“En ventileren, én mondmasker, én afstand houden”

Sciensano riep zopas op tot veel meer aandacht voor ventilatie. Marianne Stranger, expert binnenlucht (VITO) waarschuwt er al maanden voor: “Het coronavirus zweeft in de lucht: urenlang, en véél verder dan onze anderhalve meter. Het hoopt zich binnenshuis op en daarom moeten we fors meer ventileren. Dat moet véél méér geweten zijn. Het kan de coronacijfers doen dalen.”

Midden oktober raakten dertig van 45 aanwezigen op een OKRA-etentje met corona besmet, terwijl de organisatoren zeggen alle regels strikt gevolgd te hebben. “Gasten kwamen binnen met masker en dat ging pas af aan tafel. We begrijpen het niet”, zei de organisatie hulpeloos.

“De kans is groot dat hier sprake was van een superspreading event door onder meer een gebrek aan ventilatie”, oordeelt Marianne Stranger (VITO). Ze onderzoekt onze binnenlucht en de effecten op onze gezondheid. Normaal zijn stoffen in huisraad gevaarlijk, nu ook corona. “Zoiets kan gebeuren als je gedurende een bepaalde tijd binnen zit met iemand die besmettelijk is.”

Volstaat afstand houden?

Marianne Stranger:

Onze anderhalve meter is absoluut nuttig. Tegen de bekende grotere druppels die we uitstoten bij hoesten, zingen of luid praten. Die vallen door hun gewicht neer. Maar wereldwijd waarschuwen wetenschappers steeds meer voor kleinere microdruppels die je gewoon uitademt. Binnenshuis zweven ze urenlang rond, veel verder ook dan anderhalve meter. Iemand die besmettelijk is kan tot één miljoen coronadeeltjes per minuut uitademen. Vergelijk het met knoflookadem of rooklucht. Ruik je dat, dan heb je deeltjes in je neus. Al kunnen we corona helaas niet ruiken.

Wat kun je doen?

Ventileren is de boodschap en dat beseffen we te weinig. Corona kan zich binnen makkelijk ophopen, maar door te verluchten en te ventileren voer je verse lucht aan en daalt het aantal deeltjes. Je kans op besmetting daalt zo. Dat geldt niet alleen in de horeca, maar overal binnenshuis: thuis, op kantoor, in de klas, in de refter van een woonzorgcentrum. Ook drukke winkelstraten zijn riskant. Maar, ook mondmaskers helpen. Ze houden zeker de grote druppels tegen en deels de microdruppels. Al ontsnapt er altijd wel nog lucht en dus ook coronadeeltjes.

Hoe ontvang je bezoek zo veilig mogelijk?

Vooreerst, blijf je contacten beperken en vooral buiten afspreken. Zo niet, zet ruim vooraf meerdere ramen open, want ook jij kunt je bezoekers besmetten. Geregeld krijg ik vragen als: ‘Maar als ik op anderhalve meter blijf, dan kan het masker toch af? Of dan moet het raam toch niet open?’ Dan moet ik corrigeren: je beschermt elkaar het best als je én ventileert, én afstand houdt én het masker ophoudt. Vooral op piekmomenten van de pandemie, zoals nu, is dat erg belangrijk.

Helpt dat de coronacijfers dalen?

Het gaat zeker effect hebben. Simulaties tonen duidelijk dat de besmettingskans door ventileren afneemt. Alleen, de meeste mensen weten nog niet dat het zo’n verschil kan maken. Daarom moet er nu volop op communicatie worden ingezet. Zeker in de herfst en de winter, nu we minder snel buiten afspreken. Voor onze energierekening is dat minder goed nieuws, maar gezondheid gaat nu even voor op comfort. Vergeet dus ook zeker je trui niet bij een bezoek.

Wat met slecht verluchte klassen? Is het gevaarlijk dat leerlingen zonder mondmasker binnen eten?

Onze eerdere onderzoeken naar binnenluchtkwaliteit tonen dat klaslokalen vaak onvoldoende verlucht of geventileerd worden. We werken momenteel nauw samen met de overheid om scholen te sensibiliseren. Sommige scholen doen het perfect en sturen berichten uit om warme truien mee te brengen. Binnen eten? In veel scholen zie je dat buiten wordt gepicknickt en dat is een heel goede zaak.

Is het gevaarlijk dat bewoners in woonzorgcentra in gemeenschappelijke ruimtes samenzitten zonder masker?

Dat weten we momenteel niet en het zou dringend onderzocht moeten worden, om zo gericht preventief te werk te gaan in de zorgsector.

Marianne Stranger Expert binnenlucht

“Iemand die besmettelijk is kan tot één miljoen coronadeeltjes per minuut uitademen. Die zweven veel verder dan anderhalve meter rond.”

FOTO DIRK KERSTENS