Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Kerkfabriek Sint-Michiel zoekt geld voor restauratie ‘De Lansstoot’
Zeventiende-eeuws schilderij dringend aan restauratie toe
Iparc, het International Platform for Art Research and Conservation, komt op 3 en 4 november naar de Sint-Michielskerk in het centrum. Een team komt het zeventiende-eeuwse schilderij
onderzoeken voor restauratie. Dat kost bijna 8.000 euro. De kerkfabriek zoekt voor 5.000 euro gulle gevers.
Lansstoot
Lansstoot Lanssteek,
Lansstoot
De
Het doek van vierhonderd bij driehonderd cm is van de hand van de Brechtse meesterschilder Jacobus Nieuwlants uit 1648.
is een kopie van dat Pieter Paul Rubens in 1620 schilderde. Het stelt Jezus Christus voor, die op het kruis een lans in lichaam gestoten krijgt. Het is een belangrijk werk voor Brecht, want Nieuwlants is in 1611 in Brecht geboren en gedoopt in de Sint-Michielskerk.
is gemaakt voor boven het barokke altaar van ‘zijn’ parochiekerk. Dit altaar is in 1893 vervangen door het huidige en toen is het schilderij verhuisd naar de zuidelijke kooromgang, boven de deur van de sacristie.
Het zeventiende-eeuwse kunstwerk is dringend aan restauratie toe. De vernislaag is op plaatsen gedegradeerd en er zijn blazen in het doek. Dat doek zit ook niet meer goed vervat in de zwarte houten buitenlijst en vergulde binnenlijst. “Gezien de Sint-Michielskerk sinds 25 maart 1938 een beschermd monument is, moeten alle werken, zowel buiten als binnen, voldoen aan de regels van het Agentschap Onroerend Erfgoed”, legt Ivo Bylemans van
De De
De de kerkfabriek Sint-Michiel uit. “Het agentschap heeft aanbevolen om, vooraleer een restauratiedossier op te starten, een vooronderzoek op het schilderij te laten uitvoeren. Dat gebeurt nu door IParc op 3 en 4 november. Het gaat om een kunsthistorisch en materiaaltechnisch onderzoek. Enerzijds worden de herkomsten restauratiegeschiedenis van het werk onder de loep genomen. Anderzijds worden er zowel UVfoto’s
als infraroodbeelden van het werk genomen, overzichts- én detailfoto’s. Ook de loopbaan van Nieuwlants wordt onderzocht. Alle resultaten worden gebundeld in een conditierapport dat de basis vormt van een restauratievoorstel.”
Crowdfunding Voor dit vooronderzoek moet de kerkfabriek Sint-Michiel bijna 8.000 euro neertellen. Hoewel de
kerk eigendom is van de gemeente, kan de kerkfabriek geen beroep doen op financiële steun. “Voor alle kerkfabrieken op het grondgebied wordt elk jaar 70.000 euro uitgetrokken. Op een hele legislatuur komt dit neer op 420.000 euro. Dat is al een groot budget”, berekent cultuurschepen Frans Van Looveren (CD&V). “Het Agentschap Onroerend Erfgoed geeft wel een toelage, maar die dekt de totale kost helemaal niet. Daarom doen we een beroep op de bevolking. We mikken op zo’n 5.000 euro. Schenken is dit jaar ook fiscaal voordeliger geworden”, stelt Bylemans nog.
“We kunnen niet alles zelf betalen, want hebben nog andere kosten zoals dakwerken, verlichting en verwarming. Het is zeer belangrijk dat de kunstwerken in optimale omstandigheden worden bewaard. Het is onze plicht om die schatten als een goede huisvader te beheren.”
Zeker als het dan om een kunstwerk van een Brechtse meesterschilder gaat. Nieuwlants was vermoedelijk een leerling van Rubens, gezien de nauwgezetheid waarmee het werk is gekopieerd. Hij maakte alleszins deel uit van het clubje meesterschilders van de Sint-Lucasgilde in Antwerpen. Nieuwlants had een atelier in Hoogstraten. Hij schilderde voor heel wat parochiekerken in de Noorderkempen, maar veel werken zijn verloren. In de Sint-Catharinakerk in Hoogstraten hangt nog de Kruisiging van Christus. In de Onze-Lieve-Vrouwekerk in Wuustwezel zijn twee kleinere werken bewaard, een Sint-Sebastiaan voor het altaar van de schuttersgilde Sint-Sebastiaan, en een Maria met Kind, bestemd voor het Onze-Lieve-Vrouwaltaar. In 1670 is Jacobus Nieuwlants overleden.
Geïnteresseerden zijn op 3 en 4 november welkom om een kijkje te nemen, mits de nodige afstand bewaard wordt.