Is België te ijverig met zijn cijfers?

Ons land lijkt het op basis van de cijfers amper beter te doen dan Italië of Spanje, waar het coronavirus moorddadig tekeerging én nog altijd -gaat. Of telt ons land verkeerd, of te ijverig? “We tellen alles, om snel actie te kunnen ondernemen, daar waar het nodig is”, verdedigen de experts zich. 4.420 coronadoden telt België intussen. Omgerekend per miljoen inwoners telt ons land zo 388 slachtoffers. En da’s beduidend meer dan Nederland (182 overlijdens per miljoen inwoners) of Frankrijk (228). Zelfs Italië doet trouwens ietsje beter. Het voedt het beeld – tot in het verre buitenland – dat ons land de crisis totaal niet onder controle heeft. Al is dat te kort door de bocht.

Hoe komt België aan dat hoge aantal coronaslachtoffers?

Ons land telt sinds kort niet alleen de overlijdens aan het coronavirus in de ziekenhuizen, maar ook de overlijdens in de woonzorgcentra. Verschillende andere landen doen dat laatste niet. “Wij doen dat wél, om in alle transparantie een zo goed mogelijk zicht te krijgen op de problematiek en zo actie te kunnen ondernemen waar het nodig is”, aldus viroloog Steven Van Gucht (Sciensano). In onze sterftecijfers van de rusthuizen zitten ook de vermoedelijke overlijdens door het coronavirus. Slechts weinig zieken in het woonzorgcentra zijn immers officieel getest geweest. Pas nu wordt er in rusthuizen op grote schaal op corona getest.

Bestaat de kans dat we slachtoffers meerekenden die mogelijk niet met corona besmet waren?

Daarvoor waarschuwt onder meer viroloog Marc Van Ranst (KU Leuven). Volgens hem zijn erg veel overlijdens in een rusthuis aangevinkt als een mogelijk coronaoverlijden en dus mee in de cijfers opgenomen, ook wanneer iemand bijvoorbeeld aan een hartstilstand bezweek. Als je weet dat er in de Vlaamse rusthuizen sowieso elke dag gemiddeld 150 bewoners overlijden, kan dat het Belgische sterftecijfer door het coronavirus fors beïnvloeden.

Hanteert België dan maar beter andere cijfers?

Een mogelijkheid is om apart te berichten over de overlijdens in de ziekenhuizen – waar iedereen op het virus getest is geweest – en die in de woonzorgcentra. Dat gebeurde gisterochtend trouwens al. Met in totaal zo’n 2.370 overlijdens louter en alleen in de ziekenhuizen “zitten we wél op het niveau van veel andere landen”, aldus nog Van Gucht.

Is het nog te vroeg om al uitspraken te doen over hoe België het ervan af bracht?

Epidemiologen vinden van wel. Zij willen zich straks, wanneer alle cijfergegevens beschikbaar zijn, baseren op de zogenaamde oversterfte om een definitieve balans op te maken. “Dat is de eerlijkste manier om te vergelijken”, aldus professor Pierre Van Damme (UA). Concreet wordt gekeken naar het aantal overlijdens dat werd verwacht tijdens een bepaalde periode – het coronavirus niet meegerekend – en het effectieve aantal overlijdens tijdens diezelfde periode. Zo verwachtte de overheid de vierde week van maart zo’n 2.249 overlijdens. Volgens de eerste gegevens van Sciensano overleden – mede als gevolg van het virus – toen uiteindelijk 3.116 mensen, bijna 870 meer dan voorspeld.