Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Langs landbouwwegen, oorlogen en cholera
Blijf in je kot. Maar als de muren dreigen op je af te komen, dan moet een mens al eens naar buiten. Let wel: ofwel alleen, ofwel met twee, ofwel met de inhuizige familie, en altijd afstand houden. Omdat altijd dezelfde rondjes lopen of steeds dezelfde beren tellen al eens wil vervelen, stippelen onze journalisten in de gemeente of het district dat ze volgen een wandeling uit die hun de moeite waard loont. Een tochtje van maximaal twee uur én alleen voor wie er woont. Wandelt u met hen mee?
Net als overal elders is ook Stabroek in de greep van het coronavirus. Maar de poldergemeente kreeg vroeger al af te rekenen met een ander virus: cholera. Onze wandeling neemt je mee langs een relict uit die periode: een oude waterpomp met een gedenkteken voor Cecilia De Winter, die de zieken verzorgde en zelf aan cholera bezweek in 1893.
1. Schaal Sels – Antwerp Port Epic
Onze wandeling start en eindigt aan de hoeve Brouwers, in de Dorpsstraat 65, en wordt begeleid door wandelknooppunten (68 - 70 – 71 – 75 – 74 – 85 – 84 – 83 – 82 – 81). We vertrekken via de enige wandelweg richting landbouwvelden. Aan het einde van deze lange landbouwweg komen we aan de Antitankgracht en aan wandelnummer 68.
Deze landbouwweg was tot voor kort minder gekend. Met de wielerwedstrijd Schaal Sels, nu Antwerp Port Epic, kwam daar verandering in. Vijf jaar geleden loodste de koers het profpeloton en heel de autokaravaan toen voor het eerst over deze onverharde weg. Omdat het de nacht voor de koers hard had geregend, reden auto’s zich vast in de modder, reden renners verloren en viel het peloton uit elkaar. Op een gegeven moment vroeg de toenmalige Letse kampioen Aleksejs Saramotins of hij mijn telefoon mocht gebroken. Hij belde zijn ploegleider met de vraag waar het peloton was. Chaos alom, maar de organisatie behield het concept en nu is Antwerp Port Epic een vaste waarde op de wielerkalender.
2. Antitankgracht
Ter hoogte van de Antitankgracht wandelen we rechtsaf. Achter ons ligt het fort van Stabroek. Eigenaar Tom Callens maakte van het fort een plek om te genieten van natuur, cultuur en avontuur. Deze paasvakantie werden hier voor het derde jaar op rij enkele honderden jongeren verwacht voor een avontuurlijk jongerenfestival. Corona gooide roet in het eten.
We volgen de Antitankgracht, die oorspronkelijk was aangelegd vlak voor de Tweede Wereldoorlog, om de Antwerpse haven te beschermen tegen oprukkende Duitse tanks. De gracht is nu uitgegroeid tot een prachtig stuk natuurgebied, met links en rechts landbouwvelden. Zeker in de zomer is dit een geliefde plek, waar koppels komen genieten van de natuur.
We blijven het pad langs de Antitankgracht volgen, tot aan de Danckerseweg. Deze geasfalteerde landbouwweg wordt druk gebruikt door zwakke weggebruikers. Een bareel beperkt het gemotoriseerd verkeer, want enkel vergunninghouders hebben een badge om de bareel te openen.
3. Schans
We kruisen de Danckerseweg en volgen verder de Antitankgracht. Zo komen we aan het Hoogeind met links van ons de Schans van Smoutakker. Opnieuw een oorlogsrelict. Om te verhinderen dat de schans in handen viel van de Duitse militairen, dynamiteerde het Belgisch leger het fortje in het begin van de Eerste Wereldoorlog. De brokstukken werden nooit opgeruimd. Jarenlang werd hier afval gestort, maar nu wordt het al ruim twee decennia beheerd door Natuurpunt en vormt de schans een unieke biotoop voor heel wat dieren. Volg het Hoogeind naar rechts tot aan het Vossenveld en ga dan richting kerkhof dat aan de rand van het Elsenbos ligt.
4. Kapel van de Heuvels
Het wandelpad kronkelt door het bos tot aan de parking aan de Frans Hotagstraat. We nemen niet de straat, wel het wandelpad aan het einde van de parking. Zo komen we aan de kapel van de Heuvels. De wandelnummers loodsen ons door de woonwijk Haesepad. Wanneer we de Grote Molenweg hebben overgestoken maken we langzaam kennis met het oudere Stabroek en zo komen we aan de Kleine Molenweg.
5. Cholera-epidemie
Recht voor ons ligt een oud stuk Stabroek: het Bos en de Van de Wouwersteeg. In 1893 luidden hier twee maanden lang de doodsklokken. Stabroek werd toen het slachtoffer van de Aziatische cholera-epidemie. Vijftien bewoners stierven thuis, elf anderen in het lazaret in de oude school nabij de kerk. Op bevel van de gouverneur werden huizen afgebrand om de besmetting in te dijken. Cecilia De Winter bekommerde zich over de zieken. Ze legde de lijken af, voedde en verzorgde de zieken en bezweek op 1 oktober 1893 zelf aan de ziekte.
Eerder dat jaar werd het polderdorp ook getroffen door een pokkenepidemie, die gelukkig vlug kon worden bedwongen. We wandelen even de Van de Wouwersteeg in. Daar vinden we een oude waterpomp, die van groot belang was bij de bestrijding van cholera. Een gedenkplaat brengt eer aan Cecilia De Winter.
We wandelen verder tot we via enkele smalle steegjes in de Brouwerstraat komen. De kerk ligt vlak voor ons en zo komen we terug in de Dorpsstraat terecht, vlak bij de plek waar de wandeling begon.