Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Jos ‘Knip’ gevierd: 50 jaar geleden won hij wereldbeker haarkappen
Jos Verdonck (84) werd vijftig jaar geleden uitgeroepen tot ’s werelds
Jos Verdonck (84) won vijftig jaar geleden op 32-jarige leeftijd de wereldbeker haarkappen. In het districtshuis van Deurne werd hulde gebracht aan deze kapper van wereldformaat. “De trainer deed voor het slapengaan onze kamerdeur achter zich op slot”, herinnert hij zich. “Ah ja, de modellen van de dameskappers liepen daar ook nog rond.”
Zijn schaar en kam hing Jos Verdonck jaren geleden al aan de haak, maar in de Gallifortlei in Deurne is zijn kapsalon nog steeds een begrip. Dochter Danny Verdonck nam de zaak over en net zoals haar vader viel ook zij internationaal in de prijzen als herenkapper.
Maar de echte kampioen, dat blijft Jos zelf. Vijftig jaar geleden, op 15 september 1970, kroonde hij zich in Stuttgart tot ’s werelds beste herenkapper als eerste Nederlandstalige Belg ooit. Hij werd daarvoor maandag in de bloemetjes gezet in het Deurnse districtshuis, in het bijzijn van vrienden, familie én Joske Knip: een reus naar zijn beeltenis die sinds 2003 meeloopt in de Reuzenstoet van Deurne.
Een accordeon...
Met een eigen reus, dan behoor je tot de echte groten der Deurnenaars. Maar beginnen deed hij klein, heel klein zelfs, met een… accordeon. “Ik was 8 jaar toen ik door mijn tante en grootvader, beiden fervente accordeonspelers, verplicht werd om te spelen”, zegt de kranige tachtiger. “Je hebt daar vlugge vingers voor nodig, maar dat ging mij helemaal niet goed af in ’t begin. En dus was het trainen, trainen en nog eens trainen tot ik het onder de knie kreeg.”
...en een heggenschaar Toen Jos 14 jaar was, moest hij kiezen. “Ze zeiden: met zo’n vlugge vingers moet ge kapper worden.
En mijn vader zei: haar blijft altijd groeien, dus je zal werk genoeg hebben. Dus ben ik op leercontract gegaan bij een kapper in Deurne, een norse man. Mijn eerste dag nam hij me mee naar de tuin, gaf mij een heggenschaar en zei: zie je die haag daar, begin er maar aan. Zorg dat het recht geknipt is en kom me halen als alles is gesnoeid. Nadien kwam hij kijken: dat kan er mee door, ge moogt morgen terugkomen.”
Nationale ploeg
Een paar jaar later begon hij aan zijn legerdienst, waarna hij meteen zijn eigen kapperszaak begon in de Gallifortlei in Deurne als 19jarige. En hoewel de eerste maanden moeizaam verliepen, draaide de zaak al snel op volle toeren. Voor zijn eerste wedstrijd is het nog jaren wachten, tot zijn 26ste. Een jaar later was het al prijs: op 27-jarige leeftijd werd Jos provinciaal kampioen. Het sterk staaltje herenkappen dat hij daar neerzette, bleef niet onopgemerkt. De grotere Brusselse ploegen, die deelnamen aan de Belgische, Europese en wereldkampioenschappen wilden hem binnenhalen, waardoor hij zich kon kwalificeren voor de nationale ploeg. Een nationale ploeg werd samengesteld uit de vier beste kappers van verschillende ploegen.
Jos won de ene na de andere wedstrijd, in heel Europa, tot zijn
absolute hoogtepunt: het wereldkampioenschap in Stuttgart in 1970. “Maanden op voorhand trainden wij op onze modellen die we moesten meenemen”, zegt Jos. “Er waren drie proeven: artistiek, commercieel en ‘de loting’, waarvoor we een willekeurig model toegewezen kregen.”
Cola, voor extra glans
Honderdduizend toeschouwers volgden de wedstrijd. De deelnemende kappers mochten enkel een schaar, kam en scheermes gebruiken en het haar van de modellen moest exact zeven centimeter lang zijn. “Anders kregen we strafpunten”, vertelt Jos. “Haarlak mochten we ook niet gebruiken, maar dan dronken we cola en hielden we onze kam tussen onze lippen. Dat deden we allemaal stiekem natuurlijk, maar dat gaf het haar extra glans.”
Dat alle deelnemers echte professionals waren, bewijst ook de omkadering. “De trainer zei ons wanneer we genoeg gegeten hadden of wanneer we moesten stoppen met koffie te drinken”, herinnert
Jos zich. “En de dag voor de wedstrijd gingen wij in afzondering. De trainer kwam ons net voor het slapengaan moed inspreken en dan deed hij onze kamerdeur achter zich op slot. Ah ja, de modellen van de dameskappers liepen daar ook nog rond.”
Het wereldkampioenschap in 1970 was meteen zijn laatste wedstrijd als kapper, maar stoppen? Nee, dat niet. Verschillende jaren zat hij in de jury van talloze wedstrijden en was hij ook trainer van de nationale ploeg van de Verenigde Staten en Japan. Met die laatste won hij in 1992 het wereldkampioenschap. Jos kreeg naam en faam, tot ver over de landsgrenzen. Prinses Diane van Frankrijk benoemde hem tot lid van de Orde van Menslievendheid. En in 2010 werd hij tot Ridder in de Leopoldsorde geslagen, de belangrijkste en hoogste Belgische onderscheiding.
Jos geniet vandaag van zijn oude dag in Wijnegem, waar hij als kind opgroeide. Maar zijn naam zal altijd met Deurne verbonden blijven. Voor zijn kapsalon in de Gallifortlei prijkt nog steeds de titel Wereldbeker Haarkappen. En de 18 kilogram zware trofee die hij destijds kreeg, stelt klanten van kapsalon Jos Verdonck nog steeds gerust bij elk kappersbezoek.