Gazet van Antwerpen Stad en Rand
178 jaar oude Molenhoeve wordt gerestaureerd
Gebouw langs Albertkanaal wacht toekomst als cohousingplek voor veertien gezinnen
De Molenhoeve langs het Albertkanaal, een van de oudste gebouwen van Wijnegem, wordt gerestaureerd. In en rond het voormalige lokaal van de Antwerp Rowing Club komen veertien woningen in een concept van cohousing. Zowel buurtvereniging Leefbaar Zevenbunder als heemkring Jan Vleminck lijken gerustgesteld door deze nieuwe toekomstplannen.
De Molenhoeve in de Stokerijstraat en de molen zelf maakten deel uit van het eeuwenoude domein Wijnegemhof waarvan de liberale senator Constant Joostens in 1861 eigenaar werd. Hij verkocht zowel de molen als de hoeve, die dateert van 1842, aan de familie Meeus, bekend van de jeneverstokerij.
Ene Fik Elzen uit Sint-Jobin-’t-Goor werd de allerlaatste molenaar. De molen moest al in 1911 wijken om de verbreding van het Albertkanaal mogelijk te maken, maar de hoeve bleef overeind. In 1935 vond de Royal Antwerp Rowing Club er onderdak. De RARC werd opgericht in 1910 en is daarmee één van de oudste Antwerpse sportverenigingen. De roeiers verhuisden vijf jaar geleden naar het Netekanaal in Viersel.
“Toen de club de Molenhoeve te koop zette, waren er meteen heel wat geïnteresseerden om er een woonproject te realiseren”, weet schepen van Ruimtelijke Ordening Maarten Janssens (N-VA). “Het schepencollege heeft er naar gestreefd om de historische hoeve te behouden en optimaal rekening te houden met de wensen van de buurtbewoners.”
Joeri Bal, Wijnegemnaar en CEO van HEEM in Kalmthout, wist het vertrouwen van het lokaal bestuur te winnen. “Hij was aanvankelijk komen aankloppen om elders in onze gemeente een cohousingproject te realiseren. Maar we konden hem overtuigen dat de Molenhoeve zich hiervoor beter leende. Plannen werden uitgetekend en zopas ook vergund.
Erfgoedprijs
De Molenhoeve zelf wordt gerestaureerd en zal onderdak bieden aan acht woningen. In een nieuwe laagbouw ernaast komen zes woningen. “Op die manier streven we naar een mix van bewoners. De ligging is ideaal: aan de rand van de stad, vlak bij openbaar vervoer en omgeven door groene ruimte”, aldus Joeri Bal, die met HEEM pionier is in Vlaanderen wat cohousing betreft. Mooie voorbeelden daarvan zijn terug te vinden in Deurne (D-Factory en Mimosa), Essen (Qville) en Boterberg (Kalmthout). Voor de wijze waarop Kasteel Boterberg geschikt gemaakt werd voor collectief wonen, won HEEM drie jaar geleden nog de Onroerenderfgoedprijs Vlaanderen.
“De bewoners van de Molenhoeve in Wijnegem zullen kunnen genieten van een privétuintje, gezamenlijk zwembad en sauna en beschikken daarnaast over een grote groene buitenruimte. Bovendien biedt de Molenhoeve plaats voor een gemeenschappelijke binnenruimte die kan dienst doen als thuiswerkplek, voor een etentje of gemeenschappelijke bibliotheek.”
Autodelen
Niet alleen het idee achter cohousing, maar ook de duurzame wijze van bouwen, hebben het gemeentebestuur van Wijnegem overtuigd dat dit een goede keuze om de Molenhoeve een nieuwe toekomst te geven. “We kiezen voor bijna-energie-neutrale woningen. Onze bewoners delen een elektrische auto, die door ons ter beschikking wordt gesteld”, aldus nog Joeri Bal, die zijn nieuwste cohousingproject in maart 2021 commercieel wil lanceren. Dit wordt het eerste cohousingproject in Wijnegem.
Toen onder meer DCA en Bouwwerken Peeters de voorbije jaren interesse toonden in de leegstaande Molenhoeve en ze plannen hadden om ze met de grond gelijk te maken om de site vol te bouwen met appartementen, steigerde buurtvereniging Zevenbunder Leefbaar. Maar met de plannen van HEEM lijkt die nu wel vrede te hebben.
“We zijn van meet af aan betrokken geweest bij dit project door HEEM en het bestuur van de roeiclub”, aldus voorzitter Wouter Van Scharen. “De plannen werden goed onthaald, zeker nadat op onze vraag enkele kleine wijzigingen werden aangebracht. Die hadden vooral betrekking op het vrijwaren van enkele bomen en een groene buffer rond de site. Wij zijn nooit tegen een ontwikkeling geweest in en rond de Molenhoeve, maar het moest wel kwalitatief hoogstaand zijn met draagvlak in de omliggende wijk.
Cohousing met grondgebonden woningen past perfect in deze wijk die kan bogen op een uitgebreide buurtwerking. We zijn zelfs blij dat de Molenhoeve eindelijk opnieuw een toekomst heeft.”
Neogotische elementen
Een gelijkaardig positief geluid horen we bij heemkring Jan Vleminck, die vijf jaar geleden de eerste vuurpijlen afschoot om te verhinderen dat dit stuk Wijnegems erfgoed zo maar zou worden afgebroken. “Het bouwjaar 1842 staat met muurankers groot op de zijgevel. Het gebouw is historisch waardevol als onderdeel van het Wijnegemhof, maar ook bouwkundig interessant. Zo zijn er de prachtige korfboogpoorten. De boompilaren in de centrale portiek van de noordelijke gevel en gekoppelde smalle spitsboogvormige lancetramen in neogotische stijl zijn fraaie details”, aldus Leo Spaepen van Jan Vleminck.
“We zijn blij dat de gemeente met ons advies rekening heeft gehouden. Een eerder project, dat de volledige afbraak van de Molenhoeve tot gevolg zou hebben gehad, werd afgewezen. Van dit nieuwe project heb ik nog geen plannen gezien. Maar als ik lees wat men van plan is en de realisaties van HEEM bekijk, heb ik daar een goed gevoel bij, net als bij de keuze van B-architecten. Dat slechts zes kleinschalige wooneenheden zullen worden toegevoegd aan de acht in de Molenhoeve zelf, doet hopen dat het bestaande monumentale gebouw met het nodige respect zal worden geïntegreerd.”