Gazet van Antwerpen Stad en Rand
WIE IS PEDRO FACON?
dringend aangemoedigd worden om patiënten naar Vlaanderen te transporteren.”
Wanneer Facon zich opnieuw in de vergadering mengt, heeft de discussie zich verlegd naar de aankoop en distributie van coronavaccins: nog zo’n heikel punt. “Het federale niveau regelt de aankoop via Europa. De deelstaten de verdeling en praktische organisatie. Het federale dan weer de terugbetaling en prijszetting.” Zelfs binnen de top van volksgezondheid weet niet iedereen goed wie nu wat moet doen. Het lijkt doorheen alle vergaderingen hét probleem in de aanpak van deze crisis. “Ik ben terechtgekomen in een systeem dat ik al lang wil hervormen. Er vallen doden door de manier waarop onze gezondheidszorg is georganiseerd.”
Nieuwe expertengroep
Facon ontsnapt heel vaak naar zijn koffiehoekje als de woelige vergadering hem te veel wordt. Hij lijkt voortdurend kleine momentjes in te bouwen om zijn frustratie te kanaliseren, eerder dan dat hij op zoek is naar een caffeïneshot. Wie op het einde van de dag de kopjes koffie optelt, weet hoe vaak Facon stoom heeft moeten afblazen. De thermoskan – die normaal gezien voor communiefeesten wordt gebruikt – is na een dag telewerken bijna volledig leeg.
Facon richt zich na zijn koffie opnieuw op de vergadering. “Naast het dweilen en blussen, is het ook de taak van de coronacommissaris om na te denken hoe deze crisis structureel beheerd wordt”, zegt hij. Redelijk vastberaden doet hij het plan uit de doeken om met de bezem door het oerwoud aan expertencomités, werkgroepen en adviesorganen te gaan. Een projectteam zou volgens Facon de sanitaire kant van de crisis moeten managen en alle epidemiologische informatie moeten bundelen om gerichte vragen te kunnen beantwoorden. Celeval, het veelbesproken adviesorgaan van het Overlegcomité, zou een nieuwe invulling krijgen. Facon wil het uitstippelen van een exitstrategie uit de tweede golf in het mandje van een gloednieuwe expertengroep deponeren. “De relatie tussen het beleid en de experten is een belangrijk werkpunt. Er zijn een aantal ontslagen gevallen, gevolgd door spanningen tussen experten onderling en tussen experten en de politiek. Het is niet makkelijk om tijdens een crisis de nodige wijzigingen door te voeren, want het kot staat nu in brand. Maar ons kot was ook opgetrokken uit brandbaar materiaal. Dus misschien moeten we toch eens bijkomende brandblussers installeren.” De voorstellen van Facon worden niet meteen op gejuich onthaald. “Dat is ook normaal, maar wij zijn hier wel voor gemandateerd, hè. Er is ons gevraagd om een voorstel uit te werken om de crisisorganen te hervormen. Ik wil hier vaart mee maken. We zien quick wins hangen.” Facon zet zijn computermicrofoon uit en beent opnieuw gepikeerd naar de koffiehoek.
“Soms gaat het te traag. Dan weer te rap. Welkom in België”, mompelt hij.
Bananen
Facon heeft het hart op de tong. Niet altijd, maar wel op dit moment in de crisis. “Je treft me op een moeilijk moment”, zegt hij. “We zijn na onze aanstelling onmiddellijk in de hoogste versnelling gestart en iedereen koestert hoge verwachtingen. Maar het commissariaat moet nog vertrouwen opbouwen en zijn rol wat zoeken. Toch is het belangrijk dat onze opdracht gerespecteerd wordt. Als dat niet kan, moet er geen commissariaat zijn en kan ik me beter op een andere manier nuttig maken. Ik plak nooit aan iets vast. Als ik weg ben, ben ik weg.”
