Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Nog geen draaiboek om reizigers op te volgen
Al 1.700 Belgische vakantiegangers uit rode zone weer thuis
Duizenden Belgen keren deze maand massaal terug uit vakantie. Elke reiziger is verplicht om een elektronisch formulier in te vullen dat nadien geregistreerd wordt bij de gezondheidsdiensten. Uit de eerste cijfers blijkt dat al 1.700 mensen uit een rode (risicovolle) zone zijn teruggekeerd. Maar een draaiboek om te controleren of deze terugkeerders zich verplicht hebben laten testen is er vreemd genoeg nog niet. “Dit is geen verantwoord bestuur”, zegt viroloog Marc Van Ranst.
Massaal veel Belgen keerden afgelopen weekend terug uit zomerse bestemmingen. Of ze nu met het vliegtuig, de wagen, bus of trein reisden: 48 uur voor thuiskomst moesten ze een digitaal formulier invullen, het Passenger Locator Form (PLF). Daarop: met wie én naar waar ze op reis zijn gegaan. Ongeacht of ze in een groene, oranje of rode zone op vakantie waren.
De bedoeling? Alle reizigers in kaart brengen. Dankzij dat document weten we nu al dat er een 1.700-tal mensen uit een rode zone zijn teruggekeerd en 5.600 uit oranje gebied, zegt Pedro Facon, secretaris van de Interministeriële Conferentie Volksgezondheid. Officieel. Maar officieus komen er wellicht meer reizigers terug uit risicogebied.
In de luchthaven mogen mensen niet vertrekken vooraleer ze dat zogenaamde PLF hebben ingevuld. Maar wie met de auto reist, kan de grens over zonder het document te hebben ingevuld. Bij een eerste controle, zaterdag in Adinkerke, waren 33 van de 51 voertuigen niet in orde met de papieren. “Ze kregen een waarschuwing. Vanaf maandag gaan we ook verbaliseren”, zegt Jana Verdegem, woordvoerster van de federale politie.
Controles opgevoerd
Komende weken wordt er elke dag één keer gecontroleerd aan één grensovergang. “Daarna kunnen de controles opgevoerd worden. In de mate van het mogelijke. De wegpolitie is tijdens de zomer minder bemand.”
Emeritus professor Jan De Maeseneer (UGent), lid van de stuurgroep Contactonderzoek, stelt er zich vragen bij. “Als de agenten op post A staan te controleren, rijdt iemand van slechte wil toch naar post B? Ik vrees dat het systeem niet sluitend is en veel mensen die geen zin hebben om getest te worden de dans zullen ontspringen.”
Peter Poulussen, woordvoerder van volksgezondheidsminister Maggie De Block (Open Vld) pareert. “We rekenen op de verantwoordelijkheid van de mensen dat dat niet gebeurt.”
Onduidelijkheid over opvolging
En wat daarna? Is er een draaiboek om de terugkeerders verder op te volgen? Wie uit rood gebied komt, krijgt een sms met de boodschap om zich te laten testen en veertien dagen in quarantaine te gaan. Bijgevoegd: info over het triagepunt waar ze zich moeten melden. “Oranje” terugkeerders krijgen ook een bericht, met een aanbeveling om zich te laten testen en in quarantaine te gaan.
So far so good. Maar hoe en wie zal controleren of de mensen zich laten testen, daar is de overheid vreemd genoeg nog niet uit.
“Door het kruisen van gegevens van de contactopspoorders, reisformulieren en de labo’s kunnen we te weten komen wie zich nog niet heeft laten testen. De overheid moet die data verder opvolgen, maar hoe en door wie: dat is nog in volle uitwerking”, verklaart Pedro Facon.
Contactopspoorders
“Een mogelijkheid is dat de contactopspoorders daar een rol in spelen en die mensen zullen opbellen of ze zich al hebben laten testen of niet.”
Alleen: zijn die niet onderbemand? 1.100 zijn er beschikbaar voor Vlaanderen, maar momenteel zijn er slechts 300 aan het werk. Een klein groepje dat, gezien het stijgend aantal besmettingen, moeilijk al die taken op zich kan nemen.
“Er kan zeker ook worden samengewerkt met de plaatselijke besturen. Voor wie hardleers is en weigert zich te laten testen, zal een actievere opvolging nodig zijn”, zegt Facon.
“Daarover is dinsdag overleg met de lokale besturen”, reageert de woordvoerder van Vlaams welzijnsminister Wouter Beke (CD&V), bevoegd voor de materie van contactopsporing. Waarom nu pas? De grenzen zijn toch al open sinds 15 juni? “Het moet juridisch sluitend zijn.”
Woensdag staat de kwestie ook nog eens op de agenda van de Interministeriële Conferentie Volksgezondheid.
Wat met de huisarts?
Nochtans had het heel simpel kunnen zijn, besluit Jan De Maeseneer. “Ik heb ervoor gepleit o de gegevens van de huisarts mee op te nemen in het PLF. Op die manier zou ook hij of zij mee kunnen opvolgen hoe het met zijn of haar patiënt gaat. Maar uiteindelijk stuitte mijn voorstel op onwil van de Brusselse en Waalse huisartsen. Te veel werk, vonden ze. Bovendien was het te ingewikkeld om het document nog aan te passen, klonk het.”
Viroloog Marc Van Ranst is allesbehalve opgetogen dat er zo laat in actie geschoten wordt. “Dit schept weinig vertrouwen. En is geen verantwoord bestuur. Ons systeem blijkt nog maar eens één groot kluwen. Nergens is een kapitein die de boot recht kan houden. Het zal het aantal besmettingen in ieder geval niet ten goede komen. De lont is niet aan het branden, maar is half aan het ontploffen.”