Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Tweede golf? Ziekenhuizen zijn er klaar voor
Extra rust voor personeel en steeds vrije bedden op intensieve: onze ziekenhuizen bereiden zich voor op een nieuwe coronapiek
Guy Hans
UZA Antwerpen
“In een paar uur tijd hebben we een afdeling getransformeerd in een ruimte voor Covid-19patiënten.”
Jan Stroobants
Belgische Vereniging van Spoedartsen
“Vaak hebben onze mensen dag in dag uit, zeven dagen op zeven gewerkt. Hopelijk zien ze nu de kans om het even wat kalmer aan te doen.”
Marc Gevels
Imeldaziekenhuis Bonheiden
“De voorzorgsmaatregelen opvolgen is de beste steun die je onze zorgverleners kunt geven.”
Steeds meer experts houden ook in ons land ernstig rekening met een tweede piek in het aantal coronabesmettingen. Maar onze ziekenhuizen zouden die moeten aankunnen. Door te allen tijde een groot aantal bedden vrij te houden. Maar ook door het zorgpersoneel rustdagen te laten opnemen nu dat nog kan én te trainen voor wanneer de curves weer de hoogte in gaan.
Wanneer die tweede coronapiek precies uitbreekt? Dat is afwachten. Misschien begin juni, als ons winkel- en huisbezoekgedrag begint door te sijpelen. Wel duidelijk is dat een tweede golf volgens experts niet zomaar een nare nachtmerrie is. Landen als Zuid-Korea en Japan kampen of kampten ook met een heropflakkering. Maar het nieuwe coronavirus is vooral nog onder ons, getuige de vijfhonderd positieve testen van eind vorige week. En te veel Belgen (ongeveer 90%) zijn nog niet met het virus in contact gekomen.
Bedden altijd vrij
Daarom bereiden onze ziekenhuizen zich vandaag al voor op een eventuele tweede stroom coronapatiënten. Sowieso moeten onze klinieken van de overheid verplicht een aantal bedden vrijhouden voor zo’n tweede golf: op de intensivecareafdeling is dat 25% van de totale beddencapaciteit. En die hoeveelheid moet minstens maal vier voor het aantal gewone Covid-19-bedden. Om een voorbeeld te geven: in het Imeldaziekenhuis in Bonheiden hebben ze permanent 18 intensivecarebedden vrij en 83 gewone bedden.
Onze hospitalen moeten die opgelegde capaciteit binnen 48 uur kunnen verdubbelen als die tweede golf een precaire fase bereikt. “Dan maken we opnieuw medewerkers vrij door niet-dringende afspraken uit te stellen, zoals tijdens de lopende coronacrisis”, zegt Dany Daelemans, communicatieverantwoordelijke van het AZ Sint-Maarten in Mechelen. Om die overgang de baas te kunnen, werken veel ziekenhuizen de niet-dringende afspraken vandaag af met voldoende buffercapaciteit. “Het blijft nog steeds een evenwichtsoefening tussen het opvangen van Covid-19-patiënten en de normale activiteit”, aldus Marc Gevels, directeur verpleging en paramedische diensten van het Imeldaziekenhuis.
Afdeling ombouwen
Heel wat ziekenhuizen draaien intussen met een of twee Covid-19-afdelingen minder. Maar dat wil niet zeggen dat die ruimtes verloren zijn voor een mogelijke tweede opstoot. “Die afdelingen zijn in de aanloop naar de eerste golf ingericht met schotten en sassen”, zegt Jo Leysen, directeur van het AZ in Turnhout dat het intussen ook met een Covid-19-afdeling minder doet – van drie plus een transitzone naar twee plus een transitzone. “Het zou onverstandig zijn om die af te breken. Dat maakt het opnieuw ombouwen alleen maar lastiger.”
In het UZA in Antwerpen hebben ze speciale pakketten met materiaal klaarstaan die ze naar een afdeling kunnen rijden om die opnieuw coronaklaar te maken. “Met bijvoorbeeld beschermingsmateriaal zoals schorten, maskers en brillen en toebehoren om proper en vuil materiaal veilig te scheiden”, zegt medisch directeur Guy Hans. “In een paar uur tijd hebben we zo’n afdeling getransformeerd in een ruimte voor Covid-19patiënten, mochten we niet toekomen met de bestaande capaciteit.”
Nu recupereren
Intussen maken ziekenhuizen van de daling in de verschillende curves gebruik om het verplegend personeel op adem te laten komen. Je weet maar nooit of dit stilte is voor de (tweede) storm. “Onze mensen hebben de afgelopen weken meer dan een tandje moeten bijsteken”, zegt Jo Leysen. “Op adrenaline is veel mogelijk, maar je moet ze ook tegen zichzelf beschermen. Daarom vragen we ons personeel om nu eventuele recup- en vakantiedagen op te nemen. Tenslotte is dit een crisis die nog maanden zal duren.”
Jan Stroobants van de Belgische Vereniging van Spoedartsen denkt en hoopt vooral dat ook de beleidsverantwoordelijken van onze ziekenhuizen even pauze nemen. “Mensen van de noodplanning, diensthoofden van onze afdelingen, tot en met de directie. Vaak hebben ze dag in dag uit, zeven dagen op zeven gewerkt, inclusief zon- en feestdagen. Hopelijk zien ze nu de kans om het even wat kalmer aan te doen.”
Trainingsdagen
In het UZA zetten ze tegelijk in op extra training voor het personeel. “Op het moment van zo’n piek moet je de vaste teams overhoop gooien en komt veel kennis bij de nieuwe Covid-teams”, zegt Guy Hans. “Wij hebben ervoor gekozen om elkaar zo goed mogelijk op te leiden. Vandaag leren alle zorgverleners, dus ook die op de niet-Covidafdelingen, zaken aan zoals het correct gebruiken van beschermingsmateriaal en het afnemen van stalen. We geven bovendien mee hoe ze een zaal moeten organiseren zodra patiënten binnenkomen met het nieuwe coronavirus.”
In het Imeldaziekenhuis merken ze ook dat de mentale vermoeidheid bij een aantal medewerkers toeslaat. “We proberen hen daarin zo goed mogelijk te ondersteunen”, zegt Marc Gevels. “Het is van het grootste belang om een tweede piek te voorkomen of te beperken. Daarom vragen we dat iedereen de voorzorgsmaatregelen van de overheid opvolgt. Dat is de beste steun die je onze zorgverleners kunt geven.”