Veel tijd om op zoek te gaan naar de positieve dingen in het leven, als tegengewicht voor het harde werk en de frustraties, is er voorlopig niet. Zelfs zijn middagmaaltijd – een smos die zijn medewerker snel om de hoek is gaan halen – nuttigt Facon tijdens een digitale vergadering. Voor de rest lijkt de coronacommissaris toch vooral te overleven op koffie met suiker en bananen. Pauze nemen kent Facon niet. Zelfs als er even een stilte dreigt te vallen in zijn bureau, is er altijd zijn telefoon die non-stop rinkelt. Hoe houd je zo’n levensstijl maandenlang vol? “De wens om goed werk af te leveren. Én ik heb veel geluk met mijn gezondheid: ik kan redelijk snel, lang en veel werken.”
Ook in de weekends kan Facon zijn smartphone zelden aan de kant houden. “Jammer dat ik nu soms de tijd niet vind om eens volledig af te koppelen. Vroeger ging dat wel. Maar mijn hobby’s concentreren zich vooral in de sfeer van eten, drinken en verre reizen maken. Dat lukt nu niet meer. Gelukkig heb ik een tolerante partner. Maar eerlijk? Ook op persoonlijk vlak zijn het geen hoogdagen hoor.”
Zonder te scoren
Bij zijn persoonlijk team vindt de coronacommissaris veel mentale steun. Opvallende namen daar: infectiologe Erika Vlieghe en economisch adviseur Piet Vanthemsche. “Met hen en mijn hele team heb ik de afgelopen vier weken heel veel goed werk verricht. We zijn allemaal mensen die impact willen hebben en iets willen verwezenlijken. Langs de andere kant: ook wij willen weleens aan de buitenwereld laten zien wat we al gerealiseerd hebben.”
De wetten rond corona die onlangs in de Kamer zijn goedgekeurd, zijn in stelling gebracht door het commissariaat van Facon. Dat geen haan kraaide naar zijn inbreng en die van zijn medewerkers, is niet echt in goede aarde gevallen bij de coronacommissaris. “Ik ben opgegroeid in een gezin waar ik nooit bewierookt ben. Dat heeft wellicht als gevolg dat ik gevoelig ben voor externe erkenning. Die gevoeligheid kan raar lijken in een crisis als deze. Maar ik heb die waardering nodig om het vol te kunnen houden. En om mijn
Studeerde politieke wetenschappen aan de KU Leuven en specialiseerde in overheidsmanagement en audit.
Was onderzoeker aan het Instituut voor de Overheid (KUL) en daarna adviseur strategie en organisatie bij het Riziv.
Werd in oktober 2014 kabinetschef Gezondheidszorg bij minister Maggie De Block (Open Vld)
Werd in februari 2017 directeur-generaal gezondheidszorg bij de FOD Volksgezondheid
Officieel aangeduid als coronacommissaris op 6 oktober 2020 team te motiveren.” De coronacommissaris kijkt daarnaast ook wel kritisch naar zichzelf. Hij weet dat zijn directe stijl soms weerstand opwekt. Maar zo zit Facon nu eenmaal in elkaar: rechtdoorzee om snel vooruitgang te boeken. “Dé uitdaging is nu om zonder echte beslissingsmacht iedereen mee te nemen in de juiste stappen vooruit. Een goede wisselwerking met de ministers, hun kabinetten die zich nog aan het vormen zijn, en de administraties is daarbij cruciaal. Daar wil ik echt voor gaan.”
Facon oogt desondanks moe en redelijk gefrustreerd. Wie hem niet goed kent, zou denken: binnen de week gooit die man de handdoek in de ring. Toch is dat slechts schijn. Elke avond, na een vergadermarathon van 14 uur of langer, staat hij recht, trekt hij zijn kostuumvest aan en staat hij even stil bij de lichtschakelaar. Daar hangt een van de inspirerende quotes waar hij zo dol op is. “Don’t quit. Ik ga het niet zomaar opgeven. We zijn hier om te slagen.”