Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Grootste Belg plots in midden van beeldenstorm
Amerikaans Congreslid noemt Pater Damiaan voorbeeld van “blanke overheersing”
Het standbeeld van pater Damiaan in de Amerikaanse hoofdstad Washington is een voorbeeld van “kolonialisme en blanke overheersing”. Dat zegt het prominente Amerikaanse Congreslid Alexandria OcasioCortez. Ze viseert niet alleen onze pater Damiaan, maar koos zijn beeld om haar punt te maken. Wankelt de sokkel van onze Grootste Belg?
Er staan honderd beelden in de plechtige National Statuary Hall in het Capitool in Washington. Elk van de vijftig Amerikaanse staten mag twee figuren kiezen die hun staat het best vertegenwoordigen. Onder hen veel blanke mannen, zoals het beeld dat Hawaï koos: van pater Damiaan, alias Jozef De Veuster, de pater uit Tremelo die zich inzette voor de leprapatiënten op het eiland.
Maar plots staat de man, die we in 2005 als Grootste Belg aller tijden verkozen en die vier jaar later heilig werd verklaard, in het midden van een discussie. De Democratische politica Alexandria Ocasio-Cortez had liever een ander beeld gezien. “Er staat een standbeeld van pater Damiaan. En niet bijvoorbeeld van Liliuokalani (de laatste koningin van Hawaï, red.)”, schrijft ze op Instagram. Ze voegt er expliciet aan toe dat ze zich niet specifiek op één beeld wil richten. “Ik wil een patroon tonen: allemaal blank, allemaal mannen.” Ze noemt Damiaan ook een voorbeeld van “kolonialisme”. Dat lokt felle verontwaardiging uit. In Hawaï zelf noemt de plaatselijke priester Dallas Carter pater Damiaan “een held”. “Iedereen die zijn geschiedenis kent, zou hem verdedigen”, zegt hij.
Bij Damiaan Vandaag, een Vlaamse vereniging die Damiaan wil promoten bij jong en oud, zeggen ze dat ze de discussie hadden zien komen. “Ocasio-Cortez heeft een punt dat er bij die beelden in Washington veel blanke mannen staan”, zegt coördinator Ruben Boon. “Maar Damiaan was geen blanke overheerser. Hij sprak de taal van de Hawaïanen. Hij heeft voor hen gekozen, net tegen de blanke overheersing in. Hij heeft zijn leven gegeven voor hen. In die zin is hij veel meer Hawaïaan dan Belg.”
“We hadden de discussie zien aankomen, maar we hadden ook verwacht dat Damiaan in veel van de huidige beeldenstormen rechtop zou blijven staan”, vervolgt Boon. “De Hawaïanen hebben zelf voor dat standbeeld gekozen.”
Damiaan Vandaag wil nu “in gesprek gaan” met haar contactpersonen in Hawaï. “We willen weten wat deze discussie losmaakt”, zegt Boon.