Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Vlaamse beweging verliest unieke stem
Met het overlijden van Willy Kuijpers (83) verliest de Vlaamse beweging een unieke stem. Een romantische flamingant, wereldverbeteraar en volkse burgemeester van Herent. “Hij loste veel problemen op met humor. Al pakte dat niet bij de agenten van de Spaanse dictator Franco.”
“Pujol, kus mijn hol!” Een jonge Willy Kuijpers schreeuwt het vanuit het publiek naar de Catalaanse president Jordi Pujol. Niet als protest, maar gewoon omdat hij had gewed met zijn meegereisde vrienden dat hij het zou doen.
“Dat is Willy ten voeten uit”, zegt Volksunie-generatiegenoot Nelly Maes. “Hij had een groot gevoel voor humor en een enorme moed. Wanneer we bij betogingen en acties tegenover de politie stonden, week hij niet en met een vleugje humor kwam hij er vaak mee weg. Alleen in Spanje lukte dat niet. Dat was de tijd van dictator Franco, die agenten lachten niet met een Vlaming die mee kwam betogen voor de zelfbeschikking van Baskenland.”
Achteraf zei Kuijpers dat hij na een rammeling van de Guardia Civil “drie dagen lang bloed heeft gepist”. Hij werd het land uitgezet.
Het is maar een van de vele anekdotes die voortleven over Willy Kuijpers. Hij is dinsdag op zijn 83ste overleden in het Universitair Ziekenhuis van Leuven. Drie weken geleden had hij zijn dijbeen gebroken bij een val op zijn terras thuis in Herent. De operatie verliep vlot, maar daarna raakte hij in het ziekenhuis besmet met corona en uiteindelijk werd een longontsteking hem fataal.
“Een dokter vatte het zo samen: een hoop ongelukkige zaken die na elkaar gekomen zijn”, laat zijn familie weten.
In rolkraag en op sandalen
Kuijpers zat 26 jaar lang in het parlement voor de Volksunie, de voorloper van N-VA. Hij viel er op als een non-conformist, steeds op sandalen en met rolkraag. Op de eerste dag van zijn parlementaire loopbaan in 1971 mocht hij de Kamer zelfs niet binnen omdat hij geen das droeg, hij heeft er toen een moeten lenen.
“Niet alleen zijn stijl was apart”, zegt Geert Bourgeois, de oprichter van N-VA. “Hij viel op door de combinatie van volksnationalisme en sociale bewogenheid. Hij had aandacht voor alle onderdrukte volkeren, van de Basken in Spanje tot Eritrese onafhankelijkheidsstrijders in Ethiopië. Hij is ook nog enkele keren met Iraakse Koerden op mijn kabinet geweest. Voor hem stond nationalisme gelijk met een blik op de wereld.”
Daarnaast was zijn sociale bewogenheid even legendarisch. De deur van zijn huis stond altijd open, bijna letterlijk. Samen met zijn vrouw Lieve ontfermde hij zich over pleegkinderen, ex-gevangenen, jongeren op de dool, ...
Zij kregen allemaal een warme thuis, soms jarenlang. “Je moet mensen graag zien”, zei Kuijpers daarover. “Dat is geen caritatieve zever van kom schatje, kom hier, maar gewoon graag zien.”
Even menselijk was hij van 1995 tot 2012 als burgemeester van Herent, een buurgemeente van Leuven.
“Hij heeft in Herent een volkse, positieve sfeer gecreëerd”, zegt eerste schepen Maarten Forceville (CD&V). “Dat was ook de manier waarop hij aan politiek deed. Kwaad of agressief werd hij nooit. Zelfs niet toen ik uit zijn partij ben gestapt. Hijzelf had mij in de politiek aangetrokken, bovendien kwam de meerderheid hierdoor in de problemen. Ik dacht dat hij razend zou zijn. Maar toen ik het hem ging vertellen, moest ik blijven eten en hebben we urenlang gepraat. Het was een heel emotioneel moment.”
De aanleiding van Forcevilles vertrek was de bouw van een peperduur nieuw gemeentehuis, tegelijk de enige smet op het blazoen van Kuijpers als burgemeester.
Geneesmiddel Blufvanmijnol
Het regent reacties van N-VA’ers die Kuijpers als grote voorbeeld prijzen. Maar eigenlijk is hij voor die partij maar eventjes gemeenteraadslid geweest. Toen de Volksunie in 2001 uit elkaar viel, zat hij in eerste instantie in de groep ‘Niet splitsen’ rond Johan Sauwens, niet bij N-VA. Ook in Herent hield hij nog jarenlang de voormalige VU-mensen bijeen in de lokale partij Wij, tot hij in 2012 toch nog gemeenteraadslid voor N-VA werd. Toen hij in 2016 de politiek definitief verliet, kreeg hij op de N-VA-nieuwjaarsreceptie een eresaluut. Op het grote podium stond hij op zijn sandalen naast voorzitter Bart De Wever.
“Ik ben heel blij dat hij voor ons heeft gekozen”, zegt Bourgeois. “Ik heb zijn emancipatorisch Vlaams-nationalisme altijd bewonderd. Hij had ook een hoog Tijl Uilenspiegelgehalte, een speelsheid die je in de politiek vandaag helaas steeds minder ziet. Tijdens zijn periode in het Europees Parlement bijvoorbeeld wilde hij eens testen of zijn collega’s wel luisterden. Het debat ging over geneesmiddelen en hij begon allemaal verzonnen namen op te sommen, genre blufvanmijnol. En inderdaad, niemand reageerde. Ik zie het vandaag niet snel meer gebeuren.”