Republikeinse stokken in de wielen

Joe Biden zal gisteren vermoedelijk teruggedacht hebben aan 2008, toen hij als vicepresident met Obama voor een “blue wave” zorgde: het presidentschap, het Huis én de Senaat. De Democraten hadden gehoopt dat die gouden tijd zouden terugkeren, maar dat lijkt zo goed als uitgesloten. En dan wordt het wel érg moeilijk om eigen accenten te leggen.

Het Huis voor de Democraten, de Senaat voor de Republikeinen. Gisteravond zag het ernaar uit dat de verkiezingen niets zouden veranderen aan die machtsverhoudingen. En dat de president dus met een verdeeld Congres opgezadeld zal worden. Een stevig beleid voeren, wordt dan zo goed als onmogelijk, zo leert de recente politieke geschiedenis. Zeker op het moment dat de VS gespletener is dan ooit, wordt het moeilijk voor Biden om zijn verkiezingsbeloftes door te drukken.

Als Biden president wordt, kan de Senaat vanaf het prille begin stokken in de wielen steken. Senaatsleden hebben een doorslaggevende stem in het benoemen van kabinetsleden. En ze moeten ook groen licht geven voor de aanduiding van rechters. Niet alleen die van het Hooggerechtshof, maar ook die in de hoven van beroep, die vaak bepalend zijn als het over goedof afkeuren van de geldigheid van wetten gaat.

Tijdens de eerste twee jaar van Obama-Biden, in 2009 en 2010, hadden de Democraten wél de meerderheid in de twee kamers van het Congres. Het was toen dat Obama de belangrijkste accenten kon zetten en zijn Obamacare in de steigers kon zetten. Biden, eens verkozen, zal die luxe niet hebben. Bij elke beslissing zal hij moeten omkijken of de Republikeinse senatoren hun messen al niet aan het wetten zijn om een rekening te vereffenen.

Biden heeft wel één voordeel. Hij is een diplomaat, gepokt en gemazeld in de politiek, en hij kent zijn wegen naar de vrienden aan de politieke overkant om tenminste te probéren om bruggen te slaan. Een politiek talent dat Obama ontbrak, zo zei hij vaak, toen die tegenover een deels vijandig Congres kwam te staan en resoluut werd tegengewerkt.