Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Houtschijfjes en veenmos moeten beschadigde eiken redden
Landschap De Liereman zoekt nog methodes om tientallen door kettingzaag gehavende bomen te vernevelen
Met schijfjes van eikentakken en veenmos probeert een twintigtal vrijwilligers de eiken rond het bezoekerscentrum van Landschap De Liereman in Oud-Turnhout te redden. Een vandaal heeft er in het weekend lelijk huisgehouden met een kettingzaag. “Er is weinig kennis over, want dit gebeurt maar zelden”, zegt coördinator Jelle Ronsmans.
“Kan je het ons eens voordoen, Jelle?” Een groep vrijwilligers luistert aandachtig naar het plan van aanpak dat Jelle uiteenzet. De vandaal die in het weekend huishield in De Liereman, beschadigde 113 eiken rond het bezoekerscentrum. De zaagsnede is op sommige plaatsen wel vijftien centimeter diep. “We hebben bij sommige bomen een tak afgezaagd. Die hebben we bij de boom gelegd. De vrijwilliger die deze boom aanpakt, moet schijfjes van die tak laten zagen en deze zeker bij zijn boom gebruiken. Misschien maakt genetisch materiaal wel het verschil.”
De vrijwilligers moeten vijf millimeter brede schijfjes zachtjes in de zaagsnede kloppen. “Als je klopt, valt de schors eraf. Maar ik heb net vernomen dat het belangrijk is dat we ook de schors weer in de zaagsnede proppen, want dat is het levende materiaal. Tussen de schijfjes proppen we veenmos. Het veenmos is steriel en houdt het vocht heel goed vast. Door dat tussen de schijfjes in de zaagsnede te proppen, kunnen we hopelijk vermijden dat de zaagsnede uitdroogt.”
Weinig expertise
Zondag hebben boomchirurgen en wetenschappers samengezeten om een plan van aanpak uit te werken. “Veel expertise hebben we niet, want zo’n vandalisme, zeker op deze schaal, valt haast nooit voor. Er bestaat een techniek om takjes over de zaagsnede te enten, maar die vraagt veel tijd en die hebben we niet. We hebben daarom een methodiek uitgewerkt die hopelijk ook resultaat oplevert.”
De vrijwilligers werken per twee aan een boom. Karolien Verbeek is een leerkracht die het preteachen even uitstelt. “Ik was zo geshockeerd dat ik iets wilde doen.” Herman Vercammen, een van de vrijwilligers die elke week klust in het natuurreservaat, weet waarom snel moet worden gehandeld. “Door de zaagsnede is de neerwaartse sapstroom in de bomen, die voedingsstoffen naar de wortels voert, onderbroken.”
Eiken stoven Ook Mil Baaten propt veenmos
en schijfjes hout in de snede, maar hij heeft zijn bedenkingen. “Ik vrees dat dit niet gaat helpen. Ik denk dat we beter stoven. Stoven is iets wat ze met eiken doen op sommige plaatsen. Net als met elzen in een elzenbroek zagen ze de eik op een meter hoogte af, waarna deze nieuwe stamscheuten krijgt. Dat heet stoven. Zo overleeft de boom, al heeft de eik ook af te rekenen met de droogte en de opwarming. Dat bezorgt de eiken al veel stress. Hopelijk blijft de eikenprocessierups weg.”
Hanna Van Thienen verzorgt de communicatie van de Liereman. “We vernemen dat we de bomen best zouden vernevelen tot in het najaar. Als er bedrijven in de regio zijn die daarvoor ideeën of materiaal hebben, mogen ze dat melden.” De brandweer kwam dinsdagmiddag al ter plaatse om een stevige stormbui te imiteren, zodat de bomen bladeren zouden verliezen. Minder bladeren betekent minder verdamping. Maar de druk op het water was te gering om veel effect te hebben.
De politie blijft op zoek naar getuigen. “Voorlopig heeft dat niets opgeleverd”, zegt woordvoerder Rudy Remijsen. Ook naar de verwoestende brand van april voert de federale gerechtelijke politie nog steeds onderzoek. “Er zijn aanwijzingen dat die brand kwaad opzet was, maar dat is nog niet zeker”, klinkt het bij het Antwerpse parket.
Jelle Ronsmans Côördinator "Misschien maakt genetisch materiaal wel het verschil.”