Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Een betogende president in een zieltogend land
Aantal besmettingen stijgt snel, maar Bolsonaro wil af van lockdown
Brazilië raast in sneltreinvaart de tabellen van de coronabesmettingen op. Dinsdag stond het land na de VS en Rusland op de derde plaats, met meer dan 250.000 besmettingen. Volgens wetenschappers ligt het werkelijke cijfer mogelijk vijftien keer hoger. Maar terwijl de ziekenhuizen het kritieke punt naderen, betoogt de extreemrechtse president Bolsonaro mee om de lockdownmaatregelen af te schaffen.
“Met mijn geschiedenis als atleet heb ik niets te vrezen”, aldus president Bolsonaro. “Ik zou niks voelen, net zoals velen. Ik zou hooguit een beetje grieperig zijn.” Het is maar een van de vele uitspraken waarmee de president de Brazilianen aanzet de lockdowns naast zich neer te leggen. Het is oké om buiten te gaan, zegt hij, terwijl de lokale overheden van de staten uitgaansverboden hebben afgekondigd. Bolsonaro beperkt zich niet tot uitspraken: hij duikt af en toe ook op bij betogingen tegen de lockdownmaatregelen. Daarbij laat hij zich gretig fotograferen met kinderen op de arm, ingaand tegen alle adviezen rond social distancing.
Zelfs in de meest besmette gebieden leiden die tegenstrijdige boodschappen tot verwarring en de acties van de president tot burgerlijke ongehoorzaamheid. In São Paulo, een stad met iets meer inwoners dan heel België, lapt meer dan de helft van de inwoners de regels aan hun laars. Ondertussen staat het dodental er officieel op meer dan 4.800. De beelden van massagraven die opduiken, doen vermoeden dat dat cijfer een forse onderschatting is. 90% van de ziekenhuisbedden ligt vol. In minder dan twee weken zal de zorgsector het begeven, zo waarschuwt de burgemeester.
In Manaus, de hoofdstad van Amazonas, is het al zover. En in sommige ziekenhuizen in Rio de Janeiro is meer dan de helft van de zorgverleners besmet en zijn er al meerdere gestorven.
Nu ook favelas getroffen
Het virus heeft zich intussen verspreid over alle staten. Officieel bedraagt het aantal besmettingen 257.000, net iets minder dan Rusland, met 300.000, en nog ver achter de VS, met bijna 1,5 miljoen gevallen. Eind vorige maand waren dat er niet eens 90.000, en de curve gaat steil omhoog. Volgens Braziliaanse wetenschappers ligt het echte cijfer vanwege de weinige tests die in het land gebeuren mogelijk vijftien keer hoger.
Het virus kwam het land binnen via rijke toeristen. Opvallend was de hoge besmettingsgraad in de exclusieve countryclubs rond grote steden zoals Rio. Daar werken heel wat kwetsbare armen uit de favelas, de krottenwijken. Sinds enkele weken raast Covid-19 ook door die arme wijken, waar 20% van de bijna 7 miljoen inwoners van Rio woont. De regering kijkt amper naar hen om.
Bolsonaro bestrijdt de lockdown met alle middelen, omdat het sluiten van scholen en bedrijven volgens hem een tactiek van de verbrande aarde is. Zijn houding zorgt binnen de Braziliaanse regering geregeld voor hoogspanning. De voorbije weken ontsloeg hij zijn minister van Volksgezondheid omdat die hem tegensprak. Diens opvolger hield vorig weekend de eer aan zichzelf.
De toestand in Brazilië wordt ook in het buitenland op de voet gevolgd. Als de infrastructuur van het land plat valt, dan kan dat zware gevolgen hebben voor de bevoorrading elders in de wereld. Brazilië is de grootste exporteur en producent wereldwijd van suiker, koffie, sinaasappelsap, kippen, rundvlees en de derde grootste wat graan betreft.
Voor China is het land de belangrijkste bron van sojabonen en rundvlees. De Chinese autoriteiten hebben dit weekend alle bedrijven in de landbouwsector de opdracht gegeven hun productie fors te verhogen, nu ze vrezen dat de havens in Brazilië zullen uitvallen.