Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Half miljoen sneltests op komst, maar voor wie zijn ze bedoeld?
Vlaanderen wil tests gebruiken in woonzorgcentra, maar nog veel twijfels over nauwkeurigheid
De eerste lading van 500.000 sneltests komt bijna aan in ons land. Maar waarvoor we ze gaan gebruiken, is nog voer voor discussie. Vlaanderen wil de tests die het zelf heeft aangekocht graag gebruiken in woonzorgcentra, maar botst op tegenstand omdat de testen nog te onnauwkeurig zijn. Waar gaan we ze dan wel inzetten? En kan je er zelf een halen bij de apotheek?
Wat zijn sneltests?
De snelle antigeentests, kortweg sneltests, zijn een aanvulling op de klassieke PCR-tests. De sneltests zijn minder gevoelig. Ze detecteren dus niet elk coronageval, maar wel wie veel virus draagt en dus besmettelijk is. Het grote voordeel is de tijdwinst: het resultaat is er al na een kwartier.
Sneltests zijn vooralsnog geen zelftests. Voor de staalafname is een keel- of neusswab nodig en dat moet medisch personeel doen. Het is ook niet de bedoeling dat je het resultaat voor jezelf houdt. Contactopsporing heeft het nodig en ook sciensano wil weten of je positief dan wel negatief test om de curves correct te kunnen berekenen. Dan is er nog een derde soort, de speekseltest, maar die zit nog in een testfase. Daarbij is de staalafname gemakkelijk en pijnloos, maar de analyse moet wel in een lab gebeuren. De speekseltest is dus vooralsnog geen sneltest.
Waarom hebben we die sneltests nog niet?
Simpelweg omdat sneltests lang niet betrouwbaar genoeg waren. Sinds kort heeft het federaal geneesmiddelenagentschap FAGG een lijstje met goedgekeurde tests. Die mogen gekocht worden en dat gebeurt ook, zowel door lokale initiatieven in bijvoorbeeld de stad Kortrijk en de Oost-Vlaamse sneltestbus als door de overheden.
Hoeveel sneltests heeft ons land al besteld?
De federale overheid bestelde in oktober een half miljoen tests voor 2,86 miljoen euro. De levering gebeurt deze week. Intussen wordt de aankoop voorbereid van miljoenen extra tests. De federale overheid mikt op een totaal van vier miljoen sneltests.
Maar dat is niet alles. Ook Vlaanderen heeft sneltests besteld: vier miljoen voor een budget van 20 à 30 miljoen euro. De eerste leveringen worden half november verwacht.
Gaan we sneltests gebruiken in woonzorgcentra?
Dat was gisteravond nog een heikel punt. De acht bevoegde ministers zaten samen om een gemeenschappelijke strategie af te kloppen. Vlaanderen wil graag sneltests inzetten in woon-zorgcentra, de rest niet. De foutenmarge is te groot, klinkt het. Als een positief geval door de mazen van het net glipt, kunnen de gevolgen groot zijn. Ze zweren daarom voor de rusthuizen bij de betrouwbaardere PCR-tests.
Dat zegt ook microbioloog Herman Goossens (UAntwerpen), die de leiding heeft over de taskforce testing. “De waarde van sneltests om het virus te detecteren bij besmette personen zonder symptomen is onvoldoende onderzocht”, schreef hij laatst in een opiniestuk in zusterkrant “Vandaar dat ik er niet voor pleit om sneltests nu al in te zetten voor het periodiek testen van personeel en bewoners van woonzorgcentra.”
Waar dan wel?
De
Standaard.
Volgens Goossens zouden de federale tests gebruikt worden in de ziekenhuizen, de triage- en staalafnamecentra
en de dokterspraktijken. Dat moet de druk weghalen bij het klassieke testcircuit. Als de labo’s meer ademruimte krijgen, dan zal ook de contact- en bronopsporing sneller kunnen verlopen.
De tests die door de deelstaten werden aangekocht zouden dan worden ingezet bij de contact- en bronopsporing. Sneltests zijn ideaal om bij uitbraken de superverspreiders op te sporen. Dat is belangrijk om de verspreiding van het virus tegen te gaan én voor het al dan niet kunnen openhouden van scholen en bedrijven.
Hoe zit het met de logistiek?
Over de verdeling van de tests en het verzamelen van de testresultaten moeten nog afspraken gemaakt worden. “We moeten vooral chaos vermijden”, zegt coronacommissaris Pedro Facon. “De data moeten doorgegeven worden. Bij een positief resultaat willen we dat er contactopvolging komt. We willen ook de negatieve resultaten, anders betekenen onze positiviteitsratio’s niets meer. Ook willen we terugbetaling voorzien. Men onderschat ten zeerste hoeveel operationele kwesties er zijn.”
Kunnen burgers zelf een test kopen?
De sneltests die het FAGG goedkeurt, zijn in principe toegankelijk voor iedere burger, al gaan er stemmen op die het willen verbieden voor individueel gebruik. Het heeft meestal ook weinig zin. Zo’n test is een momentopname en moet doelgericht gebruikt worden. Wie vandaag negatief scoort, kan morgen een positief resultaat krijgen. En voor de hele bevolking meerdere sneltesten voorzien, is logistiek onmogelijk.