Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Executie per satelliet
Iran zweert wraak na hoogtechnologische aanval op kernfysicus
Op tachtig kilometer van Teheran, door een buitenlandse spionagedienst en met een machinegeweer dat gecontroleerd werd per satelliet. Op die manier zou de Iraanse kernfysicus Mohsen Fakhrizadeh (62) vermoord zijn. Iran zweert intussen wraak te zullen nemen op “dader Israël”. Een Iraanse krant die aanleunt bij de Ayatollahs roept op om de Israëlische havenstad Haifa te bestoken en zo veel mogelijk slachtoffers te maken.
Twee tegenstrijdige scenario’s deden afgelopen weekend de ronde over de liquidatie van het brein van AMAD, het Iraanse kernprogramma. Volgens een Iraans journalist in ballingschap waren er liefst 62 mensen bij betrokken, van wie er twaalf de eigenlijke raid uitvoerden. Volgens de versie van Fars, een Iraans mediakanaal dat aanleunt bij het staatsapparaat, werd de kernfysicus dan weer gedood met een machinegeweer dat met een camera gecontroleerd werd per satelliet. Gisteren werd dat scenario meer en meer bevestigd. Een staatszender meldde bovendien dat er een nieuw wapen was gevonden “dat het logo en de details van de Israëlische wapenindustrie” droeg. Ali Shamkhani, de voorzitter van de Hoge Nationale Veiligheidsraad van Iran, bevestigde dat “buitenlandse agenten al vaker probeerden om Fakhrizadeh te doden”. “Deze keer gebruikte de vijand een nieuwe en hoogst gesofisticeerde methode, uitgevoerd met elektronische apparaten. Er was niemand bij aanwezig”, aldus Shamkhani.
Langeafstandsdrones en precisiebombardementen worden al langer via satellietverbinding gestuurd. Ook mitrailleurs die vanop afstand werken, bestaan. Die zijn voor de trefzekerheid met een kabel verbonden met de operator ervan. Het zou volgens de experts van het tijdschrift Jane’s Defence
Weekly de eerste keer zijn dat die nu ook met de satelliet worden bediend. De technologie moet daarbij wel hoogst geavanceerd zijn om de juiste timing juist te krijgen waarop de kogels worden afgevuurd.
Een geparkeerde Nissan
De aanval gebeurde tachtig kilometer buiten Teheran, na een bocht. Duidelijk was dat de route van Fakhrizadeh en de routine van zijn bodyguards op voorhand tot in de puntjes waren bestudeerd. Die reden op dat moment in een colonne bestaande uit drie gepantserde voertuigen, toen ze de bocht naderden. Het eerste voertuig nam wat afstand, om de situatie na de bocht te kunnen verkennen. Meteen daarna sloegen enkele kogels in op het tweede voertuig, datgene waarin Fakhrizadeh zich bevond. Na enkele inslagen stopte de beschieting plots, waarop de wetenschapper uitstapte om te kijken of zijn auto nog functioneerde. Een vergissing waarvan de aanvallers profiteerden: eenmaal uit zijn kogelwerende voertuig werd Fakhrizadeh geraakt door drie kogels. Een ervan versplinterde zijn ruggengraat. Zijn vrouw werd eveneens dodelijk getroffen.
De kogels waarmee de aanslag werd uitgevoerd, waren afkomstig van een machinegeweer dat in een Nissan was gemonteerd die 150 meter verderop stond. Na de aanval werd dat voertuig tot ontploffing gebracht om bewijsmateriaal te vernietigen. Voormalige medewerkers van de inlichtingendienst geloven in elk geval niet dat de moordaanslag het werk is van een veelkoppig commando. Mochten er sluipschutters aan het werk geweest zijn, dan zou de kernfysicus op slag dood zijn geweest. Nu kon hij nog naar het ziekenhuis worden gebracht, waar hij alsnog aan zijn verwondingen bezweek. En mocht er een commando aan het werk geweest zijn, dan zou die er minstens voor gezorgd hebben dat Fakhrizadeh niet levend in het ziekenhuis was aangekomen. Samen met Iran wijzen ze allemaal naar lokale rekruten van de Israëlische inlichtingendienst Mossad, die achter de moord zouden zitten.
“Bombardeer Haifa”
Fakhrizadeh werd al een poos zwaarbewaakt omdat men wist dat hij een potentieel doelwit was. In 2018 had de Israëlische premier Netanyahu hem namelijk aangewezen als het brein van het Iraanse nucleaire programma. Hij had er veelzeggend aan toegevoegd: “Onthoud die naam goed”. Toch lijkt de liquidatie nu vooral symbolisch een zware slag. Fakhrizadeh stond aan de wieg van het nucleair programma en leidde het ook. Maar intussen telt het land wel meer wetenschappers die zijn werk kunnen voortzetten.
De hoogste geestelijke leider, Ayatollah Khamenei, waarschuwde niettemin dat Iran wraak zal nemen. Een krant die nauwe banden heeft met Khamenei, riep intussen al op om de Israëlische havenstad Haifa te treffen, installaties uit te schakelen en ook zo veel mogelijk burgerslachtoffers te maken. Iran heeft die slagkracht. Dat is duidelijk sinds september vorig jaar. De Iraanse luchtmacht lanceerde toen twintig drones en kruisraketten die zware schade toebrachten in een grote raffinaderij in Saudi-Arabië. Ze bleven onzichtbaar voor de Saudische, Israëlische en Amerikaanse radars die minutieus de regio aftasten tot net voor het moment waarop ze insloegen. De militairen in de drie landen stonden verstomd van Iraanse wapens met zo veel technologisch vernuft.
Wachten op Biden
Het is echter hoogst onwaarschijnlijk dat Iran nu zo gewelddadig zal reageren. Zachte Israëlische doelwitten – van toeristen en wetenschappers tot diplomaten – in Israël en ver daarbuiten zijn wel een mogelijkheid als vergelding. Maar met het einde van de ambtstermijn van Donald Trump in zicht, moet men in Teheran opletten dat ze Joe Biden niet in een onmogelijke positie brengen. Biden wil het nucleaire akkoord dat Trump opblies, namelijk weer nieuw leven inblazen. Dat impliceert dat Iran dan onder de verstikkende economische sancties uit kan raken. Maar als Teheran straks als door een horzel gestoken wild om zich heen slaat, is ook een tegenreactie van de afscheidnemende president niet uitgesloten.
Vuile werk voor anderen
Iran hoeft echter niet zelf hard toe te slaan. Zijn netwerk kan dat ook. Zowel in Syrië, Gaza en Libanon heeft het land bondgenoten die grenzen aan Israël. Door hen meer slimme raketten en drones te leveren, is de dreiging plots reëel. En daar stoppen de mogelijkheden niet. Na de moord op de Qassem Soleimani, de leider van de Revolutionaire Garde die door Amerikaanse drones werd uitgeschakeld, raakten ook al honderd Amerikaanse soldaten gewond door raketinslagen van pro-Iraanse Iraakse milities. En vorige aanvallen op Saudi-Arabië werden dan weer opgeëist door de Houthi-rebellen in buurland Jemen, gekende bondgenoten van Iran. Of hoe het vuile werk ook door anderen kan worden uitgevoerd.
Ali Shamkhani
Voorzitter Hoge Nationale Veiligheidsraad
“Deze keer gebruikte de vijand een nieuwe en hoogst gesofisticeerde methode, uitgevoerd met elektronische apparaten. Er was niemand aanwezig.”