Nieuwe regels in het midden van de tunnel

Europa wil spoedoverleg om te bepalen wie baas wordt na de Brexit

Vallen de Eurostar en Le Shuttle klokslag twaalf uur stil op oudejaarsnacht? Dat kan, volgens de EU. De grens met Frankrijk snijdt de Kanaaltunnel in twee. Na de Brexit gelden aan de Britse kant geen Europese wetten meer. Komt er niet snel een nieuw akkoord met Groot-Brittannië over wie de spelregels moet bewaken, dan dreigen er grote problemen. “Het is alsof je er tegelijkertijd links én rechts zal moeten rijden.”

De Europese Commissie heeft vorige week bij hoogdringendheid zowel de Europese Raad als het Europees Parlement gevraagd om Frankrijk een bilateraal akkoord te laten sluiten met GrootBrittannië om de Kanaaltunnel in gebruik te kunnen houden.

Momenteel is dat allemaal simpel. De twee landen hebben elk een orgaan dat samenwerkt met en toezicht houdt op de concessionaris van de tunnel, het Franse Getlink, het vroegere Eurotunnel. Hoe dat in grote lijnen moest verlopen, werd in 1986 vastgelegd in het verdrag van Canterbury, getekend door wijlen president François Mitterand en koningin Elisabeth. Aangezien de Britten al sinds 1973 lid van de EU waren, leverde dat weinig problemen op.

Twee jaar eerder al was bepaald dat de grens onder water ongeveer halfweg de tunnel zou komen, op net geen 27 kilometer van de Britse terminal. De tunnel is bijna 58 kilometer lang, waarvan vijftig kilometer onder water. Meer dan symbolisch was die grensovergang niet.

Echte grens wordt obstakel

Maar vanaf 1 januari, wanneer Groot-Brittannië de EU echt verlaat, is het een echte grens. En als er geen algemeen akkoord komt, wat best mogelijk is omdat er amper vooruitgang wordt geboekt in de onderhandelingen, wordt het een obstakel.

Al jaren belooft Londen dat de tunnel open zal blijven. Er zouden bilaterale akkoorden met Frankrijk, België en Nederland gesloten worden om de verbindingen met die landen te verzekeren. Maar daar is met luttele maanden te gaan dus nog geen spoor van. Op het traject onder Britse heerschappij van The Fixed Link gelden vanaf volgend jaar geen Europese wetten of reglementen meer. En dus zullen de regels verschillen in Groot-Brittannië en de EU, wat gevolgen zou hebben voor het bedienen van de treinen en uitbating van de tunnel zelf. Dan gaat het over veiligheid en controles, maar ook over communicatie, signalisatie, ventilatie, hydraulica en mogelijk zelfs voltage. Een anonieme bron noemde het in The Guardian “tegelijkertijd links én rechts moeten rijden”.

Het bilateraal akkoord dat de EU nu wil, regelt die praktische aangelegenheden niet. Het moet wel bepalen welk onafhankelijk juridisch orgaan er knopen zal moeten doorhakken wanneer de Britse aanpak botst met de Europese. Die rol wil de EU gespeeld zien door het Europees Hof van Justitie.

“No”

Voor premier Boris Johnson is dat een bijzonder lastige zaak omdat de Britten zich met de Brexit zeker ook van dat orgaan wilden verlost zien. Mocht Londen er toch mee instemmen, dan zou dat wel eens als hefboom gebruikt kunnen worden om het Hof op te dringen voor alle mogelijk twistpunten die nog zullen opduiken. Dat is net wat de EU al maanden vraagt en waar de Britten even kordaat “no” op zeggen.

FOTO AFP