Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Onze strategie: hopen op goodwill
Verdeling dreigt internationale strijd te worden
Wereldwijd is een race bezig om zo snel mogelijk een coronavaccin te ontwikkelen. Eenmaal dat er is, begint een nieuwe strijd: die tussen landen om vaccins voor de eigen bevolking te hebben. Volgens de farmasector zal het wel meevallen met de concurrentie, maar topviroloog Peter Piot waarschuwt voor “vaccinnationalisme”. En terwijl landen als de VS nu al miljoenen investeren om als eerste in de rij te kunnen staan, rekent ons land vooral op internationale solidariteit.
Operatie Warp Speed. Het is geen Star
Trek of sciencefiction, maar het plan van Donald Trump om tegen eind dit jaar al 300 miljoen coronavaccins te hebben voor alle Amerikanen. Verkiezingspraat of een realistisch voornemen? Dat is nog niet duidelijk, maar dat Trump voor
America first gaat is wel zeker. Ook de Britse regering wierp al veel geld in de strijd om met de farmareus AstraZeneca en de universiteit van Oxford in het najaar al een vaccin te hebben dat eerst en vooral naar de Britten zal gaan.
Het zijn twee voorbeelden van wat de Belgische topviroloog Peter Piot (71) “vaccinnationalisme” noemt. Hij waarschuwt ervoor in een podcast van de London School of Hygiene and Tropical Medicine, waar hij directeur is. Het goede nieuws, zo zegt Piot, is dat er tal van onderzoeken lopen naar een coronavaccin. “Tegen het einde van het jaar zouden we moeten weten of een vaccin haalbaar is. Maar we moeten miljarden doses produceren. Dat is nooit eerder gedaan… Vervolgens moeten we zorgen voor gelijke toegang. Er is een erg zorgwekkend trend van wat we nu vaccinnationalisme noemen. Ik begrijp dat elk land zijn bezorgdheid heeft. Maar niet elk land heeft de mogelijkheid om te vaccineren.”
We kunnen weinig doen
En België? Wij rekenen zoals zoveel andere landen op internationale solidariteit. Dat bedrijven samenwerken bij de ontwikkeling en productie van een vaccin. En dat de EU of de WHO een eerlijke verdeling organiseert. Minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open Vld) pleitte er deze week nog voor op de algemene vergadering van de
WHO. Gelijkaardige resoluties daarover werden in de Kamer én in het Europees Parlement al goedgekeurd.
Zelfs de oppositie vindt dat onze regering weinig anders kan doen. “Maggie De Block kan op haar eentje niet veel. Je móét het internationaal aanpakken”, zegt Europarlementslid en gynaecologe Petra De Sutter (Groen). Ondertussen lopen over de hele wereld al 133 onderzoeksprojecten naar een vaccin. De Sutter is daarom optimistisch. Ze gelooft dat er verschillende vaccins op de markt zullen komen en dat wij ons geen zorgen moeten maken. “Aangezien een griepvaccin niet veel kost, zal de winst vooral zitten in de productie op grote schaal.”
Geen commerciële logica
Volgens Stefaan Fiers van Pharma.be kunnen bedrijven ook niet anders dan samenwerken om miljarden vaccins te produceren. “De industrie is zich ook wel bewust van haar maatschappelijke verantwoordelijkheid: er moet zo snel mogelijk een vaccin komen voor zo veel mogelijk mensen. We zitten niet in dezelfde commerciële logica van normaal”, klinkt het. Ook de farmasector wil dat bedrijven en regeringen samenzitten om te kijken hoe alles het best wordt verdeeld.
Mogen we dan echt op beide oren slapen? De saga rond het wereldwijde tekort aan mondmaskers bewees dat solidariteit een mooi principe is, maar dat landen vooral aan zichzelf denken wanneer de nood het hoogst is. “In een worstcasescenario kunnen bedrijven én landen inderdaad protectionistisch en egoïstisch reageren. Maar ik denk toch dat de solidariteit het zal halen”, zegt gezondheidseconoom Lieven Annemans (UGent). “Bedrijven zouden aan de schandpaal genageld worden. En landen die zo reageren, zouden later op niet veel hulp meer moeten rekenen.”
Rekenen op eerlijke wereld
Slotsom: wij moeten vooral rekenen op een eerlijke wereld. Maar de politiek stelt toch ook haar hoop op onze sterke farmasector. Zo goed als alle farmareuzen hebben hier een vestiging en op het vlak van ontwikkeling van vaccins en innovatieve geneesmiddelen zijn we wereldtop. Het maakt volgens Pharma.be en
De Block dat de Belgische patiënt vaak op de eerste rij staat als er een nieuw vaccin op de markt komt. En wie weet, wordt het eerste vaccin in ons land gemaakt.
Lieven Annemans
Gezondheidseconoom UGent
“Ik denk toch dat solidariteit het zal halen. Bedrijven zouden anders aan de schandpaal genageld worden.”