Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Goudjakhals kan aarden in provincie Antwerpen
Kwestie van tijd voor Oost-Europees roofdier hier opduikt
Het is al de vierde keer in enkele jaren tijd dat de goudjakhals wordt gespot in de buurt van ons land. Volgens Jan Loos van Welkom Wolf is het een kwestie van tijd voor het roofdier hier opduikt. “Ik zou er niet van opkijken als het dier al in België is.”
Eind september werden zes schapen doodgebeten in Duitsland, vlak bij de grens met Nijmegen. Intussen is duidelijk geworden op basis van het aangetroffen DNA dat het om een mannelijke goudjakhals gaat. Dit dier met zijn oorspronkelijke habitat in Zuidoost-Europa liet zich sinds 2016 al drie keer eerder opmerken bij onze noorderburen. Het is een kwestie van tijd voor de jakhals ook in ons land zijn opwachting maakt, zegt Jan Loos van Welkom Wolf.
“We zagen dit ongeveer tien jaar geleden al aankomen. Het is niet voor niets dat we samen met de website welkomwolf.be meteen ook welkomjakhals.be registreerden”, zegt Jan Loos. “De laatste twee jaar is de goudjakhals zo vaak in buurlanden gespot dat hij hier elk moment kan staan. België is samen met Luxemburg het laatste West-Europese land waar hij nog niet is opgemerkt. Eerlijk gezegd zou het me niet verbazen dat hij hier al een tijdje zit, maar al die tijd onder de radar is gebleven. Hetzelfde verhaal zie ik bij de lynx die onlangs in de Semoisvallei is ontdekt: het is heel goed mogelijk dat het dier er al jaren leeft. Er zijn in bepaalde streken in Limburg al zaken voorgevallen dat je denkt: zou het geen goudjakhals geweest zijn. Zolang je geen bewijs hebt, blijft het gissen.”
Het probleem is dat de goudjakhals in zekere mate trekjes van een wolf én van een vos heeft. De jakhals zit wat gestalte betreft tussen de twee andere in. Het uiterlijk neigt meer naar een wolf, maar het roofdier heeft net als de vos eerder kleinere prooidieren op het menu staan. “Maar af en toe pakt hij een schaap, zoals recent in Duitsland het geval was. Het grote voordeel is dat de veiligheidsmaatregelen die je neemt tegen wolven meteen ook werken tegen de jakhals. Dan heb ik het bijvoorbeeld over schrikdraad. Over het algemeen hebben landbouwers minder schade van een goudjakhals. Het dier heeft ook een veel minder groot territorium nodig. In het territorium van één wolf kunnen meerdere goudjakhalzen zitten, net als tientallen vossen. Al gaat de jakhals dat territorium proberen te mijden. Wolven beschouwen jakhalzen als concurrenten.”
Schuw als een vos
De goudjakhals is zo schuw als een vos, maar kan dicht bij de mens leven. Dat maakt dat hij ook in meer verstedelijkte gebieden zijn draai vindt. “De wolven die een tijd geleden in Zoersel, Duffel of Herentals zijn waargenomen, hadden al snel door dat ze zich daar niet konden vestigen. Voor een goudjakhals is dat wel een ideale biotoop. In de provincie Antwerpen is het dier een logischere bewoner dan de wolf, die hier alleen in de groene grensregio met Nederland een geschikt leefgebied vindt.” Dat de verwachte intrede van de goudjakhals de voorbije dagen in de media voorkwam, heeft zijn effect niet gemist. “Aan de toevloed van meldingen te zien, zitten we plots met een ware invasie van jakhalzen”, zegt Loos. “Niemand ziet nog een wolf, het zijn plots allemaal jakhalzen. Dat was na de ontdekking van de lynxen ook het geval hoor. Het probleem is dat een wolf, grote vos, goudjakhals of loslopende wolfshond moeilijk van elkaar te onderscheiden zijn op camerabeelden. Zeker als die genomen zijn door een bewakingscamera of cameraval in het wild. Aan de pootafdruk kun je het verschil een beetje zien. Alleen DNA geeft uitsluitsel.” Het grote verschil met een wolf is dat de goudjakhals nooit eerder hier leefde. “Maar dat maakt hem nog geen invasieve exoot zoals de wasbeer of Pallas’ eekhoorn, waar de Ardennen mee vol zitten. De goudjakhals is gewoon een dier dat zelf zijn verspreidingsgebied verruimt, net zoals de Turkse tortel ooit bij ons terecht is gekomen. Het beestje komt bijna overal in Europa voor, behalve dus in België. Voorlopig.”
Hij mag hier dan nooit zijn opgedoken, ook in ons land is het dier dankzij de Europese habitatrichtlijn een beschermde soort.
Welkom Wolf
Jan Loos
“Het zou me niet verbazen als de goudjakhals al een tijdje in België verblijft. Het roofdier heeft een minder groot territorium nodig dan een wolf.”