De bubbels zijn niet in ons gezicht ontploft

Coronacijfers blijven de goede kant op gaan na versoepelingen op Moederdag

Het was met een bang hart dat de experts groen licht gaven om onze bubbel vanaf Moederdag uit te breiden met een extra gezin. Zeker omdat één dag later de winkels weer opengingen. Maar nu halen ze opgelucht adem. Nog altijd zijn er minder besmettingen en minder opnames – het gevreesde “moederdageffect” blijft uit. “Maar we mogen ons niet rijk rekenen”, waarschuwen ze.

Een blinde gok was het toen de Veiligheidsraad eind april besliste om de winkels op 11 mei weer te laten opengaan. Te snel na de vorige versoepeling om de gevolgen daarvan te kunnen analyseren, klonk het bij de virologen en statistici die onze regering adviseren. “De kans bestaat dat mensen zich irrationeel zullen gedragen, zoals bij de opening van de containerparken”, zei biostatisticus Niel Hens toen.

Toch kwam er ook groen licht voor een extra ‘bubbel’ op 10 mei – niet toevallig op Moederdag. “Als we elkaar gaan knuffelen, loopt dit heel erg slecht af”, zei viroloog Marc Van Ranst toen. Ten vroegste op 25 mei zouden we weten of het een goede beslissing was, zei viroloog Steven Van Gucht van Sciensano.

Mogen we opgelucht ademhalen?

“We zouden nu het effect van Moederdag kunnen verwachten, maar we zien voorlopig geen effect van die versoepeling”, zegt viroloog Steven Van Gucht. “Dit is wellicht het einde van de eerste golf.”

Hij houdt wel nog een slag om de arm: het ‘weekendeffect’. Het is mogelijk dat de cijfers tijdens het lange weekend minder goed doorstroomden. “Morgen kunnen die wel weer wat omhoog gaan”, zegt Van Gucht. “Maar het ziet er voorlopig goed uit.”

Is ook de heropening van de scholen verteerd?

Daarvoor is het wel nog te vroeg: de heropening gebeurde pas op 18 mei, de gevolgen daarvan zullen pas volgende week duidelijk worden. “Met kinderen onder elkaar is er geen probleem, maar ze worden ook afgezet en opgehaald”, zegt biostatisticus Geert Molenberghs (UHasselt/KU Leuven). “Maar het zou wel eens goed kunnen dat we daar geen grote effecten van gaan zien – kijk maar naar Denemarken, waar de heropening geen effect had op de besmettingen.”

Kunnen we nu volgende versoepelingen invoeren?

“Je weet nooit helemaal hoe mensen precies omgaan met de versoepeling”, zegt Molenberghs. “Hier en daar zie je iets waar je je hart voor vasthoudt, bijvoorbeeld Ros Beiaard. Maar als deze trend zich doorzet, kunnen we verder versoepelen.”

Mag de horeca open?

“De terrassen zullen wel mogen openen”, zegt Molenberghs. “We kennen het virus alsmaar beter en weten nu dat het zich in de buitenlucht niet goed verspreidt. Buiten kunnen we ons dus wat meer permitteren.”

Wanneer mogen we weer familiefeesten organiseren?

Daar moeten we nog niet te veel op hopen, zeggen experts. “Veel mensen bij elkaar in een afgesloten ruimte waar veel gepraat wordt: dat is het grootste risico op een snelle verspreiding van het virus”, zegt Molenberghs. “Eén superverspreider kan de hele plaats in vuur en vlam zetten. Op de werkvloer en in grotere families is dat risico het grootst. Dat doen we dus beter nog niet.”

“Ook dorpskermissen of voetbalwedstrijden zijn nog niet voor meteen. Die zijn dan wel in de buitenlucht, maar brengen een massa mensen bij elkaar. We moeten ons niet rijk rekenen.”

Geert Molenberghs

Biostaticus UHasselt, KU Leuven

“Je weet nooit helemaal hoe mensen precies omgaan met een versoepeling, hier en daar zie je iets waar je je hart voor vasthoudt.”