Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Oud en nieuw in één beeld: “Zo maak ik de geschiedenis heel toegankelijk”
Britse Borgerhoutenaar verwerkt oude postkaarten in nieuwe foto’s van Antwerpse plaatsen en gebouwen
Hoe hard onze stad in nog geen eeuw tijd veranderd is, toont de Britse Borgerhoutenaar Thomas Matthew Cotton (32) aan de hand van oude en hedendaagse foto’s die hij met een uiterste precisie naadloos in elkaar laat overvloeien. Het resultaat is frappant. “Het is best choquerend om te zien hoe de auto Antwerpen helemaal heeft veroverd.”
Drie jaar geleden vond Thomas Matthew Cotton een nieuwe thuis in Antwerpen na eerder te hebben gewoond in Londen en Dubai. De liefde deed hem stranden in Borgerhout. Vandaag woont en werkt hij in de oude, voormalige chocoladefabriek die de Waal Alfred Martougin in 1907 bouwde op de hoek van de Schapenstraat met de Helmstraat. Een prachtig pand met een geschiedenis die Cotton, die architect is van beroep, enorm boeit.
“Op het internet ging ik op zoek naar oude postkaarten van de chocoladefabriek. Via tweedehands websites en lokale verzamelaars kreeg ik een reeks bij elkaar die me een inkijk gaf in het verleden van deze plek.”
En zoals dat wel vaker gaat, begon zijn fascinatie voor de geschiedenis van Antwerpen en haar gebouwen grotere proporties aan te nemen. Hij toont een dik fotoboek vol oude postkaarten. “Voor mij is dit een manier om mijn nieuwe stad te ontdekken, om verbinding te maken met deze plek en om Antwerpen beter te begrijpen.”
Carnotplaats
Even bladeren toont algauw hoe ontzettend hard onze Scheldestad in nog geen eeuw tijd grondig getransformeerd is. “Sommige plaatsen zien er vandaag helemaal anders uit dan op het moment van de postkaart. Een moment dat iemand toch mooi en belangrijk genoeg vond om vast te leggen en om er een boodschap op te schrijven voor iemand anders. Sommige prachtige gebouwen zijn volledig vernietigd. Dat is zo ontzettend jammer.” “Kijk bijvoorbeeld naar het Laar in Borgerhout”, wijst Cotton om zich heen. “Vroeger heette dit plein de Carnotplaats. Tot voor de Tweede
Wereldoorlog stond hier een kleinere, neogotische kerk. Een heel mooi gebouw dat in 1944 werd platgebombardeerd. En op het Operaplein, op de plaats waar nu het Operagebouw staat, stond er vroeger een indrukwekkende overdekte markt, de marché couvert de l’Avenue des Arts. Want zo heette de Frankrijklei toen: de
Avenue des Arts.”
Om die enorme transformatie in beeld te brengen, trekt Cotton de straat op met zijn camera. Vanuit exact hetzelfde perspectief als de oude postkaart, trekt hij een nieuw beeld. “Dat is niet gemakkelijk. De verhoudingen moeten kloppen”, vertelt hij. “Meestal neem ik die foto’s ’s morgens vroeg, zodat er nog niet veel auto’s op de baan zijn.” Want als er iets is wat onze stad ingrijpend veranderd heeft doorheen de jaren, is het wel het autoverkeer. “Straten waren vroeger nagenoeg autovrij, nu kan je niet meer om de auto heen. Hij heeft de stad veroverd en ingepalmd en dat is best choquerend om te zien.”
Auto
Op zijn computer gaat Cotton dan aan de slag om de twee beelden in elkaar te laten overvloeien. “Door dat te doen, maak ik die geschiedenis heel toegankelijk, heel behapbaar voor iedereen. Ik kies ook voor herkenbare plaatsen. Tot nu toe heb ik er een tiental gedaan waaronder het Laar, het Operaplein, de Helmstraat en de oude chocoladefabriek waarin ik woon. Want daarvan heb ik beelden van binnenin waarop je werknemers chocoladerepen ziet inpakken. Heel leuk om dat tafereel te doen overvloeien in mijn eigen leefruimte.” Uiteindelijk wil hij zeker vijftig beelden maken. En daarbij gaat Cotton ook voor elke plaats op zoek naar de geschiedenis erachter. “Ik duik in het Felixarchief en praat met mensen die al lang in de buurt wonen. Want de beste verhalen komen voort uit de herinneringen van mensen.”
Of hij verdere plannen heeft met dit project? “Ik denk eraan om er een wandeling over te maken. Mensen zouden de oude foto’s en mijn beelden met de informatie dan op hun telefoon kunnen volgen tijdens het wandelen.” Maar zo ver zijn we nog niet. “Ik hoop tegen de zomer alle vijftig beelden verwerkt te hebben. En vind ik nieuwe postkaarten, dan ga ik gewoon door.”
Thomas Matthew Cotton post geregeld nieuwe beelden op zijn Facebookpagina.