Bart, Theo en Donald

Weg was de haperende, wat breekbare Joe Biden van de campagne. Terwijl Trump in zijn eigen moeras wegzinkt in het Witte Huis, dat er almaar doffer bij ligt, putte de nog net geen 78-jarige president-elect (hij is jarig op 20 november) onvermoede energie uit zijn verkiezing. In een perfect gedoseerde toespraak gaf Joe Biden een krachtig startschot voor het post-Trumptijdperk. “De grimmige periode van demonisering moet hier stoppen”, riep hij uit. “We moeten ophouden met de harde retoriek, elkaar weer zien, opnieuw naar elkaar luisteren.”

Maakt deze oproep enige kans? Die vraag is voor ons net zo belangrijk. Bart De Wever formuleert het zo, volgens een citaat in De Tijd: “In heel de westerse wereld worden de traditionele systemen en politiek door een grote cohorte van de bevolking afgeschreven en dat leidt overal tot een bijzonder vijandige sfeer in het publieke debat. In de VS is dat zeer tastbaar op zijn Amerikaans, maar bij ons gaapt dezelfde kloof. Smijt daar nog welvaartsverlies op door een acute economische crisis en wat islamistische terreur en het kan de komende jaren nog heftig worden.” Ook Theo Francken wordt vermeld. Hij blijft erbij dat Trump gewonnen zou hebben zonder corona en noemt de Vivaldiregering net als de overwinning van Biden “een accident de parcours”. En de N-VA kan er door in te spelen op de grote emoties, zoals wraak, net als Trump de volgende keer weer staan. Het klinkt allemaal behoorlijk grimmig. Francken twitterde nadien dat het in De Tijd om een beknopte samenvatting ging van een lang sms-gesprek, maar de teneur is duidelijk, zeker bij Francken: de kloof zal er blijven en de verliezers van vandaag willen gewoon de winnaars van morgen worden.

De binnenlandse frustratie van de N-VA na een regeringsvorming tegen de verkiezingsuitslag in is begrijpelijk. Maar de sombere kijk op een permanent diep verdeelde samenleving beklijft. Is dat inderdaad het onafwendbare scenario voor nog lange tijd bij ons en in andere westerse democratieën? Staat Biden voor een hopeloze opdracht en is het maar weer afwachten of er de volgende keer geen nieuwe Trump (of de oude opnieuw) aan het langste eind trekt? Biden heeft een draagvlak van 74 miljoen kiezers, het hoogste aantal ooit. Maar 71 miljoen kiezers kozen voor Trump, ondanks zijn eindeloze leugens, zijn tirannieke stijl, zijn plat populisme, zijn buitenmatig ego en zijn constante gestook. De oude man uit Delaware staat voor een enorme uitdaging. En wie kan bij ons de vijandige cohorte paaien?