Helft scholen verplicht leerlingen om ieder jaar nieuwe boeken te kopen

Onderzoek becijfert kostprijs van tweede en derde graad middelbaar

Inschrijvingsgeld moeten we niet betalen om onze kinderen naar school te sturen, maar gratis is ons onderwijs allerminst. Dat blijkt uit onderzoek van het Steunpunt Onderwijsonderzoek dat nog door Hilde Crevits (CD&V), de vorige onderwijsminister, was besteld. Eerder kregen we al zicht op de studiekosten in de basisscholen en de eerste graad van het middelbaar. Nu is dat uitgebreid naar de tweede en derde graad.

Uit een grootschalige bevraging komt de conclusie dat één schooljaar in de tweede graad ouders 1.134 euro kost, en in de derde graad 1.503 euro. Het gaat voor alle duidelijkheid over de mediaan. Dat betekent dat de helft van de ouders minder betaalt en de andere helft meer. Dat bedrag is te hoog voor sommige ouders, want alle directeurs in het onderzoek zeggen dat ze geconfronteerd worden met onbetaalde rekeningen. Zij schatten dat gemiddeld een op de tien leerlingen problemen heeft met hoge schoolfacturen.

“Mensen in armoede kunnen die niet betalen”, zegt Colette Victor, die binnen Welzijnszorg een project coördineert om schoolfacturen betaalbaar te houden (Samen Tegen Onbetaalde Schoolfacturen). “Zeker wanneer je twee of drie kinderen in het middelbaar hebt, wordt dat een groot probleem.”

Colette Victor

Welzijnszorg

‘‘We kunnen als samenleving niet toestaan dat de dikte van iemands portefeuille de toekomstkansen van een kind bepaalt.’’

Dure invulboeken

De grootste uitgavenposten zijn het vervoer van en naar de school, het voorschot dat scholen vragen voor allerlei kosten, en met stip op nummer één: de schoolboeken en het drukwerk. Geen wonder, want in meer dan de helft van de scholen zijn ouders verplicht om ieder jaar nieuwe schoolboeken te kopen. “We zijn van mening dat er nog ruimte is om de kosten van eenjarige leerboeken voor ouders en leerlingen te beperken”, schrijven de onderzoekers.

Victor is het daar volmondig mee eens. Met haar organisatie gaf ze net een advies aan onderwijsminister Ben Weyts (N-VA) om de hoge kostprijs van schoolboeken te drukken. “Er moet een plafond komen op de prijs van leermiddelen per graad”, zegt ze. “Dat zou scholen en leerkrachten stimuleren om meer na te denken over de kostprijs van hun boeken. Dan gooien ze die dure invulboeken misschien overboord, werken ze een systeem uit om boeken te verhuren of organiseren ze tweedehandsboekenverkopen.”

Schooltoelagen optrekken

De onderzoekers pleiten ook voor het optrekken van de schooltoelagen, ook al zijn die dit schooljaar al gestegen. In de derde graad dekt de meest genereuze toeslag immers nog steeds ‘slechts’ 74% van de werkelijke studiekosten. “Er moet alleszins iets gebeuren”, zegt Victor. Een op de tien Vlamingen moet nu rondkomen met een inkomen onder de armoedegrens. “Door de coronacrisis zal dat cijfer alleen maar stijgen. We kunnen als samenleving niet toestaan dat de dikte van iemands portefeuille de toekomstkansen van een kind bepaalt.”