Heibel in de Polder

Het Islamitisch Centrum ligt in de voormalige Bosschool, een begrip in de polder. Het gebouw ligt buiten de twee dorpskernen van Zandvliet en Berendrecht, ten oosten van de A12 tegen het natuurgebied Ruige Heide en de Nederlandse grens. De school was in de vroege jaren dertig opgestart als educatief experiment. Plattelandskinderen kregen er onderwijs in de natuur, die hen weerbaar moest maken. Comfort was er amper. Als het vroor, waren de toiletten onbruikbaar en moesten de kinderen hun gevoeg doen in het bos of bij een gewillige buur.

In juli 2000 luidde voor de laatste keer de schoolbel voor de 58 kleuters en leerlingen die overbleven. Het gebouw bleef eigendom van het Katholiek Schoolcomité, dat het verhuurde aan verenigingen. Een daarvan was vzw Het Gezin, een vereniging van moslims die er sociale, culturele en religieuze activiteiten organiseerde. Dat verliep bijna tien jaar zonder ophef. Het Gezin engageerde zich in de poldergemeenten, werkte samen met lokale organisaties en met het districtsbestuur zelf, in die tijd een coalitie van alle partijen zonder het Vlaams Belang en vanaf 2013 een coalitie van N-VA en Team 2040, een kartel van de traditionele partijen.

Verkocht

De sfeer veranderde toen het gebouw in 2015 te koop kwam en Het Gezin zich kandidaat stelde voor de overname. Uw krant schreef eind december 2015 dat Tarik Ibn Ali, een salafistische haatprediker die gelinkt werd aan Sharia4Belgium en de terroristische aanslagen in Parijs, mee fondsen wierf voor de aankoop van de Bosschool. Dat bericht klopte niet en werd rechtgezet (zie kader). Maar de teneur bleef hangen.

Enkele dagen na de aankoop eind januari 2016 organiseerde Vlaams Belang er een betoging tegen de islamisering van de polder.

De hetze hield aan. Vooral het gegeven dat de leden van vzw Het Gezin in het pand ook een gebedsruimte hadden, stootte extreemrechts tegen de borst. “Nee tegen de moskee”, klonk het.

Na de laatste districtsraadsverkiezingen in 2018 verdwenen de progressievere stemmen uit het bestuur. N-VA, onder leiding van burgemeester Carl Geeraerts, vormde een minderheidskabinet met één CD&V-verkozene én de gedoogsteun van An Van Uffelen, die verkozen was op de lijst van Vlaams Belang. Van Uffelen was na de verkiezing uit de partij gestapt, maar staat nog steeds op de officiële Vlaams Belang-website als districtsraadslid.

Subsidies geschrapt

De subsidies die vzw Het Gezin kreeg voor het aanbieden van taallessen, huiswerkbegeleiding en dergelijke, zijn ondertussen geschrapt. Het gaat alleen nog maar om het woord ‘moskee’. “Er zijn amper moslims in de polder, waarom moet hier dan een moskee komen?” vragen zowel Vlaams Belang als de N-VA- zich vandaag af.

Volgens de officiële cijfers is Berendrecht-Zandvliet-Lillo inderdaad het ‘autochtoonste’ district van Antwerpen. 83,5% van de inwoners is ‘van hier’. Omdat het district op elf mensen na tienduizend inwoners telt, is het makkelijk om na te gaan hoeveel 16,5% is: 1.650 mensen hebben (ouders van) een andere herkomst. Noord-Afrikanen en West-Aziaten maken daar 22,6% van uit. Vzw Het Gezin schat dat het om een zestigtal moslimfamilies gaat, voornamelijk in de sociale woonwijken van Berendrecht. Toen Het Gezin begon met het opknappen van het gebouw, barstte de heisa opnieuw los. Vlaams Belang stuurde Filip Dewinter naar de polder om er in een filmpje op te roepen voor een nieuwe betoging. Ondertussen splijt de zaak ook de autochtone bevolking in twee kampen. Aan

