Op stap in een openluchtmuseum

Blijf in je kot. Maar als de muren dreigen op je af te komen, dan moet een mens al eens naar buiten. Let wel: alleen, met twee, of met de inhuizige familie, en altijd afstand houden. Omdat altijd dezelfde rondjes lopen of steeds dezelfde beren tellen al eens wil vervelen, stippelen onze journalisten in hun gemeente of district een wandeling uit die volgens hen de moeite loont. Een tochtje van maximaal twee uur, alleen voor wie er woont. Wandelt u met hen mee?

Schoten investeerde de voorbije decennia fors in kunst om zijn openbaar domein te verfraaien. De werken kregen na de inhuldiging vaak niet meer de aandacht die ze verdienen. Er staan nochtans pareltjes tussen. Met de ook al tussen de plooien gevallen brochure Beeldig Schoten als leidraad, gaan wij op verkenning en houden halt daar waar we anders vaak achteloos voorbijlopen.

Hoezo Schoten geen toeristische gemeente? Bekijk die totem maar eens op de hoek van de Churchilllaan en de Markt, onze vertrekplaats. Dit is één van de drukste plekken in de gemeente, maar toch zal de foto van deze uit hout gebeitelde vierarmige toeristische wegwijzer veel Schotenaren als onbekend voorkomen. Hij toont dat deze gemeente in elke windstreek wel wat moois te bieden heeft.

Niet uit hout, maar uit steen kapte Herman Cornelis ook de Tijl Uilenspiegel die wat verder centraal uitkijkt over het marktplein. Architect Maurice De Vocht was de klimaatopwarming ver vooruit door in 1952 al naar Italiaans model een schaduwrijke colonnade rond de ‘piazza’ van Schoten te voorzien. Met wat verbeelding waan je je onder de portici van Bologna.

De lokale ambachtsman zorgde ook hier voor de finishing touch. Met hamer en beitel versierde Cornelis elke zuil met een tafereel geïnspireerd op een Vlaamse spreuk. Wie zoekt, die vindt liefst 168 (!) tafereeltjes. De twee lindebomen in het midden van het plein lijken wel verdwaald in deze stenen vlakte, maar staan er niet zomaar. Ze werden in de jaren 70 geplant als protest tegen het duwvaartkanaal, dat er dankzij Red De Voorkempen nooit is gekomen.

Vanaf de Markt volgen we de zogenaamde culturele as. In de deels autovrije en sfeervolle Sint-Cordulastraat passeren we de kaekelepomp. Althans de plek waar die vroeger gestaan heeft. De mensen kwamen er drinkwater halen én bijpraten, ‘kaekelen’ zo je wil. De heemkundige kring Scot, die wat verder resideert in de oude brandweerkazerne, adviseerde de gemeente daarom om haar grote cultuurzaal die wat vreemde naam te geven: De Kaekelaar.

Luc Caals

In die nu jammer genoeg al weken leegstaande zaal heeft Luc Caals al vaak op het podium gestaan. We slaan de Venstraat in om even de woning van de volkse komiek te passeren aan het huisnummer 37. Aanbellen

hoeft nu ook weer niet, maar als de Hazes-vertolker je zelf opmerkt, zal hij je altijd vriendelijk toezwaaien. Luc staat altijd paraat met een grap of een kwinkslag. Achter zijn venster vind je een corona-knuffelbeer en de collectie paashazen van zijn vrouw Alie, maar normaal staat hier de keramische clown, die Mieke Caethoven voor hem maakte, en de beeldjes van zijn idolen Laurel & Hardy.

We stappen even flink door, steken de vaart over, om achteraan in de Villerslei één van de best verstopte officiële monumenten te bekijken: een stevige oude grenspaal die in de dertiende eeuw het wereldlijk Schoten van de baronnen en kasteelheren afscheidde van de abdij van Villers, van waaruit monniken immense landerijen beheerden. Ga je de grenspaal na de corona-lockdown zoeken, stap dan voor de lunch ineens Simple Parfait binnen. De arduinen steen staat in de voortuin van dit uitstekend restaurantje.

We keren via dezelfde route terug ‘over de vaart’ en komen via de Venstraat en Hendrik Consiencestraat bij de begraafplaats. Misschien een wat nare stopplaats in deze tijden van corona, maar we bedoelen het heus niet zo. Deze plek evolueert de jongste jaren meer en meer naar een natuurpark. Hier rusten niet alleen de overledenen van Schoten, maar zoemen ook bijen, staan heel wat bomen en bloeien wilde bloemen.

Natuurlijk is het er ook stil en dus een ideale plek voor bezinning. Dat kan bijvoorbeeld bij het werk Stil dat Fred Eerdekens twee jaar geleden maakte en opstelde bij de inkom van het kerkhof. Met cortenstaal en spiegels gaf hij uitdrukking aan ‘vergankelijkheid’. Maar als de kinderen erbij zijn, is het ook gewoon leuk om de juiste plek te zoeken zodat je het woord ‘stil’ echt kan lezen in de ogenschijnlijk willekeurig aangebrachte verzameling spiegeltjes.

Scheldeprijs

We keren terug naar onze totem en passeren daar de in 2018 geplante vredesboom ter herdenking van het einde van de Eerste Wereldoorlog. Hij staat er nog wat schraal bij. Wat verder, op de rotonde van de Verbertstraat, staat de mooi opgegroeide zilverlinde. Die plantte de gemeente naar aanleiding van de eeuwwende in het jaar 2000.

Voor we aan de Markt aankomen, is het nog even goed opletten op de hoek met het gemeentehuis. Daar, een beetje verloren in een bloemenperk, staat De Spurt geplant. Jan De Groef boetseerde uit brons enkele wielrenners die jaarlijks op de vlakbij gelegen Churchilllaan de sprint aangaan om de Scheldeprijs te beslechten. Het staat er niet toevallig sinds 2007. Want toen was het honderd jaar geleden dat de oudste Vlaamse wielerklassieker voor het eerst gereden werd.

JAN AUMAN

Met dank aan heemkundige kring Scot en in het bijzonder aan Erik Block.

FOTO'S JAN AUMAN Je moet even zoeken naar de juiste standplaats om het woord te kunnen lezen dat kunstenaar Fred Eerdekens met spiegeltjes aanbracht op het beeld bij de ingang van de begraafplaats.

FOTO'S JAA Tijl Uilenspiegel kijkt uit over het marktplein.

Eén van de 168 de door Herman Cornelis gebeitelde spreuken op de zuilen.

staat symbool voor honderd jaar Scheldeprijs. De Spurt

Bekende Schotenaar Luc Caals voor zijn woning in de Venstraat.