Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Minder gevoelige test is betere test”
Nieuw type haalt besmettelijkste mensen er makkelijker uit
Een coronatest die net als een zwangerschapstest binnen het kwartier resultaat geeft: dat is weldra het nieuwe normaal. Ons land beslist mogelijk volgende week al over een nieuw type test, nadat Duitsland dat massaal heeft aangekocht voor bezoekers en zorgpersoneel in woonzorgcentra. De tests zijn wel minder gevoelig dan de huidige, maar dat is volgens experts net een goede zaak. “Zo zullen we vooral de besmettelijkste mensen eruithalen.”
Werken de huidige tests té goed om goed te zijn? Dat is de vraag die virologen zich stellen. Want de tests zijn zó gevoelig dat ze zelfs ‘dood virus’ detecteren. En dus zijn ze niet altijd een goede graadmeter om na te gaan of iemand besmettelijk is.
Welke tests worden nu gebruikt?
Kevin Ariën (hoofd Virologie van het Instituut voor Tropische Geneeskunde):
Het gaat om PCRtests, die het genetisch materiaal van het virus opsporen. Dat is de gevoeligste techniek om virale infecties op te sporen. Je kunt er ook mee zien of er veel of weinig virus aanwezig is in het lichaam. Als iemand veel virusdeeltjes in de neus heeft, weten we dat die heel besmettelijk is en het virus gaat overdragen. Maar het kan ook dat iemand weken of zelfs maanden na een besmetting nog genetisch materiaal van het virus meedraagt. Van hen weten we nog niet goed of ze nog besmettelijk zijn.
Levert die overgevoeligheid vals-positieve resultaten op?
Katrien Lagrou (laboratorium
UZ Leuven): Nee, een positieve test is wel degelijk correct. Maar als het gedetecteerde virus niet meer leefbaar is, zijn de patiënten niet meer besmettelijk. En dan is een quarantaine strikt genomen niet nodig. Dat is soms té veilig, maar je mag niet zomaar aannemen dat een zwakpositief resultaat het gevolg is van een oude infectie. Het kan ook het gevolg zijn van een wisser die niet perfect is afgenomen, of van een heel recente besmetting die nog volop in ontwikkeling is. Eens de besmettingscijfers weer sterk dalen, moeten we er wel alert voor zijn dat het niet om oud virus gaat.
Wat met de nieuwe soort tests die andere landen in gebruik nemen?
Het gaat om een veel snellere test, waarbij je binnen het kwartier resultaat hebt en zonder dat er een laboratorium voor nodig is. Sneltests, antigentests, eiwittests: er is een heel vocabularium voor.
De Nederlandse overheid keurde twee types goed, Duitsland kocht een massa die moet volstaan om woonzorgcentra elke maand vijftig
tests per bewoner te geven. Daarmee kunnen bewoners, bezoekers en zorgpersoneel vlot worden getest.
Ariën: Dit type test zoekt stukjes eiwitten in plaats van genetisch materiaal. Het voordeel is dat je geen laboratorium-logistiek nodig hebt. In Afrika gebruiken artsen soortgelijke types tests om bijvoorbeeld malaria op te sporen. Tijdens je consultatie in een dokterskabinet meteen je resultaat krijgen: dat heeft voordelen.
Zijn de tests even betrouwbaar?
Nee. In Nederland werden 1.200 stalen dubbel getest. De PCR-test haalde er 123 positieve gevallen uit, de sneltest 90. Maar dat hoeft geen probleem te zijn. Integendeel.
Lagrou: Omdat ze iets minder gevoelig zijn, gaat het voor besmettelijkheid een betrouwbaardere maat zijn. Ze zijn veel eenvoudiger in gebruik en in het labo kunnen we dat automatisch laten doen. Het zou een enorme verlichting betekenen voor de werkdruk. Ik kijk er reikhalzend naar uit.
Wanneer komen ze naar België?
In ons land wordt op dit moment besproken of de antigentest in gebruik wordt genomen. Die kan dienen als aanvulling op de huidige PCR-test, of net als in Duitsland voor specifieke doeleinden, zoals woonzorgcentra. Mogelijk volgende week
valt daarover een beslissing. Was er tijdens de eerste golf sprake van vals-negatieve tests?
Ja, het aandeel zou zelfs oplopen tot 30%. Maar dat is geen zaak van een fout in de test, wel in een onzorgvuldige afname. Simpel gezegd: het staafje moet diep genoeg in de neus zitten om een correct staal te geven.
Lagrou: Zelfs op intensieve zorg leverden mensen soms een negatieve test af. Dat komt omdat het virus zich verplaatst had naar de longen en daarom niet meer aanwezig was in de neus.