Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Nu hang ik een rode blouse van mijn vrouw uit het raam”
Oud-burgemeester van Antwerpen Bob Cools miste geen enkele optocht sinds 1955
Voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog zal er op 1 mei in Antwerpen geen betoging zijn waarmee ‘de rooi’ de Dag van de Arbeid te vieren. Oud-burgemeester Bob Cools miste geen enkele betoging sinds 1955.
Uit een map op een kast naast zijn bureau haalt Bob Cools, net 86 geworden, een stapel verweerde papieren, samengehouden met een paperclip. Het is de deels handgeschreven, deels getypte 1 meitoespraak van de Antwerpse burgemeester Camille Huysmans uit 1946. “Gevonden op het stadhuis”, zegt de socialist die tussen 1982 en 1994 zelf burgemeester van Antwerpen was.
In de speech schrijft Huysmans, op dat ogenblik bijna 75 jaar: “Ik heb tot heden toe, heel juist 56 betoogingen van 1 mei meegemaakt en ik heb telkens het woord gevoerd, in en buiten België.”
“Straf, hè?”, zegt Cools. Hij glundert. Dat zien we alleen aan zijn ogen, want hij draagt, net als wij, een mondmasker. “De 1 meivieringen zijn begonnen in 1890 om de achturendag af te dwingen, op initiatief van de Amerikaanse vakbonden in de Tweede Internationale zowaar, en toen was Camille er al bij. In België waren er geen betogingen tijdens de twee wereldoorlogen, maar toen zat Huysmans telkens in een niet door Duitsers bezet buitenland, waardoor hij dus geen enkel jaar miste.”
Legerdienst
Zelf was Cools er voor het eerst bij in 1955. Als zoon van een “coulante liberaal” was de jonge man socialist geworden tijdens zijn legerdienst in het Henegouwse dorpje Casteau. “Ik klopte mijn uren op een bureau”, vertelt hij. “Elke dag kwamen daar drie gazetten: La Dernière Heure, La Libre
Belgique en Le Peuple. De officieren gingen altijd met de eerste twee aan de haal. Voor mij bleef alleen Le Peuple over, de krant van de socialisten, en daarin las ik elke dag over wat een fantastisch werk de regering-Van Acker leverde, de eerste sinds mensenheugenis zonder de katholieken. Ik was helemaal overtuigd toen de socialisten de legerdienst inkortten van 24 naar 20 maanden. Met onmiddellijke ingang. Ik mocht meteen terug naar huis.” Hij lacht, we zien het aan zijn ogen.
Van Acker was er zelf ook, die eerste 1 mei van de jonge Cools in Antwerpen. “Overal en altijd sprak hij West-Vlaams, dus ook in Antwerpen”, zegt de socialist nu. “Maar de meesten van ons waren wel eens op vakantie in Blankenberge geweest. We wisten dus min of meer wat hij uitkraamde.
Bob Cools
Voormalige socialistische burgemeester van Antwerpen
“Zeg nu eerlijk! Betogen is toch alleen maar plezant als er volk naar staat te kijken?”
Van Acker was zeer populair, vooral bij vrouwen. Als hij hen een hand gaf, wasten ze hun eigen hand niet gedurende een week.”
Geen enkele gemist
Sinds 1955 heeft Bob Cools geen enkele 1 meibetoging gemist. Al stapte hij de laatste twee jaar niet meer mee. Sinds een zware val enkele jaren geleden gaan langere afstanden dan die naar zijn gazettenwinkel hem minder goed af. “De voorbije jaren zat ik met nog een paar andere ouwe krawaten in de Vierde Wijk (Cools zegt met opzet niet Sint-Andries, dat is de term van de katholieken, red.)
naar de passerende betoging te kijken. Het viel me op hoeveel oude socialisten nu achteraan de stoet lopen, bij de PVDA.”
De stoeten zijn niet meer zo lang als tijdens de hoogdagen. Toen liepen er nog veel door de partij gesubsidieerde muziekkorpsen mee, net als een zevental turnverenigingen onder impuls van Louis Major en hele grote delegaties uit het stadsonderwijs en de haven. “Die werden gemobiliseerd door de vakbonden.” Echt woelig, zoals in Brussel, werd het in Antwerpen niet dikwijls. “In economisch lastige periodes, zoals in de tijd van de stakingen tegen de eenheidswet in het begin van de
sixties, kwamen er soms kerels die je anders nooit zag en sneuvelde er al eens een ruit op de Meir. Maar meestal bleef het rustig.”
Rode vlag
In de 21ste eeuw vond Cools het niet meer zo tof. “Ze leiden ons nu langs de Scheldekaaien, waar veel minder volk staat.” Hij kijkt even naar de schedel van het Antwerpse pestslachtoffer, afkomstig uit de kathedraal en nu op een boekenkast hoog boven zijn bureau. “En zeg nu eerlijk! Betogen is toch alleen maar plezant als er volk naar staat te kijken?”
Het coronavirus doet nu wat alleen de wereldoorlogen vermochten. Elke socialist is verplicht de Dag van de Arbeid vanuit zijn kot te vieren. “Ze vragen ons om vrijdag een rode vlag buiten te hangen”, zegt Cools. “Die hebben wij helaas niet. Maar geen nood. Mijn echtgenote heeft nog een rode blouse. Die zullen we met veel plezier laten wapperen.”