Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Er is niets mis met onze manier van tellen”
België wereldleider aantal overlijdens per 100.000 inwoners, viroloog Van Gucht blijft telsysteem verdedigen
Nergens ter wereld sterven op dit moment relatief gezien meer mensen aan corona dan in België. Maar viroloog Steven Van Gucht blijft overtuigd van de gecontesteerde telmethode. “We staan op de eerste plaats qua transparantie. Daarmee hebben we mensenlevens gered. Van de scheefgetrokken internationale ranking trekken we ons – cru gezegd – best geen fluit aan.”
4.857 overlijdens zijn er nu in België, zo maakte viroloog Steven Van Gucht, hoofd van het wetenschappelijk coronacomité, gisteren bekend. Per honderdduizend inwoners zijn dat er 41,9, wat ons de treurige koppositie bovenaan het internationale klassement bezorgt – ministaatjes als Andorra niet meegeteld. Zelfs in het zwaar getroffen Italië zijn er, op basis van de huidige cijfers, minder overlijdens per honderdduizend inwoners.
Marc Van Ranst noemde de manier waarop we overlijdens tellen ‘dom’. Ook vanuit politieke hoek klinkt er forse kritiek. Tellen we te enthousiast, of te eerlijk?
Steven Van Gucht: (fel) Er is niks mis met onze manier van tellen. Je moet het tellen van overlijdens zien als een surveillance- of bewakingssysteem. Want pas door alle coronaoverlijdens in kaart te brengen – ook de vele vermoedelijke in woonzorgcentra – krijg je een accuraat beeld van de situatie en kun je het beleid desnoods vlug bijsturen. Ik ben ervan overtuigd dat het door onze manier van tellen erg snel duidelijk werd dat zich een ernstig probleem begon voor te doen in de rusthuizen, waardoor daar bijkomende maatregelen zijn genomen en naar mijn mening mensenlevens zijn gered.
Feit blijft dat uit de WZC’s elke dag vele honderden vermoedelijke coronaoverlijdens worden gerapporteerd. Is dat niet te veel nattevingerwerk?
Neen. Het is telkens een arts die in eer en geweten de beslissing neemt om een overlijden van een bewoner als coronaoverlijden aan te vinken. Concreet: een bewoner is plots ziek geworden, ontwikkelde symptomen die op het coronavirus wijzen en is vervolgens overleden. Uiteraard was het beter geweest dat we, net als in de ziekenhuizen, exact zouden weten of een bewoner effectief besmet was. Maar de voorbije weken was dat onmogelijk, door het tekort aan testmateriaal. Gelukkig neemt die testcapaciteit elke
dag verder toe. Over enkele dagen zullen we daardoor ook over de overlijdens in rusthuizen zekerheid hebben.
Maar de kans bestaat dus dat we het aantal doden fors hebben overschat?
Die kans bestaat. Maar in deze fase overschatten we beter het aantal overlijdens dan dat we het onderschatten. Bovendien hanteert elk land zijn eigen telmethode. Ik trek me daarom – cru gesteld – geen fluit van aan van die zogezegde eerste plaats in de rangschikking.
Zullen we ooit exact weten hoeveel mensen in ons land aan corona overleden zullen zijn?
Neen. Op basis van de definitieve oversterftecijfers (hoeveel meer overlijdens dan normaal, red.) zullen we wel een veel betere inschatting kunnen maken. Maar ook dat blijft een schatting.”
De vermoedelijke coronaoverlijdens in WZC’s allemaal opnieuw onderzoeken, is dat een optie?
“Dat is jammer genoeg niet zo evident. Dan zou er telkens een bloedstaal moeten zijn afgenomen en bewaard. Dat lijkt me niet erg realistisch.”