kanten heerst angst. Een dorpsbewoner die geregeld samenwerkt met Het Gezin en anoniem wil blijven, is bang dat er dit weekend ongelukken gebeuren. “De mensen van Het Gezin zijn allemaal gewone, hulpvaardige burgers, niet de extremistische fanatici die het Vlaams Belang ervan maakt. Onze samenwerking verloopt altijd vlot en gemoedelijk. Maar ondertussen zijn sommige figuren zo opgehitst dat wij ons niet meer openlijk positief over hen durven te uiten. We zijn bang dat ze onze ruiten komen ingooien.”

“Altijd vriendelijk”

Een buurman van het Islamitisch Centrum weet dat de leden van de vzw ook bidden in het gebouw waarin hij zelf als kind nog school liep. “Maar zij zijn altijd vriendelijk en behulpzaam. Ze nodigen ons uit wanneer ze activiteiten organiseren en wanneer we gaan, worden we goed ontvangen. Ik hoop wel dat het hier, op deze rustige plek, niet te druk wordt wanneer het pand klaar is.” “Die mensen worden gesust met gastvrijheid”, zegt Steve Van Broeckhoven, fractieleider van Vlaams Belang in de districtsraad, die toegeeft dat hij zelf in al die jaren nog nooit contact heeft gehad met de leden van de vzw. “Een taartje, een kommeke thee, gezellig. Maar ondertussen vergeten die buren dat straks moslims van overal naar hier komen. Denk alleen al aan de verkeersoverlast. Een moskee past niet in de polder. Punt. De polder is de polder. En daarom komen wij op straat.”

“Wij zijn hier voor iedereen”

Toen de leden van vzw Het Gezin het filmpje zagen waarin Filip Dewinter en Steve Van Broeckhoven opriepen tot de betoging, wilden ze er eerst geen woorden aan vuil maken. “Maar hun aantijgingen gaan in tegen alle waarden die wij koesteren”, zegt Mounir Tazi, een van de bestuursleden. “Dat wij een gesloten, radicale zijn, kan niet verder zijn van de waarheid. Wij doen niets in het geheim, alles bij ons is open en transparant. Dit is een warme buurt, we hebben goede contacten met onze buren en werken samen met lokale verenigingen. Iedereen is welkom. Terwijl Filip Dewinter zijn filmpje aan het opnemen was voor ons centrum, zijn buren hem spontaan komen vragen wat hij van plan was. Ze vertelden hem dat ze met ons alleen maar goede relaties hadden. Maar dat zie je niet in het filmpje.” (Van Broeckhoven bevestigt dit verhaal.)

Mounir Tazi lijst de activiteiten op die ze in hun centrum of elders in de gemeente (mee) organiseren. Het gaat van burenbarbecues en winterfeesten, pompoenfeesten, de lentepoets, culturele uitstappen, zaalvoetbal, workshops, huiswerkbegeleiding tot Nederbeide landse taallessen. “Daar kwamen ook Kroaten, Chinezen, Turken en Afghanen Nederlands leren van Vlaamse leraars. We verzorgen elk jaar de bevoorrading van wielergroepen op veldrittoertochten. Hoeveel Vlaamser kun je zijn? Tijdens de lockdown deden we voedselbedelingen voor hulpbehoevenden in het district, zonder onderscheid van afkomst of religie.”

Tazi, die operator is in een chemiebedrijf in de haven, is oprecht verontwaardigd over de desinformatie. “Dewinter zegt dat we dit pand gekocht hebben met de hulp van Tarik Ibn Ali. Daar klopt geen letter van. Zijn naam heeft inderdaad op een lijst van potentiële sprekers voor een fundraising gestaan. Maar zodra we meer informatie over hem hadden, schrapten we zijn naam. Die man was geen seconde bij onze benefiet beclub