de stad. Die heette aanvankelijk Rode Leeuw en in die tijd was het gebruikelijk om de naam van een zaak kenbaar te maken met een uithangbord of een beeld boven de deur”, zegt Iris Kockelbergh. Dit beeld, ruim zeventig centimeter groot, is bewaard gebleven en maakt deel uit van het Museum Plantin-Moretus. “Het is vervaardigd uit rode terracotta en is nog in bijzonder goede staat. Dat is op zich al merkwaardig, want het gaat om een gebruiksvoorwerp dat weer en wind moest doorstaan. Je kunt het beeld vergelijken met een vlag of een neonreclame, waarmee middenstanders tegenwoordig hun winkel aanprijzen.”
De familie Verdussen kan gezien worden als de opvolger van Christoffel Plantijn, die in 1589 overleed. Al werd ook die drukkerij nadien verder gezet door Plantijns schoonzoon Jan Moretus. Het verhaal van dit drukkersgeslacht is terug te vinden op de website van het museum.
Iris Kockelbergh
Plantin-Moretus
“Vroeger had elke stad haar systeem dat maten kon omrekenen. Daardoor was het moeilijk om juiste prijzen te bedingen. Met zijn boekje heeft Simon Stevin een uniform decimaal stelsel ingevoerd.”